Plemniki – budowa, produkcja, nieprawidłowości
Plemniki to komórki rozrodcze męskie, które są niezbędne do rozmnażania płciowego. U mężczyzn mają one około 60 µm długości i powstają w procesie spermatogenezy. Trwa ona około 16 dni przy czym do wytworzenia całości dojrzałej spermy potrzeba około 2 miesiące. Jeśli podczas pierwszego cyklu wystąpią infekcje to może dojść do pogorszenia jakości nasienia.
1. Plemniki – budowa
W pełni dojrzałe plemniki zbudowane są z główki i szyjki a ich długość osiąga około 60 µm. Główka plemnika jest kształtu owalnego. Ma około 4-5 µm długości zaś 3-4 µm szerokości. W swoim wnętrzu zawiera jądro komórkowe zawierające DNA oraz akrosom. W akrosomie znajdują się enzymy proteolityczne, które są odpowiedzialne za przenikanie przez przejrzystą osłonkę żeńskich komórek rozrodczych. Witka jest elementem odpowiedzialnym za ruch plemników. Ten element jest złożony z szyjki i wstawki. Szyjka jest początkową częścią witki i stanowi połączenie główki plemnika z pozostałymi częściami witki. Wstawka natomiast jest dalszym cieńszym elementem budowy plemników.
2. Plemniki - produkcja
Produkcja plemników u mężczyzn jest nazywana procesem spermatogenezy. W okresie młodzieńczym u chłopców w kanalikach nasiennych z komórek macierzystych po mitozie w kanalikach nasiennych wytwarzane są komórki, które nazywane są spermatogoniami. Następnie hormon folikulotropowy powoduje podziały odbywające się drogą mitozy. Na tym etapie powstają spermatocyty I rzędu. Kolejno spermatocyty I rzędu przechodzą proces mejozy, w którym wytwarzane są spermatocyty II rzędu.
Te komórki jeszcze raz przechodzą proces mejozy i powstają spermatydy. Te zaś przekształcają się następnie w plemniki, które mają haploidalną liczbę chromosomów. W czasie całego procesu dochodzi do redukcji ilości cytoplazmy oraz zmniejszenia ilości organelli komórkowych. Jądro komórkowe przybiera formę główki zaś część aparatów Golgiego przekształca się w akrosom, który zawiera niezbędne enzymy do wniknięcia do komórki jajowej.
Cały proces spermatogenezy podlega kontroli hormonalnej przez testosteron a pełen cykl spermatogenezy u człowieka trwa około 72-74 dni.
3. Plemniki – nieprawidłowości
Plemniki to komórki niezbędne do procesu zapłodnienia. Istnieją jednak różnorodne nieprawidłowości, które mogą dotknąć te komórki co skutkuje wówczas nieudanymi próbami zajścia w ciążę. Wśród tych zaburzeń można wyróżnić te związane z nieprawidłową budową, ilością, objętością wytwarzanego nasienia czy też ruchliwością. Jeśli chodzi o budowę plemników to wady mogą dotyczyć wszystkich elementów ich budowy i określane są one mianem teratozoospermi. Biorąc pod uwagę ilość plemników w ejakulacie to mogą wystąpić: azoospermia (brak plemników w ejakulacie), oligospermia (zbyt niska liczba plemników w ejakulacie) oraz kryptozoospermia (kiedy ejakulacie widoczne są jedynie pojedyncze plemniki). Zaburzenia dotyczące objętości nasienia dzieli się natomiast na: aspermię (kiedy podczas jednej ejakulacji wydzielane jest mniej niż 0,5 ml spermy), hipospermię (w przypadku ilości mniejszej niż 2 ml), hiperspermię (gdy ilość nasienia jest większa niż 6 ml). Asthenozoospermia to natomiast termin określający nieprawidłową ruchliwość plemników podczas gdy wg obecnych norm więcej niż 32% plemników powinno wykazywać ruch postępowy.
Zobacz też: Czy ludzkość czeka zagłada? Plemniki wymierają
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.