Pogromca zdrowia jelit. Psuje mikroflorę szybciej niż antybiotyk

Nadmiar cukru w diecie może zaburzyć mikroflorę jelitową jeszcze bardziej niż antybiotyk. Zamiast wspierać rozwój korzystnych bakterii, nadmiar glukozy karmi te szkodliwe, które zaburzają równowagę w jelitach, osłabiają barierę ochronną i przyczyniają się do stanów zapalnych.

Dieta bogata w słodycze, napoje gazowane i przetworzoną żywność zaburza różnorodność mikroorganizmów, a to właśnie ona odpowiada za odporność, trawienie i dobre samopoczucie. Nadmiar cukru stopniowo osłabia barierę jelitową, przez co staje się ona mniej szczelna i gorzej chroni organizm przed szkodliwymi substancjami. Z tego też powodu do krwi mogą trafiać toksyny i niestrawione resztki pokarmu. Takie zaburzenie wpływa na układ trawienny, osłabia odporność i odbiera energię na co dzień.

Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą negatywnie wpływać na stan jelit, a nie zawsze jesteśmy tego świadomi. Etanol zaburza równowagę między "dobrymi" a "złymi" bakteriami, ponieważ zmniejsza różnorodność mikrobioty i ułatwia rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych. Może to prowadzić do stanów zapalnych, uszkodzenia bariery jelitowej oraz zwiększonej przepuszczalności ścian jelit.

Dodatkowo alkohol osłabia zdolność regeneracyjną śluzówki, przez co jeszcze bardziej pogłębia problem. Regularne spożywanie nawet umiarkowanych ilości może mieć długofalowe skutki dla zdrowia jelit i odporności.

Z pozoru są wręcz idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą ograniczyć kalorie i cukier, ale bez rezygnacji ze słodkiego smaku. Jednak niektóre badania wskazują, że sztuczne słodziki mogą zaburzać równowagę mikrobioty jelitowej, szczególnie przy dłuższym i częstym spożywaniu. W dodatku ich obecność w diecie może utrudniać odbudowę naturalnej flory, szczególnie po antybiotykoterapii lub osłabieniu organizmu. Warto więc sięgać po nie z dużą ostrożnością, a najlepiej szukać naturalnych, mniej przetworzonych alternatyw.

Dla mikrobioty jelitowej najlepiej sprawdzają się naturalne słodziki, które nie zaburzają równowagi bakteryjnej i nie powodują gwałtownych wahań glukozy we krwi. Do najkorzystniejszych należy stewia i erytrytol, ponieważ nie stanowią one pożywki dla szkodliwych drobnoustrojów i nie powodują fermentacji w jelitach.

Zbyt mała ilość błonnika w codziennym jadłospisie to jeden z najszybszych sposobów na rozregulowanie mikrobioty jelitowej. Brak odpowiedniego paliwa dla dobrych bakterii prowadzi do zmniejszenia ich liczby, a tym samym do osłabienia naturalnych mechanizmów ochronnych organizmu. Trawienie staje się wolniejsze, jelita pracują mniej efektywnie, a skład flory zaczyna działać na naszą niekorzyść.

Z czasem może to wpływać nie tylko na rytm wypróżnień, ale także na odporność, nastrój i poziom energii. Dlatego bardzo ważne jest, żeby codziennie sięgać po warzywa, owoce, pełne ziarna i strączki, ponieważ tego typu produkty dostarczają błonnik zarówno rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny.

Produkty bardzo przetworzone oprócz nadmiaru soli, cukru i tłuszczów nasyconych, często zawierają również liczne dodatki chemiczne, które mogą wpływać niekorzystnie na skład mikrobioty. Emulgatory, konserwanty i sztuczne dodatki zaburzają jej równowagę, ograniczają rozwój korzystnych bakterii i zwiększają udział tych mniej pożądanych.

Takie zmiany w jelitach mogą prowadzić do stanów zapalnych i osłabienia naturalnej bariery ochronnej. Dla dobrej kondycji mikroflory warto ograniczać żywność z długą listą składników i częściej wybierać naturalne, nieprzetworzone opcje.

Przewlekły stres może być jednym z najcichszych, ale najgroźniejszych wrogów mikroflory jelitowej. Gdy organizm zbyt długo pozostaje w stanie napięcia, zmienia się jego gospodarka hormonalna, a to z kolei może niekorzystnie odbić się na składzie i różnorodności mikroflory.

Wysoki poziom kortyzolu zaburza równowagę bakteryjną w jelitach, ogranicza rozwój pożytecznych szczepów i ułatwia dominację tych, które wywołują stany zapalne. Z czasem może to prowadzić nie tylko do problemów trawiennych, ale także do osłabienia odporności, pogorszenia nastroju i trudności z koncentracją.

Zbyt krótki sen zakłóca regenerację organizmu i wpływa na układ nerwowy, hormonalny oraz odpornościowy. Zmniejszona ilość snu zaburza rytm dobowy i wpływa na działanie hormonów odpowiedzialnych za trawienie i odporność. Niedobór snu może też prowadzić do obniżenia liczby pożytecznych bakterii jelitowych, przez co zwiększa się podatność na stany zapalne i problemy trawienne.

Nie tylko antybiotyki mają wpływ na mikroflorę jelitową. Również inne popularne leki, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, inhibitory pompy protonowej (stosowane przy refluksie), leki przeczyszczające oraz środki hormonalne mogą zakłócać równowagę bakteryjną w jelitach.

Długotrwałe stosowanie tego typu produktów wiąże się ze zmniejszeniem różnorodności mikrobioty i osłabieniem jej funkcji ochronnych. Nie zawsze da się tego całkowicie uniknąć, ale warto mieć świadomość ich wpływu i w razie potrzeby uzupełniać dietę produktami wspierającymi florę jelitową.

Nie tylko leki zagrażają zdrowiu jelit. Na mikroflorę wpływa to, co jemy, jak śpimy i w jakim jesteśmy stanie psychicznym. Cukier, alkohol, wysoko przetworzone jedzenie, brak błonnika i przewlekły stres mogą niszczyć dobre bakterie szybciej, niż zdążymy to zauważyć. Warto więc przyjrzeć się codziennym nawykom i wprowadzić zmiany, które odbudowują i chronią mikrobiotę. To inwestycja w lepsze trawienie, odporność i samopoczucie.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl