Politerapia, czyli zażywanie kilku leków jednocześnie

Politerapia, czyli leczenie kilkoma środkami farmakologicznymi równocześnie to częsta, bezpieczna i efektywna praktyka lekarska. Ponieważ jest dostosowana do zdrowia oraz potrzeb pacjenta, prowadzi do uzyskania określonego efektu leczniczego. Co warto o niej wiedzieć?

1. Co to jest politerapia?

Politerapia to inaczej leczenie skojarzone, terapia skojarzona, wielolekowość lub polifarmakoterapia. Jej istotą jest leczenie pacjenta kilkoma środkami farmakologicznymi równocześnie. Prowadzona w ten sposób terapia może dotyczyć zarówno jednej choroby lub kilku chorób jednocześnie, ale także wielu leków o różnym działaniu bądź jednego preparatu, który zawiera kilka różnych, właściwie dobranych substancji czynnych.

Stosowanie wielu leków u pacjenta pozwala na zoptymalizowanie efektu terapeutycznego. Warto wspomnieć, że niektóre preparaty podawane łącznie wykazują tak zwany synergizm hiperaddycyjny, to jest wzmocnienie działania wykazywanego oddzielnie przez każdy z nich.

2. Wielolekowość a polipragmazja

Zobacz film: "Nootropy. Pobudzające leki nie dla każdego"

Politerapia jest metodą właściwego stosowania leczenia, najczęściej prowadzonego pod kontrolą lekarza. W kontekście wielolekowości pojawia się również termin polipragmazja. To niewłaściwa terapia wielolekowa.

Polipragmazja najczęściej obejmuje samoleczenie, czyli zażywanie wielu leków jednocześnie, zwykle dostępnych bez recepty (np. przeciwbólowych czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, często o różnych nazwach handlowych, ale i innych leków).

Zdarza się jednak, że polipragmazja odnosi się do sytuacji, kiedy pacjent przyjmuje kilka leków przepisanych przez lekarza, a tym samym sobie szkodzi. Dzieje się tak, gdy leczy się u kilku specjalistów z różnych dziedzin medycyny, a każdy z nich przepisuje leki, nie mając wiedzy na temat medykamentów zleconych przez innego lekarza.

Można powiedzieć, że polipragmazja to jednocześnie stosowanie wielu medykamentów w sposób nieracjonalny.

3. Zagrożenia politerapii

Wybór leków stosowanych w terapii skojarzonej jest determinowany przez stan zdrowia pacjenta oraz choroby współistniejące. Ich dobór wymaga wiedzy lekarza nie tylko w kwestii innych specyfików zażywanych przez leczonego pacjenta. Kluczowa jest wiedza na temat mechanizmów działania leków, ich farmakokinetyki, działań niepożądanych i interakcji między nimi.

Nieracjonalne przyjmowanie kilku leków równocześnie, czyli terapia, która nie jest przemyślana i komplementarna, prowadzi do występowania niezamierzonych interakcji: lek–lek lub lek–pożywienie. Co to znaczy?

W rezultacie źle dobrane leki w terapii skojarzonej mogą prowadzić do:

• wzmocnionego działania leczniczego w sposób niekontrolowany,
• wzajemnego zniesienia działania bądź osłabianie go, co prowadzi do braku efektu leczniczego,
• nasilenia działań niepożądanych, które mogą zagrażać zdrowiu pacjenta.

4. Zapobieganie polipragmazji

Na powodzenie i efektywność politerapii, a co za tym idzie zapobieganie polipragmazji, ma wpływ nie tylko lekarz, ale i pacjent. Co powinien robić, by zminimalizować ryzyko niepożądanych skutków przyjmowania wielu leków?

Bardzo ważne jest, by osoba poddawana politerapii sporządziła spis zażywanych leków i suplementów diety, włącznie z dawkami. Taką notatkę powinien zabierać na każdą wizytę lekarską, zarówno u lekarza rodzinnego, jak i specjalistów różnych dziedzin, z którymi konsultuje się na okoliczność leczenia chorób, także przewlekłych.

To istotne, gdyś dobór leków wielu leków wymaga od lekarza:

• znajomości mechanizmów działania leków,
• posiadania wiedzy na temat tego, z jakimi lekami medykament może wchodzić w interakcje,
• wiedzy na temat, tego, jak zmienia się stężenie leku w organizmie,
• informacji, jakie z zażywaniem leku wiążą się działania niepożądane.

Pacjenci, bez względu na stan zdrowia, nie powinni zażywać leków bez wyraźnej konieczności. Nie wolno również stosować leków, które są polecane przez znajomych czy aktorów z reklamy. Decyzję taką należy skonsultować z lekarzem.

Politerapia to racjonalne, poparte dowodami medycznymi bezpieczne i skuteczne, równoczesne stosowanie kilku leków. Polipragmazja to istotny problem medyczny, szczególnie zauważalny w obrębie w populacji osób starszych. Z raportu Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że aż 1/3 Polaków po 65. roku życia przyjmuje co najmniej 5 leków dziennie. To zjawisko groźne dla każdego, szczególnie dla osób starszych, obciążonych chorobami przewlekłymi, takimi jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia czy cukrzyca. Może prowadzić do pojawienia się groźnych sytuacji medycznych, zagrażających życiu i zdrowiu.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.