Półpasiec oczny – objawy, leczenie i powikłania
Półpasiec oczny to jedna z bardziej niebezpiecznych odmian choroby zakaźnej, jaką jest półpasiec. Za chorobę odpowiedzialny jest ten sam wirus, co w przypadku ospy wietrznej. Półpasiec oczny atakuje narząd wzroku, co może prowadzić do trwałych problemów z widzeniem, a nawet ślepoty. Jak objawia się półpasiec oczny? Komu zagraża i jak go leczyć?
1. Czym jest półpasiec?
Półpasiec to choroba, którą wywołuje wirus Varicella zoster (VZV) odpowiedzialny za ospę. Po przebyciu choroby jest on uśpiony w zwojach nerwu trójdzielnego. W sprzyjających warunkach może dojść do jego reaktywacji. Rozwija się wówczas półpasiec.
Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 półpasiec (B02) zaliczany jest do zakażeń wirusowych, charakteryzujących się uszkodzeniem skóry i błon śluzowych. Zmiany chorobowe w przypadku półpaśca mogą obejmować różne części ciała.
Półpasiec oczny stanowi ok. 10-25 proc. wszystkich przypadków półpaśca. Jest jedną z najgroźniejszych odmian choroby wywoływanej przez wirusa ospy wietrznej. Na oku (spojówce i rogówce) mogą bowiem pojawiać się zmiany, prowadzące do groźnych powikłań – uszkodzenia nerwu wzrokowego.
Przyczyną półpaśca ocznego, tak jak innych jego rodzajów, jest aktywacja wirusa ospy. Najczęściej ma to miejsce na skutek obniżenia odporności.
2. Objawy półpaśca ocznego
Na początku objawy półpaśca nie są charakterystyczne. Pojawia się mrowienie czy palący ból. Mogą pojawiać się objawy grypopodobne, takie jak gorączka czy ból głowy. Półpasiec oczny na dalszym etapie objawia się wysypką na powiece.
Jak dokładnie wygląda wysypka przy półpaścu ocznym? Zdjęcia chorych najczęściej przedstawiają drobniutkie pęcherzyki, wypełnione jasnym płynem, układające się wzdłuż linii zaatakowanego nerwu. Wysypka pojawia się w okolicy skroni i na czole.
Półpasiec w oku objawia się także bardzo silnym bólem, trudnym do ukojenia nawet przez silne leki przeciwbólowe. Oko swędzi, piecze. Wraz z rozwojem półpaśca, czasem pęcherzyki z płynem surowiczym pojawiają się także na spojówce i rogówce.
To sprzyja powstawaniu owrzodzeń, które podatne są na zakażenie bakteryjne. Może mieć ono charakter punkcikowatego powierzchownego zapalenia rogówki, owrzodzenia mikrodendrytycznego rogówki lub zapalenia pieniążkowatego.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3. Diagnostyka półpaśca ocznego
Półpasiec oka na bardzo wczesnym etapie może być trudny do zdiagnozowania. Bowiem pierwsze objawy bywają często niejednoznaczne. Rozpoznanie choroby nie sprawia trudności dopiero, gdy u chorego pojawia się charakterystyczna wysypka na powiekach i czole. Na zdjęciach półpaśca ocznego, wysypkę widać niejednokrotnie nawet na grzbiecie nosa.
W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, chory powinien zostać niezwłocznie skierowany do okulisty.
Najczęściej diagnostyka półpaśca ocznego polega na wywiadzie lekarskim, wykonaniu badań okulistycznych (w tym ocena ciśnienia wewnątrzgałkowego) oraz obserwacji objawów. Badania okulistyczne pozwalają określić rodzaj zapalenia i ocenić czy narząd wzroku został uszkodzony.
4. Leczenie półpaśca ocznego
Jak leczyć półpasiec oczny? Leczenie bólu oczu, wysypki i innych objawów półpaśca zależne jest głównie od rozległości zmian oraz tego, jak ciężko przebiega choroba.
Półpasiec oczny można leczyć stosując leki przeciwwirusowe (acyklowir, idoksyurydyna). Na zmiany skórne skutecznie działają natomiast leki sterydowe (maści). W określonych sytuacjach konieczne może okazać się podanie antybiotyku.
Z uwagi na to, że często przebieg półpaśca ocznego bywa ciężki, konieczne jest także obserwowanie objawów. Dlatego też choroba wymaga czasem kilkukrotnej kontroli u specjalisty.
Ile trwa leczenie półpaśca ocznego? Zwykle wysypka goi się w ciągu 3 tygodni, jednak leczenie objawów ocznych może potrwać znacznie dłużej, bo nawet kilka miesięcy.
5. Powikłania półpaśca ocznego
Nie tylko ze względu na charakter choroby, ale też samą jej specyfikę, półpaśca ocznego nie wolno lekceważyć. Choroba może prowadzić do rozwoju poważnych problemów ze strony narządu wzroku, z których najpoważniejsze to:
- zapalenie rogówki,
- zapalenie tęczówki,
- zapalenie ciała rzęskowego.
Rzadko, choć zanotowano takie przypadki, w wyniku półpaśca ocznego rozwijają się:
- ostra martwica siatkówki (ARN),
- zapalenie naczyń siatkówki,
- zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej i siatkówki,
- postępująca zewnętrzna martwica siatkówki (PORN).
Każda z tych chorób jest bardzo poważna i jej konsekwencją może być utrata wzroku. Zdarza się również, że półpasiec daje objawy neurologiczne, do których należą m.in. nerwobóle, silne bóle głowy, zapalenie mózgu, zaburzenia czucia głębokiego, zapalenie rdzenia kręgowego czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
6. Czy można się zarazić półpaścem ocznym?
Półpaścem ocznym można się zarazić. Do transmisji wirusa może dojść poprzez kontakt z płynem z pęcherzyków. Na zakażenie wirusem narażone są głównie osoby, które nie chorowały jeszcze na ospę. W przypadku osób, które przeszły ospę wietrzną, ryzyko zarażenia półpaścem jest niewielkie.
Najlepszym sposobem na zapobieganie półpaścowi ocznemu jest szczepienie. Szczepionka przeciwko ospie wietrznej zapewnia jednocześnie trwałą ochronę przed półpaścem.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
