Trwa ładowanie...

Pompa sodowo-potasowa - charakterystyka, rola, skutki zatrzymania pompy

 Katarzyna Wąś-Zaniuk
29.06.2021 16:34
Pompa sodowo-potasowa - charakterystyka
Pompa sodowo-potasowa - charakterystyka (123rf)

Pompa sodowo-potasowa jest enzymem białkowym, który uczestniczy w aktywnym transporcie kationów sodu i potasu. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby pompa sodowo-potasowa działała prawidłowo? Co warto o niej wiedzieć?

spis treści

1. Czym jest pompa sodowo-potasowa?

Pompa sodowo-potasowa (ATP-aza Na+/K+) to nic innego jak enzym białkowy, uruchamiającym aktywny transport kationów potasu do wewnątrz komórki, a kationów sodu na zewnątrz. Pompa sodowo-potasowa jest niezbędna do zachowania równowagi między środowiskiem wewnątrzkomórkowym oraz zewnątrzkomórkowym.

Błona komórkowa jest półprzepuszczalną zewnętrzną barierą wielu komórek. Głównym zadaniem pompy jest przenoszenie jonów potasu do komórki, a także usuwanie kationów sodowych poza komórkę. Zachowanie prawidłowego składu kationów po obu stronach błony komórkowej stanowi warunek konieczny do tego, aby komórka nerwowa czy komórka mięśniowa została pobudzona.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Enzym białkowy, jakim jest pompa sodowo-potasowa pełni podstawowe znaczenie dla komórek zwierzęcych. Dzięki niemu możliwe jest utrzymanie potencjału błonowego oraz objętości komórkowej.

Odkrycie tego ważnego enzymu zawdzięczamy duńskiemu lekarzowi, chemikowi oraz biofizykowi Jens’owi Christianowi Skou. W roku 1997 naukowiec został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie ATP-azy Na+/K+.

2. Rola pompy sodowo-potasowej

Komórki nerwowe nie są jedynym miejscem, w którym używana jest pompa sodowo-potasowa. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że pełni ona wiele ważnych funkcji w zachodzących procesach komórkowych.

Na przykład pompa jest wykorzystywana przez nerki do utrzymania równowagi Na (sodu) i K (potasu) w organizmie. Odgrywa również rolę w utrzymaniu ciśnienia tętniczego krwi, pozwala zachować kontrolę nad skurczami serca. Ponadto pompa sodowo-potasowa pełni ważną funkcję w transporcie aktywnym w komórkach aminokwasów, a także cukrów.

3. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby pompa sodowo-potasowa działała prawidłowo?

Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby pompa sodowo-potasowa działała prawidłowo?Do jej prawidłowego działania niezbędne są jony sodu i potasu, ale również odpowiednie stężenie jonów magnezu. Działanie pompy wymaga dużej ilości „paliwa”, którym jest ATP, dostępu tlenu, a także dostępu cukru – glukozy. Aby pompa sodowo-potasowa mogła funkcjonować prawidłowo, konieczne jest również stałe odprowadzanie dwutlenku węgla, tworzącego się na skutek przemian biochemicznych. Kolejnym warunkiem jest temperatura – nie powinna być ona niższa niż 38 stopni Celsjusza.

4. Skutki zatrzymania pompy sodowo-potasowej

Skutkiem zatrzymania pompy sodowo-potasowej jest między innymi zmiana składu płynu wewnątrzkomórkowego. Kolejnym następstwem zatrzymania pompy jest zmiana w składzie płynu zewnątrzkomórkowego (dochodzi wówczas do zwiększenia stężenia kationów potasowych, a także zmniejszenia stężenia kationów sodowych. Zaprzestanie działania pompy sodowo-potasowej prowadzić może również do utraty przez komórki specyficznych właściwości. Wśród innych skutków warto wyróżnić również niezdolność komórek do reakcji na bodźce (tzw. niepobudliwość).

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze