Poszerzenie miedniczek nerkowych – przyczyny i diagnostyka
Poszerzenie miedniczek nerkowych najczęściej jest konsekwencją zaistnienia przeszkody w odpływie moczu z nerki. Rzadko jest to anomalia rozwojowa. Powiększona struktura zwykle wskazuje na chorobę układu moczowego i wymaga dalszej diagnostyki oraz monitorowania. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest poszerzenie miedniczek nerkowych?
Poszerzenie miedniczek nerkowych to nieprawidłowość, która może mieć różne przyczyny. Odpowiadają za nią zarówno czynniki wrodzone, jak i nabyte.
Do pierwszej grupy należy zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego lub ureterocele. To wrodzona wada układu moczowego, która polega na zwężeniu moczowodu w miejscu ujścia do pęcherza i torbielowatym poszerzeniu odcinka moczowodu powyżej zwężenia.
Nabyte przyczyny poszerzonego układu kielichowo-miedniczkowego (UKM) to infekcja, kamica nerkowa, nowotwór, pasożyty, zapalenie czy martwica brodawek nerkowych.
Zdarza się, że poszerzenie miedniczek nerkowych jest konsekwencją wystąpienia przeszkody w odpływie moczu z nerki. Czasem nieprawidłowość nie jest związana z patologią. Wówczas jest pozostałością przeszkody obecnej w układzie moczowym na etapie życia płodowego.
W końcowym okresie ciąży powiększenie jednej lub obu miedniczek nerkowych w badaniu USG stwierdza się u co najmniej 1% płodów. Poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego jest skutkiem niepełnego rozwoju układu moczowego.
Stan ten nazywany jest refluksem pęcherzowo-moczowodowego. U większości dzieci ustępuje on z wiekiem. Poszerzona miedniczka nerkowa i kielichy nerkowe, którym towarzyszy wtórny zanik miąższu nerki to wodonercze. Jej przyczyną jest zablokowanie odpływu moczu z nerki.
2. Budowa i funkcje miedniczki nerkowej
Miedniczka nerkowa (łac. pelvis renalis) to początkowy fragment układu moczowego człowieka. Ten składa się z dwóch nerek, dwóch moczowodów, pęcherza moczowego oraz cewki moczowej. Jego główną funkcją jest wydalanie z organizmu zbędnych substancji wraz z moczem, który produkowany jest w kłębuszkach nerkowych.
Układ moczowy to jeden z ważniejszych systemów w organizmie człowieka. Jego zadaniem jest utrzymanie równowagi płynów ustrojowych poprzez filtrację krwi i tworzenie moczu z usuniętych z niej substancji.
Miedniczka nerkowa jest łącznotkankowym woreczkiem, który powstaje w wyniku połączenia się kielichów nerkowych większych, zaś jej koniec (lejek) wystaje z wnęki nerkowej przechodząc w moczowód. Struktura zlokalizowana jest we wnęce nerki, w jej zatoce wraz z tętnicą nerkową, moczowodem, żyłą nerkową i naczyniami chłonnymi. Zwężając się łagodnie przechodzi w moczowód.
Funkcją miedniczki nerkowej jest zbieranie moczu pierwotnego, który spływa do niej przewodami brodawkowymi oraz przekazywanie go do moczowodu. Stąd jest on prowadzony do pęcherza moczowego i cewki moczowej, a następnie wydalany.
Szerokość miedniczki nerkowej nie powinna przekraczać 20 mm. Szerokość przednio-tylna miedniczki nerkowej (oceniana w przekroju poprzecznym nerki) u dziecka - 10 mm.
3. Diagnostyka i leczenie
Czy powiększona miedniczka nerkowa boli? Nie powinna. Jeśli nie ma stanu zapalnego albo przeszkody w oddawaniu moczu, patologia zwykle nie jest odczuwana. Obecnością silnego bólu w okolicy lędźwiowej charakteryzuje się ostre bądź podostre zapalenie miedniczek nerkowych.
Poszerzenie miedniczki nerkowej może mieć różne przyczyny. Aby zdiagnozować problem, wykonuje się podstawowe badania diagnostyczne, takie jak badanie moczu, określa się również czynność wydalniczą nerek, oznaczając stężenie kreatyniny w surowicy. Pomocne są również badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa lub urografia, które pozwalają na ustalenie przyczyny utrudnionego odpływu moczu.
Powiększona miedniczka nerkowa jest wykrywana podczas standardowego badania ultrasonograficznego. Poszerzone UKM nerki w USG ma postać pojedynczych, oddzielonych od siebie, bezechowych obszarów.
W zależności od tego, czy przyczyną problemu jest kamica moczowodowa, zwężenie podmiedniczkowe moczowodu bądź inne patologie, wdraża się odpowiednią terapię. Leczenie może być zachowawcze (kontrola mikrobiologiczna moczu i w razie potrzeby leczenie przeciwbakteryjne) lub chirurgiczne. O sposobie leczenia decyduje lekarz.
Kontrolowanie sytuacji jest ważne, ponieważ nieprawidłowe działanie układu moczowego może spowodować nie tylko nietrzymanie moczu, ale i może mieć poważniejsze konsekwencje (np. prowadzić do zatrucia organizmu).
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.