Poznaj przyczyny biegunki

Biegunka ma miejsce wtedy, kiedy oddaje się co najmniej trzy wodniste lub luźne stolce na dobę. Jest to sygnał, że układ pokarmowy nie funkcjonuje prawidłowo. Mechanizmy powodujące ten objaw mogą być zróżnicowane. Czasem związane są z uszkodzeniem budowy i czynności nabłonka jelitowego, innym razem wynikają z zaburzeń trawienia, czy nagromadzenia wody w świetle jelita.

Choć w większości przypadków biegunka ma charakter samoograniczający się i ustępuje po kilku dniach, to jednak czasem dolegliwości utrzymują się dłużej. Czas trwania zależy bowiem od jej przyczyn. A te mogą być bardzo różne. Oto najczęstsze czynniki powodujące biegunkę!

Czas trwania biegunki zależy od jej przyczynyCzas trwania biegunki zależy od jej przyczyny
Źródło zdjęć: © Zdjęcie autorstwa TheAngryTeddy / CC BY
Katarzyna Kurek

/ 8Wirusy

W biegunce pochodzenia wirusowego stosuje się zwykle leczenie objawowe
W biegunce pochodzenia wirusowego stosuje się zwykle leczenie objawowe © Adobe Stock

Jedną z najbardziej powszechnych przyczyn biegunki są wirusy, w tym rotawirusy. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt z chorą osobą, ale też przez spożycie skażonej żywności, czy wody. Oprócz wodnistej biegunki, u chorych pojawiają się często także inne niepokojące objawy jak nudności i wymioty, czy gorączka.

Jak leczyć biegunkę wirusową? W biegunce pochodzenia wirusowego stosuje się zwykle leczenie objawowe. Najważniejszym elementem jest tu utrzymanie dobrego stanu nawodnienia pacjenta. Dobrze sprawdza się także stosowanie probiotyków, które wspierają rozwój prawidłowej flory bakteryjnej.

/ 8Bakterie i pasożyty

Za tbiegunkę często odpowiadają bakterie Escherichia coli
Za tbiegunkę często odpowiadają bakterie Escherichia coli © Zdjęcie autorstwa Ken Bosma / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Inną możliwą przyczyną biegunek są bakterie i pasożyty. Najczęściej znajdują się one w zanieczyszczonym pożywieniu oraz wodzie. Za tę nieprzyjemną dolegliwość często odpowiadają bakterie, takie jak Campylobacter, Salmonella, Shigella, Yersinia czy Escherichia coli oraz pasożyty lamblia, czy Cryptosporidium.

O sposobie leczenia biegunki bakteryjnej lub spowodowanej obecnością pasożytów decyduje lekarz po przeprowadzeniu odpowiednich badań. W określonych przypadkach konieczne może być przepisanie odpowiedniego antybiotyku lub leków przeciwpasożytniczych.

/ 8Lekarstwa

Wiele lekarstw może wywołać biegunkę
Wiele lekarstw może wywołać biegunkę © Zdjęcie autorstwa Efraimstochter / CC BY

Wiele lekarstw może wywołać biegunkę. Należą do nich, chociażby antybiotyki, które niszczą zarówno złe bakterie, jak i te przyjazne układowi pokarmowemu. Najczęściej jednak luźne stolce po antybiotykoterapii są objawem tymczasowym, który ustępuje w momencie zakończenia terapii lub wraz ze zmianą leku.

Także inne lekarstwa mogą u niektórych pacjentów powodować biegunkę. Są to m.in. leki na cukrzycę, leki moczopędne, preparaty magnezowe, czy środki przeczyszczające. Jeśli zauważysz, że biegunka pojawia się na skutek przyjmowania określonego leku, skontaktuj się ze swoim lekarzem.

/ 8Nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy może być przyczyną biegunki
Nietolerancja laktozy może być przyczyną biegunki © Adobe Stock

Biegunka może być spowodowana także niektórymi rodzajami nadwrażliwości pokarmowej, zwłaszcza nietolerancją laktozy. Laktoza jest to cukier, który zawarty jest w mleku oraz mlecznych przetworach. Nietolerancja laktozy często występuje rodzinnie. Może pojawiać się zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Wśród objawów schorzenia – oprócz wodnistych biegunek – pojawiają się także skurcze i bóle brzucha, wzdęcia, przelewanie się w jamie brzusznej, gazy i nudności.

Jeśli zauważysz u siebie tego rodzaju objawy, skontaktuj się z lekarzem. Specjalista skieruję cię na odpowiednie badania. Najczęściej w diagnostyce nietolerancji laktozy wykonuje się wodorowy test oddechowy.

/ 8Fruktoza

Nietolerancja fruktozy objawia się dolegliwościami ze strony układu trawiennego
Nietolerancja fruktozy objawia się dolegliwościami ze strony układu trawiennego © Adobe Stock

Nawracające biegunki mogą być także objawem nietolerancji fruktozy. Fruktoza to jeden z cukrów prostych, który naturalnie występuje przede wszystkim w owocach, ale też niektórych warzywach czy miodzie. Fruktoza dodawana jest także często do przetworzonych produktów, takich jak napoje, płatki śniadaniowe, czy niektóre słodycze.

Nietolerancja fruktozy objawia się przede wszystkim dolegliwościami ze strony układu trawiennego. Pojawiają się biegunki, bóle brzucha, uczucie przelewania, czy nudności. Co istotne, objawy mogą pojawiać się nawet po spożyciu stosunkowo niewielkiej ilości fruktozy.

/ 8Sztuczne substancje słodzące

Sorbitol można przede wszystkim w gumie do żucia
Sorbitol można przede wszystkim w gumie do żucia © Zdjęcie autorstwa Hans / CC BY

Sorbitol i mannitol to sztuczne substancje słodzące, które w określonych przypadkach mogą powodować biegunki. Zwłaszcza jeśli spożywane są w nadmiarze. Reakcja na te substancje jest jednak w dużym stopniu zależna od indywidualnej wrażliwości organizmu.

W jakich produktach można znaleźć sztuczne substancje słodzące? Sorbitol, stosowany jako dodatek do żywności, znaleźć można przede wszystkim w gumie do żucia i niektórych bezcukrowych produktach spożywczych. Znajduje się także w części wyrobów cukierniczych, wypieków i czekolad. Także mannitol można znaleźć w różnych słodyczach, gumach do żucia, a czasem także i w suszonych owocach.

/ 8Operacje

Po operacji chirurgicznej mogą pojawić się biegunki
Po operacji chirurgicznej mogą pojawić się biegunki © Adobe Stock

Zmiany konsystencji stolca oraz biegunka to objawy, które mogą wystąpić również po operacji chirurgicznej. Większość takich przypadków nie jest najczęściej poważna i ustępuje wraz z czasem. Jednak w każdym przypadku objaw ten warto skonsultować z lekarzem.

Biegunka może także pojawić się u pacjentów onkologicznych, po chemioterapii. W tym przypadku leczenie biegunki zawsze powinno odbywać się zgodnie ze wskazaniami lekarskimi.

/ 8Inne choroby przewodu pokarmowego

Chroniczna biegunka może być objawem raka jelita grubego
Chroniczna biegunka może być objawem raka jelita grubego © Adobe Stock

Zwykle biegunka jest krótkotrwała i trwa kilka dni. Zdarza się jednak, że objaw utrzymuje się dłużej. Chroniczna biegunka zawsze powinna być skonsultowana z lekarzem, gdyż może być objawem wielu chorób przewodu pokarmowego, takich jak choroba Crohna, celiakia, owrzodzenie lub zapalenie jelita grubego, czy nawet rak jelita grubego.

Dlatego też objaw ten nigdy nie powinien być lekceważony. Zwłaszcza jeśli towarzyszą mu także inne objawy, takie jak niezamierzona utrata wagi, napadowe bóle brzucha, śluz lub krew w kale, czy zmiany w apetycie. Z lekarzem należy skontaktować się także, jeśli biegunce towarzyszy wysoka gorączka, uporczywe wymioty lub pojawiają się objawy odwodnienia.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda