Trwa ładowanie...

Te produkty są zakazane, jeśli przyjmujesz leki. Połączenie ich uderzy w serce, wątrobę, mięśnie

Sok grejpfrutowy to najgorsze, czym możesz popić leki
Sok grejpfrutowy to najgorsze, czym możesz popić leki (Getty Images)

Eksperci alarmują, że spożycie grejpfruta lub soku z grejpfruta negatywnie wpływa na metabolizm wielu leków przyjmowanych doustnie. Okazuje się, że zjedzenie popularnego w Polsce owocu zmniejsza aktywność enzymów wspomagających usuwanie większości leków i toksyn z organizmu człowieka. Oznacza to, że stężenie danego leku we krwi zwiększa się, co może skutkować m.in. uszkodzeniem narządów. Jakich jeszcze produktów nie wolno łączyć z lekami? Uważać trzeba także na mleko, kasze i pieczywo.

spis treści

1. Jeśli przyjmujesz te leki, nie jedz grejpfrutów

Wiedza wśród pacjentów na temat interakcji zachodzących pomiędzy składnikami żywności a lekami, jakie przyjmują, jest niewielka. Przykładem może być grejpfrut – lekarze ostrzegają, że nie jest to owoc, który powinny spożywać osoby z chorobami przewlekłymi. Istnieje szereg badań, które dowodzą, że grejpfrut zmniejsza aktywność enzymów CYP3A4 odpowiedzialnych za detoksykację leków i toksyn w organizmie. Skutki odczuwa nie tylko wątroba, ale i serce.

Składniki soku grejpfrutowego spowalniają metabolizm niektórych leków (np. przeciwalergicznych), czego skutkiem jest wzrost ich stężenia nawet o 300-700 proc., co doprowadza m.in. do zaburzeń rytmu serca.

Zobacz film: "Rehabilitacja kardiologiczna"

- Flawonoidy (naringenina, kwercetyna) i furanokumaryny (6,7 dihydroksybergamotyna, bergapten) pozyskiwane z grejpfruta metabolizowane są przez cytochrom P-450 CYP3A4 w wątrobie. Wykazano, że doprowadzają one do zaburzeń metabolizmu określonych leków, co skutkuje wzrostem ich stężenia we krwi. W takiej sytuacji leku jest więcej, niż powinno być i wzrasta ryzyko działań niepożądanych, a co za tym idzie także poważnych konsekwencji zdrowotnych – tłumaczy Łukasz Pietrzak, farmaceuta i popularyzator wiedzy medycznej.

Do leków, których nie wolno łączyć z grejpfrutem należą:

  • blokery kanału wapniowego (np. amlodypina, nifedypina, nimodypina),
  • leki przeciwhistaminowe (np. cetyryzyna i loratydyna),
  • warfaryna (lek przeciwzakrzepowy),
  • większość benzodiazepin (np. alprazolam, diazepam, midazolam),
  • glikokortykosteroidy (np. flutykazon, budezonid),
  • antybiotyki,
  • statyny (np. simwastatyna, atorowastatyna),
  • leki immunosupresyjne (cyklosporyny).

- Spożycie grejpfruta z blokerami kanału wapniowego znacznie obniża ciśnienie krwi. Połączenie tego owocu z lekami przeciwhistaminowymi może natomiast doprowadzić do zaburzeń rytmu serca. W przypadku statyn połączenie z grejpfrutem może poważnie uszkodzić mięśnie i wątrobę. Z grejpfruta i soku z tego owocu powinni też zrezygnować pacjenci przyjmujący leki immunosupresyjne, a zwłaszcza cyklosporynę, ponieważ w ich przypadku takie połączenie może skutkować wzrostem ciśnienia oraz napadami drgawek – informuje farmaceuta.

Łukasz Pietrzak dodaje, że aby uniknąć interakcji leku z sokiem grejpfrutowym, nie należy pić soku lub spożywać owocu grejpfruta przez co najmniej cztery godziny przed i cztery godziny po przyjęciu leku.

- Jeśli soki grejpfrutowe są pite regularnie, to wpływ jego składników na metabolizm leku może utrzymywać się dłużej. Podobnie jest w przypadku soku z morwy czarnej oraz granatu. Dlatego też w przypadku przyjmowania leków mogących wchodzić w interakcje ze składnikami tych owoców odradza się ich spożywanie w trakcie farmakoterapii – podkreśla Pietrzak.

2. Inne składniki żywności, których nie wolno łączyć z lekami

W interakcje z lekami wchodzą także produkty zawierające duże ilości jonów wapniowych, takie jak: mleko, sery, jogurty, żywność wzbogacana, a także suplementy diety.

Okazuje się, że mogą ograniczyć lub nawet całkowicie uniemożliwić wchłanianie niektórych leków, ponieważ tworzą z nimi sole wapnia, które są nierozpuszczalne w wodzie. Interakcje te dotyczą takich leków, jak fluorochinolony i tetracykliny, stosowanych często w leczeniu zakażeń dróg oddechowych i moczowych.

Negatywnie na metabolizm leków wpływają także produkty z dużą zawartością błonnika. Wśród nich wymienia się: m.in. kaszę gryczaną, kaszę jęczmienną, brązowy ryż, pieczywo żytnie czy otręby. Przykładowo nie powinny być spożywane w chorobach układu krążenia i depresji.

Błonnik wpływa też na wchłanianie preparatów naparstnicy, stosowanych w leczeniu niewydolności krążenia i zaburzeń rytmu serca, a także trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (np. amitryptyliny i imipraminy) i ogranicza skuteczność przyjmowanych terapeutyków.

- Problem interakcji pomiędzy żywnością a lekami jest bardzo złożony. Składniki żywności mają bowiem wpływ na różne etapy procesów związanych z obecnością leków w organizmie, takie jak: uwalnianie, wchłanianie, dystrybucję, metabolizm, jak również eliminację leku. Składniki żywności i leki mogą wchodzić też w reakcję antagonistyczną, co oznacza, że ich działanie będzie przeciwstawne – tłumaczy Łukasz Pietrzak.

Przykładowo dieta bogata w witaminę K, która w dużych ilościach występuje w kapuście, sałacie, brokułach, fasoli, kalafiorze i jajach, osłabi działanie leków przeciwzakrzepowych (np. acenokumarolu). Leki te są podawane osobom z miażdżycą, w profilaktyce zakrzepicy naczyń stwarzającej ryzyko wystąpienia udaru mózgu i zatoru tętnicy płucnej i hamują syntezę witaminy K w wątrobie. Jeśli wraz z żywnością dostarczamy jej zbyt dużo, leki działają znacznie słabiej.

3. Kiedy przyjmować leki? Przed posiłkiem czy po posiłku?

Łukasz Pietrzak podkreśla, że odpowiedź na to pytanie zależy od konkretnego leku. Niektóre leki, aby działały prawidłowo, powinny być przyjmowane w określonym odstępie czasu pomiędzy posiłkami, a inne – w trakcie posiłków.

- Prawidłowe działanie niektórych leków zależy od czasu ich przejęcia w stosunku do posiłku, jak również od jego składu jakościowego. Jednak dawkowanie leków i odstęp czasowy od posiłku powinny być zawsze dokładnie konsultowane z lekarzem lub farmaceutą. Jeśli nie mamy pewności, kiedy powinniśmy przyjmować określone leki, pomocne mogą być także informacje zawarte w ulotce dołączonej do leku – informuje Pietrzak.

Farmaceuta dodaje, że przyjmowanie niektórych leków bez zachowania odstępu od posiłku może doprowadzić do interakcji pomiędzy składnikami żywności i lekami oraz ograniczyć wchłanianie leku. W sytuacji odwrotnej, kiedy przyjmujemy leki na czczo, możemy doprowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka. Zwiększa się także ryzyko działań niepożądanych.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Zobacz także:

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze