Przeciwciała - rodzaje, rola, badanie przeciwciał

Przeciwciała to komórki produkowane przez układ odpornościowy, a konkretnie przez limfocyty B. Wyróżnia się pięć rodzajów Immunoglobulin: IgM, IgE, IgA, IgG oraz IgD. Mają one na celu obronę organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi oraz patologicznymi komórkami, na przykład zmienionymi nowotworowo. Można określić ilość antyciał za pomocą badań krwi, co pozwala na rozpoznanie aktywnej infekcji. Jaką rolę odgrywają przeciwciała?

1. Co to są przeciwciała?

Przeciwciała to białkowe cząsteczki układu odpornościowego produkowane przez pobudzone do pracy limfocyty B (białe krwinki). Są określane również mianem antyciał oraz immunoglobulin, ich ilość można sprawdzić za pomocą badania krwi.

Przeciwciała wytwarzane w odpowiedniej ilości sprawiają, że organizm jest w stanie skutecznie bronić się przed bakteriami, wirusami, toksynami i substancjami chemicznymi. Wyróżnia się pięć klas immunoglobulin (IgM, IgG, IgA,IgE i IgD), IgM wytwarzane są na początku infekcji, IgG utrzymują się we krwi nawet przez kilka lat, natomiast IgE pojawiają się na skutek reakcji alergicznej organizmu.

2. Rola przeciwciał

Przeciwciała to najważniejsza część układu odpornościowego, dzięki której organizm jest w stanie walczyć ze szkodliwymi bakteriami, wirusami, grzybami czy pasożytami. Właściwości antyciał to:

• neutralizowanie wirusów i toksyn,
• hamowanie rozwoju i rozmnażania bakterii,
• pochłanianie patogenów przez komórki odpornościowe,
• pobudzanie odpowiedzi immunologicznej organizmu,
• niszczenie patogenów lub zmienionych chorobowo komórek (np. nowotworowych),
• powstawanie odporności po szczepieniach.

3. Rodzaje przeciwciał

Przeciwciała ze względu na sposób działania zostały podzielone na następujące klasy:

• przeciwciała typu A (IgA) - wytwarzane przez wydzieliny, np. ślinę, łzy oraz błony śluzowe dróg oddechowych, układu pokarmowego lub moczowego, chronią organizm przed wniknięciem patogenów, jest to tzw. miejscowa odporność,
• przeciwciała typu D (IgD) - stanowią ok. 1% antyciał, są słabo zbadane, uważa się, że pobudzają limfocyty do produkcji immunoglobulin,
• przeciwciała typu E (IgE) - pojawiają się na skutek reakcji alergicznej, wspierają produkcję histaminy,
• przeciwciała typu G (IgG) - stanowią około 80% antyciał i odpowiadają za wtórną odpowiedź immunologiczną, czyli produkowanie przeciwciał odpowiednich do zwalczenia konkretnej infekcji,
• przeciwciała typu M (IgM) - są wytwarzane jako pierwsze, mają na celu powstrzymanie rozwoju choroby do czasu aż nie pojawią się w organizmie przeciwciała innego typu.

Odpowiedź immunologiczna organizmu dzieli się na pierwotną i wtórną. Pierwotna rozpoczyna się w momencie pierwszej styczności z patogenem, wówczas następuje produkcja przeciwciał IgM, które po pewnym czasie zastępują antyciała IgG.

Wtórna odpowiedź odpornościowa następuje, gdy organizm po raz kolejny ma kontakt z tym samym antygenem. Jest znacznie silniejszą reakcją, która wynika z pamięci immunologicznej i posiadania limfocytów B pamięci, które trwają w uśpieniu przez kilka lat, a po rozpoznaniu obecności patogenów zaczynają intensywnie działać i produkować własne przeciwciała.

4. Badanie przeciwciał

Badanie poziomu przeciwciał wykonuje się z krwi żylnej (IgM, IgG, IgE, IgA), a także ze śliny lub kału (IgA). Normy przeciwciał dla osób dorosłych to:

• IgA - 0,52-3,44 g/l,
• IgG - 6,62-15,8 g/l,
• IgE - do 0,0003 g/l,
• IgM - 0,53-3,44 g/l,
• IgD - do 0,03 g/l.

Oznaczenie stężenia przeciwciał jest wykonywane w celu potwierdzenia kontaktu z patogenem, określenia stanu odporności, rozpoznania alergii, reakcji odrzucenia przeszczepu lub chorób autoimmunologicznych, a także by kontrolować przebieg infekcji.

Zazwyczaj zleca się wykonanie badań konkretnych przeciwciał w zależności od odczuwanych dolegliwości, w przypadku aktywnej infekcji pobiera się dwie próbki w odstępie ok. 14 dni, by porównać różnicę w ilości antyciał między fazą ostrą a ozdrowieńczą.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.