Przedawkowanie kofeiny – co warto wiedzieć?

Przedawkowanie kofeiny to konsekwencja spożycia ponad 500 mg substancji w ciągu doby. Wówczas pojawia się wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Jeśli jej dobowa dawka nie przekracza dopuszczalnej ilości, nie obserwuje się negatywnego działania na organizm. Oznacza to, że potencjalnie niebezpieczny wpływ kofeiny na zdrowie jest związany z jej ilością i spożyciem w ciągu doby. Co warto wiedzieć?

1. Jak i kiedy dochodzi do przedawkowania kofeiny?

Przedawkowanie kofeiny nie jest niczym niezwykłym. Ma to związek z tym, że kofeina znajduje się nie tylko w kawie, ale i wielu innych produktach: herbacie, czekoladzie, batonikach, napojach dietetycznych, energetycznych czy typu cola, gumach do żucia i cukierkach, a także lekach przeciwbólowych.

Dla większości ludzi spożywanie nawet 400 mg kofeiny dziennie nie wywołuje problemów zdrowotnych. Ilość ta odpowiada około 4 filiżankom kawy. Należy pamiętać, że poziom ten jest niższy u kobiet w ciąży, osób starszych, ludzi cierpiących z powodu problemów z sercem oraz cukrzycy typu 2.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

By doszło do przedawkowania kofeiny, zdrowy człowiek musi przyjąć więcej niż 500 mg kofeiny dziennie. Gdy dawka ta jest większa niż 2000 mg mówi się o zatruciu kofeiną. Jednorazowa dawka śmiertelna kofeiny wynosi od 10 do 13 gramów, czyli około 150 do 200 mg/kg masy ciała (ponad dwadzieścia kaw wypitych w krótkim czasie).

Kofeina (łac. coffeinum) to organiczny związek chemiczny obecny w ziarnach kawy i wielu innych surowcach roślinnych. Można ją również otrzymywać syntetycznie. Czysta kofeina to biały proszek lub kryształy o kształcie igieł pozbawionych zapachu, o gorzkim smaku.

Kofeinę odkrył niemiecki chemik Friedrich Ferdinand Runge w 1819 roku, ale jej historia ma swoje początki w IX wieku n.e. W tym czasie ziarna kawy były dostępne na terenie Etiopii, czyli w pierwotnym miejscu ich występowania.

2. Działanie kofeiny

Kofeina to najbardziej popularna i powszechna substancja o działaniu psychoaktywnym, która działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Używa się jej powszechnie zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i leczniczych (do leczenia bezdechu u noworodków oraz regulacji rytmu serca).

Działanie kofeiny jest wielokierunkowe:

• stymuluje działanie ośrodkowego układu nerwowego,
• zwiększa metabolizm,
• zmniejsza odczucie zmęczenia fizycznego,
• przywraca jasność umysłu,
• działa pobudzająco, zwiększa koncentrację i uwagę, ułatwia formułowanie myśli,
• poprawia koordynację ciała, większa wydolność fizyczną organizmu.

Wchłanianie kofeiny odbywa się w jelicie cienkim. Jej absorpcja jest niemal całkowita, a poziom w krwioobiegu jest podwyższony w ciągu godziny od spożycia. Okres jej połowicznego rozpadu wynosi od 2 do 10 godzin, a metabolity kofeiny wydalane są z moczem. Warto pamiętać, że po dłuższym okresie regularnego przyjmowania kofeiny ta uzależnia. Występuje również zjawisko tolerancji (tachyfilaksji), czyli stopniowego osłabienia odpowiedzi biologicznej ustroju.

Bardzo ważne jest, by osoby nadwrażliwe na kofeinę, przyjmujące leki oraz ciężarne ograniczały spożywanie produktów zawierających kofeinę lub skonsultowały jej bezpieczną ilość z lekarzem.

3. Objawy nadmiaru kofeiny

O ile kofeina spożywana z umiarem ma pozytywy wpływ na samopoczucie, o tyle spożywanie jej w nadmiarze szkodzi i wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami.

Przedawkowanie kofeiny sprawia, że:

• twarz czerwienieje,
• pojawiają się kłopoty z koncentracją,
• wzrasta ciśnienie, następnie się obniża, co wiąże się ze spadkiem energetycznym. Wahania ciśnienia dla osób mających z nim problem mogą być niebezpieczne,
• dochodzi do nieregularnej pracy serca, ponieważ nadnercza zaczynają produkować więcej adrenaliny, co z kolei powoduje częstsze skurcze serca. Odczuwane jest kołatanie serca, przyśpieszony oddech, wyższe tętno i ucisk w klatce piersiowej,
• zaczynają drżeć mięśnie,
• boli brzuch,
• pojawia się nerwowość, uczucie niepokoju, nadmierna ekscytacja, huśtawka nastrojów, nieskładne mówienie,
• dokucza bezsenność,
• pojawia się suchość w jamie ustnej i nieprzyjemny zapach z ust,
• mocz zabarwia się na kolor pomarańczowy lub ciemnożółty.

Przedawkowanie kofeiny jest dokuczliwe oraz groźne dla osób cierpiących na choroby serca, mających problem z ustabilizowaniem ciśnienia lub chorujących na nadciśnienie tętnicze. Może doprowadzić nawet do zawału.

Co robić, gdy dojdzie do przedawkowania kofeiny?

Gdy dojdzie do przedawkowania kofeiny, ale objawy nie zagrażają życiu, wystarczy poczekać, aż organizm samodzielnie się oczyści. Jeżeli pojawia się arytmia serca, duszności, skoki ciśnienia, należy skontaktować się z lekarzem. W przypadku zatrucia stosuje się leczenie objawowe, w tym przeciwarytmiczne.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.