Przedawkowanie witaminy B12 – przyczyny i objawy

Przedawkowanie witaminy B12 jest mało prawdopodobne, ponieważ nie tylko nie jest ona toksyczna, ale i wydalana wraz z moczem. Nie stwierdzono działań ubocznych jej nadmiernego spożycia. U niektórych osób suplementujących B12 mogą pojawić się reakcje uczuleniowe. Obserwuje się także skutki uboczne podania zastrzyku z witaminą B12. Co warto wiedzieć?

1. Czy możliwe jest przedawkowanie witaminy B12?

Przedawkowanie witaminy B12 (zwanej również czerwoną witaminą, kobalaminą, cyjanokobalaminą) jest możliwe, choć nie zdarza się często. Ma to związek z tym, że jest ona organicznym, stabilnym związkiem rozpuszczalnym w wodzie. Oznacza to, że jest wydalana wraz z moczem, w przeciwieństwie do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K). Ich nadmiar odkłada się w tkance tłuszczowej i w wątrobie, a przesadna suplementacja może skończyć się zatruciem.

Rola witaminy B12 w organizmie jest nie do przecenienia. Witamina bierze udział w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, współtworzy neuroprzekaźniki nerwowe, wzmacnia otoczkę mielinową, dba o układ nerwowy.

Współtworzy metioninę odpowiedzialną za dobry nastrój. Pomaga w odbudowywaniu masy kostnej, przyczynia się do zużytkowania tłuszczów w organizmie. Pomaga zachować równowagę psychiczną, ułatwia uczenie się i wspomaga koncentrację.

Optymalne stężenie witaminy B12 w surowicy krwi waha się od 165 do 680 ng/l. Dobowe zapotrzebowanie różni się w zależności od wieku. Ustalono je na od 0,4 mcg (niemowlę do 6. miesiąca życia) do 2,6 mcg (kobiety karmiące piersią). Ze względu na niski poziom toksyczności nie określono tolerowanego górnego poziomu spożycia B12.

2. Niedobór witaminy B12

Ponieważ witamina B12 jest niezbędna, jej niedobór przynosi niepożądane skutki zdrowotne. Sytuacja nie należy do rzadkości. Nie dość bowiem, że kobalamina występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, to jej dostępność mogą ograniczać niektóre leki (antybiotyki, steroidy, doustna antykoncepcja hormonalna), a także alkohol czy choroby.

Na niedobór witaminy B12 szczególnie narażeni są seniorzy oraz osoby, które nie jedzą mięsa, jajek i przetworów mlecznych oraz borykające się z zaburzeniami wchłaniania.

Witaminę B12 można uzupełniać poprzez przewód pokarmowy, podając ją w pożywieniu. Jej źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego: podroby, chude mięso, ryby, skorupiaki, sery, jaja czy mleko. Innym sposobem dostarczenia tej witaminy są suplementy diety (najczęściej tabletki) oraz zastrzyki z B12.

Suplementowanie witaminy B12 wskazane jest zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznych. Powinni ją stosować:

• wegetarianie i weganie,
• seniorzy,
• osoby narażone na stres oraz intensywny wysiłek umysłowy,
• osoby zagrożone rozwojem miażdżycy,
• osoby z wysokim poziomem cholesterolu i homocysteiny we krwi,
• osoby zmagające się z nadciśnieniem czy zaburzeniami wchłaniania.

3. Przyczyny przedawkowania witaminy B12

Do przedawkowania witaminy B12 teoretycznie może dojść w sytuacji, gdy jej ilości znacznie przekraczające zalecane dawkowanie są przyjmowane przez długi czas. Większe ryzyko przedawkowania B12 czy innych witamin dotyczy sytuacji, gdy są podawane w postaci nie tabletek, a zastrzyków. Przedawkowanie witaminy B12 należy jednak do rzadkości.

Ma to związek z tym, że jej nadmiar jest usuwany wraz z moczem. Ponieważ witamina B12 jest rozpuszczalna w wodzie, uważa się ją za bezpieczną nawet w dużych dawkach. Nie jest toksyczna.

4. Objawy przedawkowania B12

Suplementacja B12 może wiązać się z pewnymi negatywnymi skutkami, na przykład prowadzić do reakcji alergicznych (reakcja uczuleniowa lub wstrząs anafilaktyczny). Objawem przyjęcia dużej ilości witaminy B12 może być krwawienie z nosa czy suchość warg.

Skutki uboczne może wywołać witamina B12 podawana w zastrzykach. To: zaburzenia naczyniowe, wzdęcia, biegunki, świąd i wysypki, a także ból w miejscu wstrzyknięcia. Ponadto zbyt duże dawki kobalaminy podanej w zastrzykach mogą prowadzić do zaostrzenia trądziku różowatego.

Wysokie dawki witamin z grupy B mogą nie być obojętne dla zdrowia zwłaszcza dla osób z cukrzycą lub chorobą nerek. Ponadto badania przeprowadzone u kobietach w ciąży dowiodły, że wyjątkowo wysokie poziomy witaminy B12 zwiększały ryzyko zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Można powiedzieć, że witamina B12, wraz z B1, B2, B5, B12 i biotyną, tworzą bezpieczną grupę. Te suplementy przyjmowane w dużych dawkach nie powinny być toksyczne, ponieważ ich nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Niemniej nie warto ryzykować, a nie mogąc dostarczyć jej z codzienną dietą, zdecydować się na bezpieczną suplementację.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.