Psychoza poporodowa

Pojawienie się na świecie dziecka dla każdego rodzica jest rewolucją i zmianą organizacji dotychczasowego uporządkowanego życia. Niemal 3/4 kobiet doświadcza krótkotrwałego przygnębienia po urodzeniu dziecka.

Takie załamanie nastroju, zazwyczaj przemijające i niegroźne, określa się mianem „baby blues” (póki co nie istnieje polski odpowiednik tego sformułowania). Depresja poporodowa jest stanem przedłużającego się spadku aktywności i obniżeniem nastroju, który uniemożliwa prawidłową opiekę nad noworodkiem. Choroba dotyka około 12 proc. młodych matek.

1. Przyczyny psychozy poporodowej

Istnieją dwie niewykluczające się teorie tłumaczące występowanie zaburzeń nastroju u kobiet w okresie poporodowym. Gra hormonalna uważana jest za głównego winowajcę zaburzeń emocjonalnych w okresie poporodowym. Po narodzinach dziecka ilość hormonów płciowych w organizmie kobiety drastycznie spada, co powoduje nagłe zmiany w przekaźnictwie nerwowym i zachwianie wytworzonej przez 9 miesięcy równowagi. Drugą możliwą przyczyną depresji poporodowej jest tworząca się więź między dzieckiem i matką, która także inicjuje zmiany w przepływie informacji w układzie nerwowym.

Za czynniki, które sprzyjają wystąpieniu depresji poporodowej, należy także uznać stresujące wydarzenie życiowe, depresję występującą w przeszłości i zaburzenia nastroju w rodzinie. O ile w depresji endogennej status socjoekonomiczny oraz wykształcenie mają istotne znaczenie, o tyle w tym szczególnym rodzaju depresji te czynniki zdają się nie mieć tak istotnego wpływu.

Zobacz film: "Dieta śródziemnomorska a serce"

Liczne badania wskazują na wzrost ryzyka depresji poporodowej, jeśli kobieta wcześniej cierpiała na podobne zaburzenie. Dodatkowe zagrożenie powstaje w przypadku zaburzeń emocjonalnych powstałych w wyniku niedojrzałości emocjonalnej rodziców lub zakłóconych relacji pomiędzy nimi. Każde stresujące wydarzenie, i to zarówno choroba dziecka, jak i komplikacje okresu okołoporodowego, mają negatywny wpływ na stan psychiczny. Kolka jest chorobą okresu niemowlęcego, która w znaczny sposób dezorganizuje życie rodziny i zakłóca naturalnie ustalone pory odpoczynku i aktywności. Z tego też względu kolkę uznano za czynnik sprzyjający wystąpieniu depresji poporodowej.

Obraz kliniczny depresji poporodowej nie różni się w znaczny sposób od depresji występującej niezależnie od ciąży. Wśród objawów należy wymienić:

• płaczliwość i smutek o znacznym nasileniu,
• ciągłe zmęcznie,
• irytację i nerwowość,
• bezsenność lub nadmierną senność,
• zmiany w nawykach żywieniowych, zarówno znaczny wzrost apetytu, jak i jego spadek,
• poczucie winy i bezsilności,
• bóle głowy, klatki piersiowej oraz bóle o innej lokalizacji bez uchwytnej przyczyny.

Powyższe obajwy często mogą być ignorowane i uznawane za normę. Nie lekceważ swoich odczuć.

Każda kobieta, która zauważa niepokojące objawy, powinna przedstawić swoje obawy lekarzowi. Po zebraniu dokładnego wywiadu i po wnikliwym badaniu można postawić właściwą diagnozę.

Choroby tarczycy mogą wpływać na wystąpienie depresji poporodowej. Jeśli przed ciążą chorowałaś na nadczynność lub niedoczynność tarczycy, koniecznie poinformuj o tym swojego lekarza.

W skrajnych przypadkach u 2-3 na 1000 kobiet mogą pojawić się objawy psychotyczne: omamy wzrokowe i słuchowe lub halucynacje. Kobietę ogarnia paraliżujący strach i poczucie niemożności spełnienia matczynych obowiązków.

2. Objawy psychozy poporodowej

Objawy psychozy poporodowej, to:

• nielogiczne, nieuporządkowane i natrętne myśli,
• bezsenność,
• brak apetytu,
• okresy manii,
• halucynacje,
• myśli samobójcze.

Wystąpienie psychozy poporodowej jest stanem ostrym, wymagającym natychmiastowej pomocy lekarskiej. Nie lekceważ tych objawów.

3. Depresja poporodowa a syndrom „baby blues”

To, co najistotniejsze w różnicowaniu tych dwóch dolegliwości, to czas trwania zaburzeń oraz stopień ich nasilenia. „Baby blues” jest stanem wzmożonej drażliwości, płaczliwości oraz niepokoju, którego okres największego nasilenia pojawia się w okolicach czwartego dnia po porodzie. Po niespełna 10 dniach objawy stopniowo ustępują i w żadnym momencie nie uniemoźliwiają opieki nad noworodkiem.

Kobieta, u której stwierdzono depresję poporodową, powinna mieć włączone leczenie przeciwdepresyjne. Ze względu na wzmożoną wrażliwość na ewentualne działania niepożądane, początkowa dawka tych leków jest zazwyczaj o połowę niższa niż ta stosowana w depresji endogennej. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów depresji lecznia nie wolno przerywać bez konsultacji z lekarzem. Zaniechanie terapii grozi nawrotem choroby.

Niektórzy specjaliści zaznaczają, że w przypadku kolejnej ciaży ryzyko wystąpienia depresji poporodowej wynosi 25 proc. Z tego też względu, po wnikliwej analizie dotychczasowego przebiegu choroby, lekarz może zalecić profilaktykę z zastosowaniem minimalnej dawki leków.

W leczeniu depresji poporodowej niemałe znaczenie ma też psychoterpia, która uzupełnia farmakoterapię. Takie leczenie może być prowadzone zarówno indywidualnie, jak i w grupie.

Wsparcie ze strony najbliższej rodziny pomaga uporać się z nagłą reorganizacją dotychczasowego życia. Kobieta, szczegónie ta, u której wystąpiła depresja poporodowa, musi mieć oparcie w najbliższych osobach.

Staraj się rozmawiać o swoich odczuciach, nie kryj niepokojów i zmartwień. Pamiętaj, że każda matka martwi się o swojego malucha, dlatego wysłuchaj rad mamy lub przyjaciółki i nie odrzucaj oferowanej przez nie pomocy.

Gdy na świat przychodzi dziecko, zaczyna się era nieprzespanych nocy i ciągłego zmęczenia. Zadbaj o regularny wypoczynek, który pozwoli zregenerować siły i doda niezbędnej energii. Lekkie, ale częste posiłki poprawią Ci samopoczucie i zapewnią odpowiednią ilość kalorii niezbędnych do wspólnego odkrywania świata z Twoim maluchem. Nie zapominaj o piciu dużej ilości wody; to ona jest głównym składnikiem budowy Twojego organizmu i poprawia jego funkcjonowanie.

Leki przeciwdepresyjne przedostają się do mleka matki, ale stosowanie niskich, skutecznych dawek chroni malucha przed działaniami niepożądanymi i nie zagraża jego prawidłowemu rozwojowi. Przy karmieniu piersią najczęściej stosuje się selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (SSRI), ale wybór leku zależy od wielu czynników i może być ustalony dopiero po odpowiedniej diagnostyce.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.