Pteronofobia, czyli lęk przed łaskotaniem piórami

Pteronofobia to irracjonalny lęk przed łaskotaniem za pomocą piór. Ten rodzaj fobii specyficznej rzadko komplikuje życie, a i nie zawsze wymaga leczenia. Jakie są przyczyny strachu? Jak sobie radzić z tym szczególny rodzajem zaburzenia o typie nerwicowym?

1. Co to jest pteronofobia?

Pteronofobia, irracjonalny lęk przed łaskotaniem za pomocą piór, wydaje się osobliwą przypadłością. Jej termin wywodzi się od greckich słów „phteró”, co oznacza pióro oraz „phóbos” (lęk). Choć pteronofobia nie została wymieniona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD), spełnia warunki kwalifikujące ją jako specyficzną (izolowaną) postać fobii.

1.1. Fobia specyficzna

Czym jest fobia specyficzna? Istotą tej grupy zaburzeń jest nieuzasadniony, nieadekwatny do rzeczywistego zagrożenia, irracjonalny strach, pojawiający się w ściśle określonej sytuacji. Wiąże się z silnym dążeniem do unikania różnych przedmiotów i okoliczności.

Zobacz film: "Czy jest dysmorfofobia?"

Pteronofobicy źle reagują na widok pióra, arachnofobicy – na spotkanie z pająkiem, a klaustrofobicy – na samą myśl o zamknięciu w małym pomieszczeniu. Fobia specyficzna jest częstym zaburzeniem. Według statystyk może dotyczyć około 20% populacji.

Wyróżnia się cztery typy fobii specyficznych dotyczących sił przyrody, zwierząt, sytuacji oraz fobie typu krew-iniekcja-rana. Częstotliwość występowania konkretnej fobii zależy od szerokości geograficznej, a co za tym idzie: poziomu wykształcenia populacji oraz struktury płci i wieku, a także kultury regionu.

2. Przyczyny lęku przed łaskotaniem piórami

Pteronofobia ma takie samo podłoże jak inne fobie specyficzne. Lęk wynika z nieracjonalnej lub nadmiernej oceny danego przedmiotu czy sytuacji. To zwykle konsekwencja nieprzyjemnych, często traumatycznych przeżyć z dzieciństwa. Czasem trudno dociec, jakie konkretnie wydarzenie za to odpowiada, ponieważ trudne doświadczenia często wypieramy ze świadomości.

Przyczyną pteronofobii może być:

• nagły i przykry kontakt z obiektem fobii,
• przerażające, traumatyczne doświadczenie, które zostało skojarzone z przedmiotem lęku,
• zaindukowanie fobii przez bliskie osoby, które na określony przedmiot reagują lękiem lub niechęcią,
• rozwój negatywnych wyobrażeń na temat określonego przedmiotu w związku z zasłyszanymi opowieściami czy obejrzanymi filmami.

3. Objawy lęku przed piórami

Łaskotanie piórami wydaje się zabawną czy osobliwą fobią, niemniej osobom, które jej doświadczają, zdecydowanie się taką nie wydaje. Utrudnia życie.

Osoby, które mierzą się z pteronofobią, reagują przesadnie, silnie, ekspresyjnie, nieadekwatnie, a czasem panicznie (także krzykiem, płaczem, ucieczką czy agresją), na łaskotanie lub dotykanie piórami lub podobnym przedmiotem, na przykład pędzelkiem, który ma miękki włos. To, jak dana osoba zmagająca się z fobią zareaguje, zależy od stopnia jej nasilenia.

Fobie mają to do siebie, że wywołują wiele dokuczliwych, wegetatywnych symptomów. Pomimo tego, że osoba dotknięta fobią wie, że nie grozi jej żadne niebezpieczeństwo, może doświadczyć objawów paniki. Obserwuje się:

• wzrost ciśnienia krwi,
• nagłe kołatanie serca,
• uczucie duszności,
• silne napięcie mięśni,
• drżenie kończyn,
• zawroty głowy.

Od niepokoju uwolnić może wyłącznie oddalenie od lękotwórczej okoliczności lub przedmiotu.

4. Leczenie pteronofobii

Leczenie pteronofobii i innych zaburzeń tego typu opiera się na terapii poznawczo-behawioralnej oraz psychodynamicznej. To między innymi desensytyzacja, czyli odwrażliwianie na negatywny bodziec poprzez oswajanie się z nim metodą małych kroków, a także modelowanie, czyli redukowanie poziom lęku poprzez obserwację innej osoby w stresogennej sytuacji oraz terapia implozywna. To gwałtowna ekspozycja na stresogenny bodziec, która osłabia reakcję lękową. Osobom zmagającym się z fobiami specyficznymi proponuje się także psychoedukację.

Specjaliści twierdzą, że pomimo powszechności fobii specyficznych, niewiele osób decyduje się na podjęcie terapii. Większość z nich nie korzysta. Zwykle leczeniu poddają się osoby, którym fobia w znacznej mierze zaburza codzienne funkcjonowanie.

Jak to jest w przypadku pteronofobii? Jeżeli lęk ma charakter izolowany, a jego objawy nie wpływają znacznie na komfort życia, ponieważ pojawiają się wyłącznie w zetknięciu ze stresogennym obiektem, przypadłość nie wymaga leczenia. Jeżeli jednak objawy są nasilone, może to świadczyć o poważniejszych zaburzeniach lękowych. Wskazana jest wówczas konsultacja psychologiczna.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.