Recesje dziąsłowe – przyczyny, objawy i leczenie

Recesje dziąsłowe to nic innego jak zsuwanie się dziąsła z zęba i kości. Posługując się językiem fachowym można powiedzieć, że jej istotą jest poprzedzone destrukcją policzkowej blaszki kostnej w formie tzw. dehiscencji (to ubytek w kości czaszki, zwykle niewielkich rozmiarów) przemieszczenie wolnego brzegu dziąsłowego w kierunku wierzchołkowym względem granicy szkliwno-cementowej.

Istnieje kilka stopni zaawansowania recesji dziąsłowych. To:

• recesja klasy I: obejmuje wyłącznie dziąsło zębodołowe,
• recesja II klasy: gdy recesja dochodzi do błony śluzowej lub ją przekracza,
• recesja klasy III: kiedy recesja dochodzi do błony śluzowej lub ją przekracza, ale wiąże się z utratą dziąsła z przestrzeni międzyzębowych (czyli utratą brodawek międzyzębowych) lub nieprawidłowym ułożeniem zęba, na którym występuje recesja,
• recesja klasy IV: dotyczy błon śluzowych i rozległego ubytku tkanek dziąsła i kości w przestrzeniach międzyzębowych.Istnieją dodatkowo dwa typy recesji. To recesja stabilna i aktywna, czyli pogłębiająca się.

Recesje dziąsłowe to obnażenie zęba i korzenia w miejscu, które powinno być pokryte przez dziąsło. W przypadku, gdy recesja jest głęboka – także przez kość. Recesja wiąże się z nieestetycznym wyglądem, ponieważ pomiędzy dziąsłem a sąsiednimi zębami pojawiają się ciemne trójkąty bądź asymetria dziąsła. To szczególnie dotkliwe, gdy obejmuje zęby przednie.

Ponadto konsekwencją recesji dziąsłowych w obrębie obnażonego korzenia jest ryzyko rozwoju próchnicy, co może prowadzić do rozwoju zapalenia miazgi zęba oraz nadwrażliwości zębów na bodźce termiczne (ciepło, zimno), mechaniczne (szczotkowanie, dotyk) i chemiczne (kwaśne czy słodkie pokarmy).

Dzieje się tak, ponieważ obnażony korzeń jest wystawiony na bezpośredni atak bakterii i czynników drażniących pochodzących z jamy ustnej. Gdzie pojawiają się recesje dziąsłowe? Zależy to od wieku. I tak problem najczęściej obejmuje:

• u dzieci dolne zęby sieczne (jedynki i dwójki),
• u młodzieży górne pierwsze zęby przedtrzonowe i trzonowe (czwórki i szóstki),
• u dorosłych całe uzębienia, zwłaszcza kły, pierwsze przedtrzonowce i trzonowe szczęki (trójki, czwórki i szóstki) oraz siekacze i kły żuchwy (jedynki, dwójki i trójki). U pacjentów powyżej 40. roku życia recesje mogą one mieć charakter uogólniony i występować na powierzchniach wszystkich zębów.

Recesje dziąsłowe to powszechny problem, a częstość jego występowania rośnie z wiekiem. Mogą powstawać wskutek:

• wrodzonych predyspozycji (to np. delikatne i cienkie dziąsła) i wad zgryzu,
• działania czynników uszkadzających (np. kolczyków w wardze i języku),
• uszkodzeń dziąsła: używanie zużytej lub zbyt twardej szczoteczki do zębów, nieprawidłowa technika szczotkowania zębów, nieprawidłowa technika nitkowania zębów, nieumiejętne stosowanie szczoteczki elektrycznej, zbyt częste szczotkowanie zębów,
• złogów kamienia nazębnego. Zalegająca płytka nazębna wywołuje reakcję zapalną, a to powoduje utratę przyczepu łącznotkankowego ,
• nawracających lub utrzymujących się stanów zapalnych dziąsła, zapalenia przyzębia związanego z nieprawidłową kontrolą płytki bakteryjnej i stanu zapalnego,
• usunięcia sąsiednich zębów.

Aby stwierdzić recesje dziąsłowe, lekarz ocenia stan zębów i dziąseł, a używając narzędzi sprawdza również strukturę obnażonego zęba. Zbiera też informacje: pyta o sposób szczotkowania zębów, stosowanie nitek oraz płukanek do jamy ustnej.

Jak leczyć obnażone zęby i korzenie? Zdecydowanie należy udać się do dentysty, który poprowadzi leczenie. To polega na eliminacji czynników uszkadzających i obejmuje:

• usunięcie kamienia i nalotów,
• prezentację odpowiedniej metody szczotkowania zębów,
• zmianę szczoteczki,
• usunięcie kolczyków z warg czy języka,
• leczenie ortodontyczne,
• zabiegi.

W leczeniu recesji stosuje się takie zabiegi jak zastosowanie metody sterowanej regeneracji, która polega na wykorzystaniu sztucznych, resorbowalnych lub nieresorbowalnych błon oraz przeszczep tkanki pobranej z podniebienia, przesunięcie płata błony śluzowej z okolicy recesji.

Rokowanie jest uzależnione od klasy recesji. Możliwość całkowitego wyleczenia poprzez zabieg chirurgiczny istnieje w klasie I i II. W klasie III zwykle udaje się uzyskać częściową poprawę. W klasie IV rokowanie jest niepewne.

U osób dorosłych, u których stwierdza się recesję aktywną, zaleca się leczenie chirurgiczne. Decyzja o tego typu terapii najczęściej uwarunkowana jest względami estetycznymi i podejmuje ją pacjent.