Rekordowe liczby zakażeń RSV. "Jeden z najgroźniejszych wirusów"

Liczba zakażeń bije rekordy, a od 3 do 9 listopada trwał Tydzień Wiedzy o RSV. Świadomość na temat tej choroby infekcyjnej jest szczególnie ważna dla zdrowia publicznego, bo skala zachorowań stale rośnie.

W Polsce raportowanie zakażeń wirusem RSV jako choroby zakaźnej rozpoczęto dopiero w lutym 2023 r.

W 2024 r. zgłoszono 41 631 przypadków, z czego 19 080 stanowiły dzieci do 2. roku życia. Z kolei w 2025 r. liczba przypadków infekcji wirusem syncytialnym (RSV) przekroczyła już dwukrotnie liczbę zachorowań odnotowaną w całym 2024 r. - jak wskazują dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP PZH-PIB) do końca października odnotowano 93 156 zakażeń.

- Te statystyki to czubek góry lodowej, bo nie obejmują wszystkich łagodnych przypadków, które pacjenci diagnozują za pomocą domowych testów dziś już dostępnych w każdej aptece. Co więcej, dane na temat RSV gromadzimy systemowo od niedawna, bo niespełna trzy lata. W 2023 r. odnotowaliśmy niespełna 12 tys. przypadków, rok później już ponad ponad 40 tys., a w tym roku z pewnością przekroczymy 100 tys. Te liczby należy traktować bardzo poważnie - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie lek. Michał Sutkowski, specjalista medycyny rodzinnej i prezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych.

Choć objawy infekcji RSV mogą być często mylone z przeziębieniem, zawsze warto wykonać test, żeby potwierdzić charakter zakażenia, bo może ono prowadzić do poważnych, długofalowych problemów zdrowotnych - a dla małych dzieci i seniorów stanowić nawet śmiertelne zagrożenie.

- Należy podkreślić, że mamy już twarde dane, które wykazują, że odsetek ciężkich infekcji i hospitalizacji spowodowanych RSV jest jeszcze wyższy niż przy grypie i COVID-19. To jest obecnie jeden z najgroźniejszych wirusów, na które jesteśmy narażeni - dodaje dr Sutkowski.

Choć lekarz rodzinny wskazuje, że RSV jest obecne w przestrzeni przez cały rok, to okres od listopada do lutego jest mu szczególnie "przyjazny".

- Wszystko wskazuje na to, że tegoroczny szczyt fali zachorowań jest nadal przed nami. W naszym klimacie RSV ma tendencję do aktywności w sezonie jesienno-zimowym. W ostatnich latach, wskutek pandemii i związanych z nią ograniczeń, obserwowaliśmy przesunięcia w cyklu epidemii RSV, co sprawia, że sezon 2025-2026 może być "mocniejszy" lub przesunięty - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalistka chorób zakaźnych.

Zobacz też: Ponad 90 tys. zakażeń. Nawet jeden na czterech hospitalizowanych dostaje zawału

- Wirus raczej "sam nie odpuści", bo jest endemiczny. Bez odpowiedniej profilaktyki (np. w postaci szczepień) liczba ciężkich przypadków może utrzymywać się lub nawet wzrastać. Z drugiej strony, jeśli profilaktyka się upowszechni, możliwe jest ograniczenie hospitalizacji i śmiertelności, choć całkowite wyeliminowanie fali nie jest realne. Metaanaliza z 2025 r. pokazuje, że hospitalizacje i powikłania związane z RSV u dorosłych stanowią już istotny problem. Dlatego naszym priorytetem powinno być zintensyfikowanie akcji szczepień u kobiet w ciąży oraz seniorów i przewlekle chorych - dodaje.

Zazwyczaj początek infekcji obejmuje:

• katar,

• ból gardła,

• kaszel,

• gorączkę,

• ogólne osłabienie organizmu.

Warto jednak zaznaczyć, że u części pacjentów objawy mogą szybko nasilać się, prowadząc do poważniejszych komplikacji. Wśród grup ryzyka znajdują się zwłaszcza niemowlęta, dzieci, osoby starsze, a także osoby z obniżoną odpornością lub chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby układu oddechowego czy sercowego. RSV rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową, na skutek kontaktu z chorymi osobami lub zanieczyszczonymi powierzchniami.

- Prawie 70 proc. pacjentów jest zdania, że RSV nie jest groźnym patogenem. Faktycznie, większość pacjentów, zdrowych i młodych, przejdzie tę infekcję łagodnie, jednak nie oznacza to, że patogen nie jest niebezpieczny - podkreśla dr Sutkowski.

- Do niedawna większość z nas uważała RSV za "infekcję niemowlęcą". Najnowsze doniesienia z praktyki klinicznej jasno pokazują jednak, że wirus ten bywa szczególnie groźny i dla dorosłych pacjentów, szczególnie osób z obniżoną odpornością, schorzeniami przewlekłymi czy w starszym wieku. W tej grupie konsekwencje zakażenia mogą być poważne - mówi dr Pyziak-Kowalska.

Liczne badania przeprowadzone pod pieczą jednego z wiodących ekspertów badających RSV, doktora Lianga Wee, wskazują, że infekcja RSV, zwłaszcza u osób hospitalizowanych, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, które utrzymują się jeszcze długo po ustąpieniu objawów pierwotnej infekcji.

- Najczęstszymi powikłaniami po infekcji RSV są zapalenie dolnych dróg oddechowych, zaostrzenia przewlekłych chorób sercowo-płucnych, niewydolność oddechowa. Coraz częściej występują także zaburzenia układu krążenia - wylicza dr Pyziak-Kowalska.

W badaniu, które objęło niemal 13 tys. dorosłych pacjentów hospitalizowanych z powodu RSV, COVID-19 i grypy, stwierdzono, że około 5 proc. pacjentów hospitalizowanych z powodu RSV zmarło w ciągu 28 dni od przyjęcia do szpitala. Hospitalizacje związane z RSV były bardziej intensywne w porównaniu z hospitalizacjami z powodu grypy, z wyższą śmiertelnością i większym odsetkiem pacjentów wymagających intensywnej opieki medycznej.

Innym niepokojącym aspektem infekcji RSV jest ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Analizy wykazały, że u około 10 proc. pacjentów hospitalizowanych z powodu RSV wystąpiły ostre zdarzenia sercowo-naczyniowe, takie jak niewydolność serca, arytmie, udar mózgu, zakrzepy czy zatory płucne.

Długofalowe konsekwencje RSV obejmują także układ oddechowy oraz zdrowie neurologiczne. Badania opublikowane w "Clinical Infectious Diseases" i przeprowadzone na niemal 83 tys. dorosłych pacjentach hospitalizowanych z powodu infekcji dróg oddechowych wykazały, że po przebytym zakażeniu RSV pacjenci byli bardziej narażeni na wystąpienie udarów, problemów z pamięcią czy zaburzeń równowagi.

U dzieci hospitalizowanych z powodu RSV stwierdzono z kolei wyższe ryzyko pojawienia się problemów oddechowych, takich jak przewlekły kaszel, duszności czy zapalenie oskrzeli. Objawy te mogą utrzymywać się nawet przez długi czas po wyleczeniu pierwotnej infekcji.

Opisywaliśmy też ostatnio na WP abcZdrowie przypadek Marianki, która zaraziła się RSV w wieku 2 lat, a następnie, na skutek niedotlenienia, doznała mózgowego porażenia dziecięcego.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła:

• Liang En Wee et al., "Cardiac Events in Adults Hospitalized for Respiratory Syncytial Virus vs COVID-19 or Influenza", JAMA Network Open, 2025;

• Liang En Wee et al., "Severity of respiratory syncytial virus versus SARS-CoV-2 Omicron and influenza infection amongst hospitalized Singaporean adults: a national cohort study", The Lancet Regional Health, 2025;

• Liang En Wee et al., "Long-term sequelae post-hospitalization for respiratory syncytial virus vs. Omicron SARS-CoV-2 or influenza in adults and children: a retrospective cohort study", Clinical Microbiology and Infection, 2025.