RF - przebieg, interpretacja

RF (czynnik reumatoidalny) to autoprzeciwciało, czyli przeciwciało atakujące struktury własnego organizmu. RF wykazuje działanie niszczące wobec domen CH2 i CH3 regionu Fc immunoglobiny klasy G. Obecność czynnika reumatoidalnego RF jest pomocna w diagnostyce, jeśli występuje w klasie IgM. W tej klasie immunoglobulin RF występuje najczęściej (około 85 proc.). Czynnik RF znacznie rzadziej występuje w klasach IgG, IgA czy IgE, w których nie ma znaczenia diagnostycznego.

1. RF - przebieg

RF jest oznaczane w próbce krwi pacjenta pobranej z żyły łokciowej. Badanie RF stosuje się w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Także badanie RF jest wykonywane przy rozpoznawaniu zespołu Sjögrena, który objawia się między uszkodzeniem ślinianek i gruczołów łzowych. U większości osób cierpiących na te choroby poziom czynnika reumatoidalnego RF jest podwyższony. Oznaczenie czynnika reumatoidalnego RF we krwi zalecane jest przy dolegliwościach charakterystycznych dla tych chorób.

Reumatoidalne zapalenie stawów objawia się między innymi:

• bólem stawów;
• obrzękiem i guzami stawów;
• sztywnością stawów (występującą rano);
• ubytkiem chrząstek i kości (widocznym podczas badań obrazowych).

Objawy zespołu Sjögrena to między innymi:

• zasychanie w ustach;
• suchość oczu;
• małe nawilżenie skóry;
• bóle mięśni.

Reumatoidalne zapalenie stawów (prezentacja edukacyjna) [13 zdjęć]

Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)? Jest to choroba autoimmunologiczna, która powoduje...

zobacz galerię

Obie choroby częściej rozpoznaje się u kobiet niż u mężczyzn. Chorzy na zespół Sjögrena to w 90 proc. kobiety, natomiast reumatoidalne zapalenie stawów diagnozowane jest u nich 2 lub nawet 3 razy częściej niż u mężczyzn. W przypadku, gdy u osoby występują objawy RZS, a wynik pierwszego oznaczenia czynnika RF jest ujemny, należy badanie powtórzyć.

2. RF - interpretacja

RF wskazuje na różne schorzenia. Na dodatni wynik badania RF mają wpływ:

• zapalenie wsierdzia;
• twardzina układowa;
• choroby płuc, np. gruźlica;
• schorzenia nerek;
• trąd;
• zapalenie wielomięśniowe;
• układowy toczeń rumieniowaty;
• choroby wątroby;
• kiła;
• sarkoidoza;
• infekcje wirusowe;
• choroba nowotworowa.

Wynik dodatni RF może być także u osób, które przebyły operację przeszczepu skóry lub nerki od osoby, która nie wykazywała takiego samego profilu genetycznego, jak chory. Szacuje się, że wyniki badania RF dość często są fałszywie dodatnie. Na błędny wynik badania RF mogą wpłynąć liczne szczepienia, nieprawidłowo przeprowadzone badanie czy niektóre leki. W związku z powyższym dla pewności nierzadko zaleca się powtórzenie badań RF.

Wynik badania na poziom RF jest ujemny w czasie remisji choroby oraz w przy nieaktywnej postaci choroby. Poziom czynnika reumatoidalnego RF wzrasta wraz z wiekiem u ludzi zdrowych. Zauważa się jego większą ilość u osób po 60. roku życia (2 - 4 proc.), u 5 proc. osób zdrowych między 60., a 70. rokiem życia, natomiast po 70. roku życia częstość podwyższonego poziomu czynnika RF wynosi aż 10 - 25 proc.

Badanie czynnika reumatoidalnego RF jest badaniem ważnym. RF nie umożliwia dokładnego potwierdzenia istnienia reumatoidalnego zapalenia stawów, jednak przy jego zdiagnozowaniu, oznaczenie poziomu czynnika reumatoidalnego RF, pozwala na oszacowanie aktywności choroby, a także czynnik RF jest w tym przypadku czynnikiem rokowniczym.