Sacharoza – właściwości, zastosowanie i szkodliwość

Sacharoza, czyli popularny biały cukier, jest pozyskiwana z buraków cukrowych i trzciny cukrowej. Jest dwucukrem zaliczanym do węglowodanów prostych. Można ją znaleźć w większości produktów spożywczych. Choć jej stosowanie jest powszechne, nadmierne spożycie szkodzi zdrowiu. Jakie są właściwości sacharozy? Co warto wiedzieć?

1. Co to jest sacharoza?

Sacharoza jest dwucukrem (disacharydem), który składa się z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki fruktozy. Zalicza się ją do węglowodanów prostych. To związek chemiczny występujący naturalnie w roślinach. W niewielkiej ilości można ją znaleźć w warzywach, owocach i produktach zbożowych.

Pozyskuje się ją w procesie przemysłowego oczyszczania zburaków cukrowych i trzciny cukrowej. Produktem końcowym procesu produkcyjnego jest pozbawionym składników odżywczych, czysty węglowodan (cukier buraczany, cukier trzcinowy).

Zobacz film: "Erytrytol. Najzdrowszy zamiennik dla cukru"

Sacharozę z trzciny cukrowej otrzymywano na Bliskim Wschodzie już w starożytności. Cukier wyrabiano także w Indiach i Chinach. Około IV wieku p.n.e. sprowadzono ja do Europy. Na początku cukier pojawiał się tylko Grecji. W Polsce sacharoza zaczęła być stosowana dosyć późno, bo na początku XIX wieku.

Dziś sacharozę produkuje się w ponad stu krajach świata, a głównym surowcem do jej pozyskiwania jest trzcina cukrowa. W Polsce zdecydowanie bardziej powszechne jest otrzymywanie sacharozy z buraków cukrowych. Najwięksi producenci cukru to: Brazylia, Indie, Chiny, Tajlandia i Pakistan.

2. Właściwości i zastosowanie sacharozy

Sacharozę potocznie nazywa się cukrem i stosuje do słodzenia napojów, deserów i potraw. Substancja ma białą barwę, krystaliczną postać i słodki smak. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jej inną właściwością jest jej szybka rekrystalizacja. Zdolność tworzenia kryształków cukru wykorzystuje się często w cukiernictwie do dekoracji wypieków.

Gdzie występuje sacharoza? Naturalnie występującą sacharozę można znaleźć w owocach, warzywach i produktach zbożowych. Jej najbardziej bogate źródła to:

• suszone owoce,
• mandarynki,
• winogrona,
• mango,
• morele,
• ananas,
• buraki,
• kukurydza,
• groszek zielony,
• fasola.

Ze względu na swoje właściwości słodzące, sacharoza stosowana jest szeroko w przemyśle spożywczym. Dodaje się ją do ciastek, czekolad, cukierków, batoników i wafelków, ciast czy płatków śniadaniowych, serków, deserów mlecznych i jogurtów owocowych, a także napojów.

Sacharoza jest również wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym. To składnik mydeł glicerynowych, peelingów czy produktów do depilacji.

3. Szkodliwość sacharozy

Sacharoza to słodki smak i energia dla mięśni. Spożywanie jej skutkuje zastrzykiem energii. Niestety ta szybko spada.

Sacharoza ma wysoki indeks glikemiczny (IG=68). Oznacza to, że jej spożycie powoduje gwałtowne podwyższenie poziomu cukru we krwi. Wartość energetyczna 1 g produktu wynosi 4 kcal. Trzeba również wiedzieć, że obecność cukru powoduje nagły wzrost insuliny z trzustki.

Sacharoza nie jest potrzebna osobom prowadzącym siedzący tryb życia, dlatego należy ją ograniczać, wykluczać i zastępować zdrowszymi słodzikami, takimi jak ksylitol, erytrytol czy stewia. Zaleca się, aby ilość cukru w diecie nie przekraczała 6 łyżeczek dziennie.

Czy sacharoza jest szkodliwa? Zdecydowanie tak. Zbyt duża ilość cukru w organizmie może doprowadzić do wielu poważnych chorób.

Skutki nadmiaru sacharozy to:

• cukrzyca typu 2,
• insulinooporność. To stan, w którym komórki stają się coraz mniej wrażliwe na działanie insuliny, co przekłada się na problemy z masą ciała i otłuszczeniem narządów wewnętrznych. Grozi cukrzycą,
• nadmierny rozwój tkanki tłuszczowej, nadwaga i otyłość. Nadwyżki cukru przekształcane są w trójglicerydy i magazynowane w postaci tkanki tłuszczowej,
• próchnica zębów,
• artretyzm. Sacharoza nasila bóle stawów, gdyż podtrzymuje stany zapalne w organizmie,
• miażdżyca naczyń krwionośnych, nadciśnienie, zawał i inne choroby układu krążenia, ponieważ spożywany w dużych ilościach cukier powoduje uszkadzanie naczyń krwionośnych,
• hiperglicerydemia (zbyt duże stężenie trójglicerydów we krwi),
• choroby serca,
• problemy z trzustką,
• starzenie skóry i organizmu. W skórze uszkodzeniu ulega kolagen i elastyna, a skóra staje się wiotka i skłonna do pojawiania się zmarszczek.

Na cukier trzeba uważać także dlatego, że działa uzależniająco. Po pierwsze powoduje bardzo silne wydzielanie dopaminy nazywanej hormonem szczęścia, po drugie aktywuje te same ośrodki w mózgu, które są działają podczas zażywania narkotyków.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.