Skleroproteiny - rodzaje, funkcje i rola w organizmie
Skleroproteiny znane są również pod nazwą białka fibrylarne i włókniste. Są cząsteczkami o właściwościach strukturalnych, które tworzą włókna mięśniowe, macierz kostną, ścięgna czy tkankę łączną. Występują między innymi w ludzkiej skórze, włosach, paznokciach czy kościach. Czym charakteryzują się skleroproteiny?
1. Co to są skleroproteiny?
Skleroproteiny (białka włókniste, białka fibrylarne) to jedna z trzech klasyfikacji strukturalnych białek (obok białek błonowych i globularnych). Złożone są z łańcuchów polipeptydowych o skłonności do układania się blisko siebie i tworzenia włókien.
Skleroproteiny nie mają właściwości odżywczych, występują w składzie substancji strukturalnych, okrywowych i podporowych. Są obecne w ścięgnach, włosach, paznokciach, skórze, kościach, szkielecie i układzie krwionośnym.
Występują również w pazurach, pancerzach i piórach zwierząt, w rafach koralowych, rzęskach bakterii i gąbkach. Skleroproteiny mają niską rozpuszczalność w wodzie, są stworzone przede wszystkim do ochrony i tworzenia tkanki łącznej, włókien mięśni, macierzy w kościach oraz ścięgien.
2. Rodzaje skleroprotein
Keratyny to pokrewne białka zwierzęce, które występują w strukturze skóry, włosów, paznokci, a także piór, dziobów i pazurów u zwierząt. Dostarczają one siły tkankom, na przykład językowi.
Fibroina to nierozpuszczalna w wodzie skleroproteina, jeden ze składników jedwabiu. Złożona jest z antyrównoległych nici beta, mocno przylegających do siebie.
Elastyna to elastyczne białko, które znajduje się w tkankach ciała, pozwalając im na powrót do pierwotnych kształtów. Elastyna obfituje w glicynę oraz prolinę, w tętnicach usprawnia krążenie krwi.
Kolagen to skleroproteina występująca w największej ilości u ssaków, szacuje się że może stanowić nawet jedną trzecią całkowitej masy. Kolagen występuje w minimum 16 rodzajach, jest podstawowym składnikiem ścięgien, obecny jest też w skórze, rogówce, kościach, jelitach i naczyniach krwionośnych. W wersji hydrolizowanej używany jest w przemyśle spożywczym.
Laminy to skleroproteiny, które są elementem strukturalnym jąder komórkowych. Uczestniczą w regulacji transkrypcji, przypominają włókna pośrednie, ale mają dodatkowe aminokwasy.
3. Rola skleroprotein w organizmie
Skleroproteiny występują w komórkach rzęsatych, ścięgnach, mięśniach, kościach i w skórze. Budują strukturę włosów, są wsparciem strukturalnym dla komórek i tkanek.
Skleroproteiny są niezbędnym składnikiem paznokci, a także zwierzęcych pazurów, dziobów, pancerzy czy piór. Kolagen stanowi 10% ludzkich mięśni i 80% skóry. Fibrynogen natomiast uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, za sprawą produkcji hydrożelu.
Kolagen i fibrynogen w roztworach są stosowane w inżynierii tkankowej jako materiały strukturalne. Nie mają właściwości toksycznych i przypominają naturalne środowisko dla komórek.
Zobacz także:
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
