Skleroproteiny - rodzaje, funkcje i rola w organizmie

Skleroproteiny znane są również pod nazwą białka fibrylarne i włókniste. Są cząsteczkami o właściwościach strukturalnych, które tworzą włókna mięśniowe, macierz kostną, ścięgna czy tkankę łączną. Występują między innymi w ludzkiej skórze, włosach, paznokciach czy kościach. Czym charakteryzują się skleroproteiny?

Skleroproteiny są jednym z białek strukturalnych włosów i paznokci.Skleroproteiny są jednym z białek strukturalnych włosów i paznokci.
Źródło zdjęć: © adobestock
Paula Komendarczuk

Co to są skleroproteiny?

Skleroproteiny (białka włókniste, białka fibrylarne) to jedna z trzech klasyfikacji strukturalnych białek (obok białek błonowych i globularnych). Złożone są z łańcuchów polipeptydowych o skłonności do układania się blisko siebie i tworzenia włókien.

Skleroproteiny nie mają właściwości odżywczych, występują w składzie substancji strukturalnych, okrywowych i podporowych. Są obecne w ścięgnach, włosach, paznokciach, skórze, kościach, szkielecie i układzie krwionośnym.

Występują również w pazurach, pancerzach i piórach zwierząt, w rafach koralowych, rzęskach bakterii i gąbkach. Skleroproteiny mają niską rozpuszczalność w wodzie, są stworzone przede wszystkim do ochrony i tworzenia tkanki łącznej, włókien mięśni, macierzy w kościach oraz ścięgien.

Rodzaje skleroprotein

Keratyny to pokrewne białka zwierzęce, które występują w strukturze skóry, włosów, paznokci, a także piór, dziobów i pazurów u zwierząt. Dostarczają one siły tkankom, na przykład językowi.

Fibroina to nierozpuszczalna w wodzie skleroproteina, jeden ze składników jedwabiu. Złożona jest z antyrównoległych nici beta, mocno przylegających do siebie.

Elastyna to elastyczne białko, które znajduje się w tkankach ciała, pozwalając im na powrót do pierwotnych kształtów. Elastyna obfituje w glicynę oraz prolinę, w tętnicach usprawnia krążenie krwi.

Kolagen to skleroproteina występująca w największej ilości u ssaków, szacuje się że może stanowić nawet jedną trzecią całkowitej masy. Kolagen występuje w minimum 16 rodzajach, jest podstawowym składnikiem ścięgien, obecny jest też w skórze, rogówce, kościach, jelitach i naczyniach krwionośnych. W wersji hydrolizowanej używany jest w przemyśle spożywczym.

Laminy to skleroproteiny, które są elementem strukturalnym jąder komórkowych. Uczestniczą w regulacji transkrypcji, przypominają włókna pośrednie, ale mają dodatkowe aminokwasy.

Rola skleroprotein w organizmie

Skleroproteiny występują w komórkach rzęsatych, ścięgnach, mięśniach, kościach i w skórze. Budują strukturę włosów, są wsparciem strukturalnym dla komórek i tkanek.

Skleroproteiny są niezbędnym składnikiem paznokci, a także zwierzęcych pazurów, dziobów, pancerzy czy piór. Kolagen stanowi 10% ludzkich mięśni i 80% skóry. Fibrynogen natomiast uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, za sprawą produkcji hydrożelu.

Kolagen i fibrynogen w roztworach są stosowane w inżynierii tkankowej jako materiały strukturalne. Nie mają właściwości toksycznych i przypominają naturalne środowisko dla komórek.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"