Synapsa - czym jest, rodzaje (synapsy elektryczne i chemiczne)
Synapsy są miejscem przekazywania informacji pomiędzy dwiema komórkami. Dzięki nim organizm jest w stanie myśleć, zapamiętywać i odczuwać emocje. Ponadto synapsy są ważnym czynnikiem w procesach umożliwiających poruszanie mięśni i kontrolujących pracę gruczołów wydzielniczych. Co jeszcze warto wiedzieć o synapsach?
1. Rodzaje synaps
Synapsy dzielimy ze względu na komórki, między którymi transportowany jest sygnał. Wyróżniamy:
- synapsy nerwowo-nerwowe - łączą dwie komórki nerwowe,
- synapsy nerwowo-mięśniowe - łączą komórkę nerwową oraz mięśniową,
- synapsy nerwowo-gruczołowe - łączą komórkę nerwową i gruczołową.
Ze względu na sposób przekazywania impulsu rozróżniamy synapsy elektryczne oraz synapsy chemiczne.
1.1. Synapsy elektryczne
Podstawowe rodzaje synaps to synapsy elektryczne, w których wymiana impulsu następuje bezpośrednio. Wypustki komórek znajdują się w odległości około 2 nanometrów od siebie.
Synapsy elektryczne można znaleźć w oczach, mięśniach, sercu i w niektórych obszarach mózgu. Przechodzenie impulsu trwa do kilkuset razy krócej niż w przypadku synaps chemicznych. Ponadto komunikacja może być obustronna, ale fala z czasem ulega osłabieniu.
1.2. Synapsy chemiczne
W synapsach tego typu przekazanie informacji odbywa się z udziałem substancji chemicznych. Komórki mogą być od siebie oddalone kilkukrotnie dalej niż w przypadku synaps elektrycznych.
Synapsa chemiczna składa się z części presynaptycznej (wysyła impuls), szczeliny synaptycznej (przestrzeni między komórkami) i części postsynaptycznej (wypustka komórki odbiorczej).
W części presynaptycznej znajdują się substancje zwane neurotransmiterami albo mediatorami synaptycznymi. Kiedy dotrze do nich fala depolaryzacji, zostają one uwolnione do szczeliny synaptycznej.
Następnie docierają do błony postsynaptycznej i łączą się z odpowiednimi receptorami. Wówczas w komórce odbierającej pojawia się impuls elektryczny, który może być przeniesiony wzdłuż wszystkich wypustek.
Synapsy chemiczne wymieniają informacje stosunkowo wolno i tylko w jednym kierunku, ale są w stanie wzmocnić sygnał, co jest kluczowe w przypadku dużych odległości.
2. Co pośredniczy w przewodzeniu impulsów?
Najczęściej spotykane neurotransmitery to:
- adrenalina,
- noradrenalina,
- acetylocholina,
- serotonina,
- dopamina,
- histamina.
Na działanie tych substancji mają wpływ między innym zaburzenia elektrolitowe, odwodnienie, nikotyna z dymu papierosowego oraz niektóre narkotyki.
3. Synapsy w medycynie
Wiedza o mechanizmie przewodzenia synaptycznego umożliwia kontrolowanie procesów zachodzących w organizmie. Zastosowanie odpowiednich środków farmakologicznych pozwala na leczenie chorób o podłożu nerwowym lub somatycznym.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
