Szczepienia "starzeją się" i dają coraz słabszą ochronę. "Możemy się obudzić z ręką w nocniku"

Rośnie odsetek osób, które przyjęły trzecią dawkę szczepionki przeciwko COVID-19 ponad pół roku temu i są bardziej narażone na reinfekcję. Z danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób wynika, że w grupie 80+ dotyczy to już prawie połowy zaszczepionych. - Mur odpornościowy już się kruszy, a mamy dopiero maj - ostrzegają przed jesiennym sezonem eksperci.

Z czasem ochrona po szczepieniu jest coraz słabszaZ czasem ochrona po szczepieniu jest coraz słabsza
Źródło zdjęć: © Getty Images
Katarzyna Prus

Szczepienia się starzeją

- W grupie wiekowej 80+ prawie 50 proc. szczepień trzecią dawką ma już ponad pół roku - zwraca uwagę Wiesław Seweryn, analityk, który publikuje na Twitterze wykresy i analizy dotyczące pandemii.

W oparciu o dane z Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), pokazuje jak "starzeją się" szczepienia przeciwko COVID-19.

Reinfekcja nie oznacza łagodnej choroby

- Wykres wyraźnie pokazuje, że wraz z wiekiem rośnie odsetek osób, które przyjęły trzecią dawkę szczepionki już ponad pół roku temu. Są one bardziej narażone na ryzyko reinfekcji, bo odpowiedź odpornościowa wraz z upływem czasu jest coraz słabsza - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie. Najwięcej takich osób jest powyżej 80. roku życia, bo to one przyjęły trzecią dawkę najwcześniej.

Szczepienie przeciw COVID. Czy zaszczepieni mogą chorować i transmitować wirusa?

Ochrona po trzeciej dawce szczepionki coraz bardziej słabnie
Ochrona po trzeciej dawce szczepionki coraz bardziej słabnie © Getty Images

- Reinfekcja wcale nie gwarantuje łagodniejszego przebiegu choroby. Wręcz przeciwnie, ktoś, kto wcześniej chorował łagodnie, teraz może mieć cięższy przebieg i jest również narażony na długoterminowe powikłania, znane jako long covid - podkreśla prof. Szuster-Ciesielska.

"Mur odpornościowy zaczyna się kruszyć"

Jak tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska, kolejna fala nie musi być więc tak łagodna, jak się wydaje.

- Fala omikronowa była łagodniejsza, ale głównie dlatego, że wirus natknął się na “mur odpornościowy” zbudowany m.in. dzięki szczepieniom. Aktualnie ten mur zaczyna się kruszyć, a mamy dopiero maj. Do jesieni ta ochrona będzie jeszcze słabsza. Nie wiadomo też, jak będzie zachowywał się wariant, który będzie dominował na jesieni - wyjaśnia wirusolog.

- W sezon jesienny wejdziemy ze znacznie niższym efektywnym poziomem immunizacji niż w 2021 roku. Wówczas mieliśmy ponad 50 proc. w pełni zaszczepionych osób. Co istotne, w tamtym okresie najwięcej szczepień drugą dawką miało miejsce w maju, czerwcu i lipcu, więc na jesieni ta ochrona nadal była na wysokim poziomie. Ponadto ochronę mieli jeszcze ozdrowieńcy, bo trzecia fala trwała praktycznie do czerwca - zwraca uwagę Łukasz Pietrzak, farmaceuta, który zajmuje się analizą statystyk dotyczących COVID-19.

- Od tego czasu odsetek osób w pełni zaszczepionych wzrósł tylko o 9 proc.. Po obniżeniu liczby zakażeń ludzie kompletnie przestali się tym interesować. Z czasem spada także odporność ozdrowieńców po fali omikronowej, której szczyt był na początku lutego tego roku - zwraca uwagę ekspert.

Podkreśla, że zainteresowanie szczepieniami stracili też seniorzy, którzy są wyjątkowo narażeni na ciężki przebieg choroby i powikłania. - Wcześniej zainteresowanie było znacznie większe, bo towarzyszyła temu kampania Ministerstwa Zdrowia, rząd do tego zachęcał, pokazywał jakie jest ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i zgonów. Teraz tego nie ma, a “odwołanie pandemii” od razu widać w statystykach szczepień - dodaje Pietrzak.

Co z planem na szóstą falę?

Dlatego zdaniem ekspertów bardzo potrzebne jest obniżenie granicy wieku przy dostępności do czwartej dawki.

- Taką możliwość powinny mieć już osoby powyżej 60 lat, które ze względu na wiek, starzenie się układu odpornościowego i częste choroby towarzyszące są narażone na cięższy przebieg choroby - uważa prof. Szuster-Ciesielska.

Podobnie uważa Łukasz Pietrzak. - Z czwartej dawki, która jest dostępna dla osób 80+, skorzystała zaledwie garstka seniorów. Dlatego tę możliwość powinno się rozszerzyć na inne grupy wiekowe, minimum od 60. roku życia - ocenia.

- Każda fala, bez względu na wariant wirusa, niesie ze sobą ryzyko hospitalizacji i zgonów w wyniku COVID-19, dlatego powinniśmy przygotować plan jak tego uniknąć. Tymczasem rząd zdaje się całkowicie o tym zapominać. Nie ma testów, jest coraz mniej szczepień, a przede wszystkim brakuje przygotowania ochrony zdrowia na kolejną falę. Nie ma też wystarczającego poziomu sekwencjonowania, więc jeśli pojawi się nowy wariant, to będziemy o nim wiedzieli tylko dlatego, że najpierw wykryją go sąsiednie państwa. Znowu możemy się obudzić z ręką w nocniku - zaznacza ekspert.

Nowe szczepionki

Zdaniem prof. Szuster-Ciesielskiej, obniżenie granicy wieku jest szczególnie istotne w kontekście zapowiedzi firm farmaceutycznych, które chcą na jesieni wprowadzić szczepionki dające szerszą odporność.

- Moderna pracuje nad szczepionkami biwalentnymi. Jedna z nich jest oparta na wariancie oryginalnym i wariancie Beta, a druga na oryginalnym i wariantach omikronowych. Nie wiadomo, która zostanie udostępniona pacjentom, ale wyniki badań pokazują, że dają one dwukrotnie wyższe miano przeciwciał niż szczepionka dotychczas stosowana. I to nie tylko po jednym miesiącu, ale także po pół roku od momentu podania dawki przypominającej - tłumaczy wirusolog.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"