Szczepionka przeciw COVID-19 zmniejsza ryzyko ciężkiej depresji. Czy to nasza broń w walce z pandemią zaburzeń psychicznych?
Amerykańscy badacze sprawdzili, jakie nastroje towarzyszą zaszczepionym w obliczu pandemii. Wyniki okazały się zaskakujące. Czy to kolejny argument za tym, by nie zwlekać z przyjęciem szczepionki przeciw COVID-19?
1. Pandemia nasiliła problemy psychiczne
Badacze z University College London wskazują, że zwiększenie liczby pacjentów uskarżających się na problemy psychiczne może być związane nie tylko z trudną sytuacją wywołaną przez pandemię, ale także bezpośrednio z infekcją SARS-CoV-2. Depresja i inne zaburzenia psychiczne mogą być konsekwencją przechorowania COVID-19. Pokazała to analiza danych ponad 105 tysięcy zakażonych – u 23 proc. z nich zdiagnozowano depresję, 16 proc. skarżyło się na stany lękowe.
Zaburzenia psychiczne jednak to nie tylko problem chorych na COVID-19 – wręcz przeciwnie. W artykule opublikowanym w czasopiśmie "PLOS One" badacze z Uniwersytetu Południowej Kalifornii twierdzą, że "pacjenci z COVID-19 ponieśli konsekwencje psychologiczne, ale problemy psychiczne pojawiły się również w populacji ogólnej. Kilka badań dokumentuje podwyższony poziom stresu psychicznego, w tym lęku i myśli samobójczych, w wielu krajach na całym świecie".
Nie bez powodu mówi się więc o pandemii zaburzeń psychicznych. Ich źródłem są: izolacja i ograniczenie kontaktów towarzyskich, lęk o przyszłość w znaczeniu ekonomicznym czy wreszcie niepokój związany z własnym życiem i zdrowiem oraz troska o najbliższych.
- Skutki pandemii są różne. Duża część osób doświadczyła negatywnych konsekwencji pandemii, np. pogorszenia stanu zdrowia psychicznego i fizycznego, pogorszenia relacji międzyludzkich. Ta grupa osób jest znaczna, wiele o tym się pisze i mówi, wskazują na to wyniki badań – ostrzega w rozmowie z WP abcZdrowie dr Anna Siudem, psycholog, autorka ponad 60 publikacji, w tym dotyczących m.in. psychologii zdrowia i psychologii społecznej.
Już w maju ubiegłego roku w raporcie ONZ pojawiła się informacja o tym, że jeśli nie zostaną przedsięwzięte żadne działania, niedługo problem ten stanie się palący. Udowodniło to badanie Kaiser Family Foundation z lutego 2021 roku, pokazujące, że problemy psychiczne zgłasza 4 na 10 ankietowanych, podczas gdy przed wybuchem pandemii była to 1 na 10 osób.
Również dane z Polski, udostępnione przez ZUS, obrazują, jak pandemia wpłynęła na naszą kondycję psychiczną.
W samym 2020 roku lekarze wystawili 1,5 mln zwolnień lekarskich z tytułu zaburzeń psychicznych. 385,8 tys. dotyczyło samej depresji.
- Od tego, jak się pogorszyło nasze zdrowie w pandemii, zależy to, z jakim zdrowiem wchodziliśmy w tę trudną sytuację. U tych osób, które już przed pandemią miały kłopoty ze zdrowiem psychicznym, miały rozwinięte nerwice czy występowały u nich inne zaburzenia, pandemia w bardzo wielu przypadkach nasiliła te objawy. Konsekwencją była zwiększona liczba prób samobójczych – w wielu przypadkach, gdyby nie pandemia, prawdopodobnie próba samobójcza by nie wystąpiła – mówi ekspertka.
Czy jest sposób, by zminimalizować falę pandemii w tym zakresie? Wspomniani badacze pokazują, że być może remedium na niektóre problemy zdrowia psychicznego jest... szczepienie przeciw COVID-19.
2. Szczepionki chronią zdrowie psychiczne?
O szczepionkach przeciw COVID-19 mówi się przede wszystkim w kontekście zapobiegania zachorowaniu, zmniejszeniu ryzyka zgonu i hospitalizacji, a w dalszej perspektywie – uniknięcia powikłań związanych z infekcją SARS-CoV-2.
Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Kalifornii postawili hipotezę, że rozpoczęcie programu szczepień nie tylko związane jest z oczywistymi korzyściami dla zdrowia fizycznego, ale może też poprawić sytuację gospodarczą i społeczną, ale także przyniesie korzyść dla zdrowia psychicznego.
Wśród uczestników znalazło się 8 003 dorosłych powyżej 18. r.ż., ankietowanych w regularnych odstępach czasu między 10 marca 2020 r. a 31 marca 2021 r. Określali oni swój stan psychiczny za pomocą czteropunktowego Kwestionariusza Zdrowia Pacjenta (PHQ-4).
Właśnie opublikowano rezultaty tych badań. Ankietowani, zaszczepieni między grudniem 2020 a marcem 2021 r., zaoberwowali obniżony poziom stresu po przyjęciu pierwszej dawki szczepionki. U ponad 8 proc. uczestników projektu odnotowano spadek ryzyka wystąpienia depresji w postaci łagodnej o 4 proc. i o 15 proc. zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji ciężkiej.
- Ludzie różnią się typami osobowości, sposobem podchodzenia do stresu czy wizją świata. Dla grupy osób, które lubią w sytuacjach kryzysowych podejmować działanie, w czasie pandemii jedną z dróg radzenia sobie z trudną sytuacją była możliwość przyjęcia szczepionki. Osoby, które podjęły taką decyzję, zrobiły krok naprzód. W ich przekonaniu zrobiły w tej trudnej sytuacji to, co mogły zrobić. Zadbały o polepszenie swojego zdrowia – tłumaczy dr Siudem.
Z kolei osoby, które nie zostały zaszczepione, zaobserwowały u siebie wyższy poziom lęku i depresji niż te, które zostały zaszczepione w pierwszym etapie akcji szczepień.
- Są pewne grupy osób, które są dobrze znane specjalistom. Na takie problemy uskarżały się przede wszystkim osoby aspołeczne lub te, które nie miały wsparcia społecznego, osoby odcięte od rodzin i te, które wcześniej nie zbudowały pozytywnych relacji z innymi czy też z tych relacji się wycofały – wymienia ekspertka.
3. Nieoczywiste korzyści płynące ze szczepień
Badacze przyznają, że pozytywne dla zdrowia psychiczne efekty zaszczepienia się mogą być wynikiem jednego lub wielu mechanizmów, które nie podlegały analizie badania.
"Osoby niedawno zaszczepione mogą mniej martwić się zarażeniem, mogą stać się bardziej aktywne społecznie lub mogą podejmować różne możliwości pracy. Przyszłe badania powinny zbadać mechanizmy, dzięki którym szczepionka osiągała takie efekty" - czytamy na łamach publikacji.
Zdaniem ekspertki ta psychologiczna wartość szczepień przeciw COVID-19 jest bardzo istotna i nie należy jej umniejszać:
- Tutaj może zadziałać efekt przekonania o swojej własnej skuteczności: zrobiłem to, co do mnie należało, to, co mogłem zrobić. Temu towarzyszą pozytywne emocje, obniżenie stresu i niepokoju, radość. To jest bardzo ważne. W ten sposób dbamy o higienę zdrowia psychicznego. Robimy to, co możemy zrobić w danej sytuacji, żeby polepszyć swoje zdrowie i psychiczne, i somatyczne, czyli polepszyć jakość własnego życia – podkreśla dr Siudem.
4. Raport Ministerstwa Zdrowia
We wtorek 14 września resort zdrowia opublikował nowy raport, z którego wynika, że w ciągu ostatniej doby 537 osób otrzymało pozytywny wynik testów laboratoryjnych w kierunku SARS-CoV-2.
Najwięcej nowych i potwierdzonych przypadków zakażenia odnotowano w województwach: mazowieckim (87), lubelskim (75), małopolskim (52).
Z powodu COVID-19 zmarła 1 osoba, natomiast z powodu współistnienia COVID-19 z innymi schorzeniami zmarło 7 osób.
Jednocześnie Polska przekroczyła próg 50 proc. wyszczepienia populacji. Miejmy nadzieję, że kolejne badania dotyczące płynących korzyści z przyjęcia wakcyny, jeszcze bardziej poprawią te statystyki.
▓▓▓▓▓▓▓░░░░░░░░░ 50.0%
— Szczepieniometr (@PlVaccineCount) September 14, 2021
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
