Skutki uzależnień wyniszczają nie tylko samego uzależnionego, ale także dla całej jego rodziny i najbliższego otoczenia. Wszyscy z czasem stają się zaangażowani w chorobę i mogą być narażeni na skutki.
Najlepszym tego przykładem są DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików. Chociaż same nie muszą mieć problemów z alkoholem, wykazują pewne objawy współuzależnienia i mogą być narażone na wystąpienie choroby alkoholowej w przyszłości.
Skutki wszelkich uzależnień (nie tylko od używek) mogą mieć charakter fizyczny, ale także psychosomatyczny.
Fizyczne skutki uzależnienia to wszystkie problemy zdrowotne, które można podzielić na bezpośrednie (zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego, nerwowego, oddechowego), jak i pośrednie (zła dieta w wyniku uzależnienia, niedbanie o siebie, etc.). Skutki pośrednie są najczęściej przyczyną wystąpienia bezpośrednich.
Psychologiczne skutki uzależnienia pojawiają się, kiedy czynnik uzależniający staje się najważniejszą częścią życia i jest stawiany ponad wszystko inne. Konsekwencją tego może być niskie poczucie własnej wartości, zaburzona samoocena, samokontrola, a także brak zaufania do siebie i otoczenia. Jedyne, czemu można bezgranicznie zaufać, to czynnik uzależniający, który przynosi krótkotrwałe ukojenie.
Pedagogiczne skutki uzależnienia to wszystkie konsekwencje związane z relacjami z rodziną i bliskimi. Mogą oznaczać problemy z utrzymaniem pozytywnych stosunków z członkami rodziny, ale także wiązać się ze stosowaną wobec nich przemocą. Uzależnienie może być też źródłem problemów z prawem.
Społeczne skutki uzależnienia to między innymi utrata pracy i źródła dochodów, a także wszystkich oszczędności (które zostały wydane na uzależnienie). Społeczne konsekwencje to także zerwanie kontaktów z otoczeniem, utrata przyjaciół i najbliższych osób.
Istotnym skutkiem uzależnienia jest także zjawisko współuzależnienia. Jednym z nich jest właśnie przypadek DDA, ale nie dotyczy to tylko dzieci, ale także partnerów osób uzależnionych. Dlatego ważne jest, żeby najbliższe osoby uzależnionego razem z nim chodziły na terapię.
Najpoważniejszym skutkiem uzależnienia jest takie wyniszczenie fizyczne i psychiczne organizmu lub taka potrzeba ciągłej stymulacji, że w konsekwencji doprowadza do chorego na skraj obłędu, w tym do samobójstwa.
Odpowiednio dobrana terapia i szybkie jej podjęcie zmniejsza ryzyko wystąpienia skutków uzależnienia i pozwala z czasem wrócić do normalnego życia. Warto jednak pamiętać, że uzależnionym jest się przez całe życie. Nawet, jeśli chory uwolni się od potrzeby stymulacji, nadal będzie narażony na nawrót choroby i wszystkich jej konsekwencji.
