Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) - historia, założenia, dla kogo, skuteczność
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) jest to rodzaj terapii polegający na osiągnięciu konkretnego celu. Analiza problemu nie jest tutaj najważniejsza. Przedmiotem terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach jest teraźniejszość. Na czym polega terapia skoncentrowana na rozwiązaniach?
1. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) – historia
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach miała swój początek w latach 70. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Tworcami TSR są Steve de Shazer oraz Insoo Kim Berg. W Polsce terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest stosowana od lat 90. XX wieku. Z każdym rokiem terapia skoncentrowana na rozwiązaniach cieszy się coraz większym uznaniem.
2. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) – założenia
Założenia terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach opierają się na technikach wspomagania zmiany. Terapeuta nie zakłada strategii działania, nie analizuje problemów z przeszłości pacjenta. Ostatecznym efektem terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach jest rozwiązanie problemu.
W terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach to uczestnik terapii określa jakie problemy są rozwiązywane i w jakiej kolejności. Terapeuta jest swojego rodzaju ekspertem, który udziela wskazówek, które mogą pomóc w rozwiązaniu problemów. Terapeuta w terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach nie wyznacza celów. Na TSR nie pojawiają się pytania „jak powinno być?”, „dlaczego tak jest?”
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach szuka emocji, odczuć i umiejętności u pacjenta. Założeniem terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach jest to co dzieje się „tu i teraz”. Przeszłość nie jest istotna, ale pozwala odszukać momenty, w których problem, który jest przedmiotem terapii nie istniał. Terapeuta rozmawia na temat dobrych elementów z tamtego okresu i stara się pokazać pozytywne emocje badanego. Terapeuta nie stawia diagnozy. Stara się natomiast poznać świat osoby zmagającej się z problemem. Podczas TSR pozyskuje jak najwięcej informacji, które przyczynią się do zakończenia zmagań z problemem.
Podczas TSR stosowane są następujące techniki terapeutyczne:
- Praca na zasobach – ukazuje zainteresowanie, marzenia, sukcesy, talenty klienta. Jest to tzw. rozmowa wolna od problemów, z którą wiąże się komplementowanie. Pomaga ono wydobyć i wzmocnić życiowe aspekty, które pomogą osiągnąć cel prowadzonej terapii;
- Ustalenie celu terapii – skupienie się na rozwiązaniach teraźniejszości i przyszłości umożliwia odkrycie potrzeb i pragnień;
- Pytania o wyjątki – analiza przeszłości klienta. Określenie okresów, w których nie miał problemów lub były mniej nasilone. Klient ustala co wtedy było dla niego pomocne;
- Skalowanie – klient ocenia się w skali 1-10. Skalowanie pomaga uporządkowaniu obserwacji dotyczących przeszłości i teraźniejszości;
- Dokonanie wyborów – jest to ustalenie kolejnych kroków, których klient się podejmie.
3. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) – dla kogo?
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach zyskuje coraz więcej uznania. Jest polecana osobom, które mają problemy ze zdrowiem psychicznym, są uzależnione bądź współuzależnione, zmagają się z utratą bliskiej osoby, są ofiarami wypadku.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest polecana osobom, które nie dają sobie rady z porażką, utratą pracy, kryzysem w związku, czy rozstaniem z partnerem. TJest zalecana również rodzicom, którzy zmagają się z trudami wychowawczymi.
W TSR można wyróżnić następujące relacje terapeutyczne:
- Współpraca – pacjent zdaje sobie sprawę ze swoich problemów oraz tego, że ich rozwiązanie zależy od niego. Podczas terapii poszukuje się rozwiązań, które będą wdrażane w życie. Następnie bada ich skuteczność. Celem terapii jest również usamodzielnienie klienta w radzeniu sobie podczas kryzysów i życiowych problemów;
- Narzekanie – podczas relacji opartej na narzekaniu klient zdaje sobie sprawę ze swoich problemów, aczkolwiek uważa, że ich rozwiązanie zależy od innej osoby;
- Goszczenie – według klienta nie ma on żadnych problemów. Na spotkanie przyszedł np. z przymusu (sąd, nakaz rodziców, groźba rozwodu).
4. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) – skuteczność
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest przykładem terapii krótkoterminowej. Skupia się ona na rozwiązaniu problemu „tu i teraz”, jednak niekoniecznie można rozwiązać za jej pomocą każdy problem. Szczególnie jeżeli jest on uzależniony od wielu różnych aspektów i jest on wielowątkowy.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach na pewno pomaga skoncentrować się na lepszej jakości życia. Dzięki TSR można rozprawić się z różnymi trudnościami. Z podstaw terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach mogą czerpać nie tylko psychoterapeuci, ale także lekarze, nauczyciele, pracownicy socjalni oraz kuratorzy.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.