Test Tinela – na czym polega i kiedy się stosuje?

Test Tinela jest prostym badaniem, który wykorzystują ortopedzi, rehabilitanci i neurolodzy w diagnostyce zaburzeń nerwowych w obrębie dłoni i nadgarstka. Opiera się na neurologicznym objawie Tinela-Hoffmana (ang. Tinel-Hoffman sign, nazywanym również objawem Tinela lub objawem Hoffmana). To reakcja uszkodzonego nerwu na mechaniczne drażnienie jego pnia. Za powstanie dodatniego objawu Tinela odpowiadają zjawiska związane z przechodzeniem impulsu elektrycznego wzdłuż włókien nerwowych.

Zespół cieśni nadgarstka

Test Tinela bardzo często jest stosowane w diagnostyce zespołu cieśni nadgarstka, które zalicza się do neuropatii uciskowych. Choroba ma związek z podrażnieniem nerwu pośrodkowego przebiegającego w kanale nadgarstka. Najczęstszą przyczyną patologii są powtarzające się przeciążenia w obrębie kończyn górnych. Rzadziej jest to skutek urazu.

Objawy zespołu cieśni nadgarstka wynikają z ucisku nerwu pośrodkowego. To mrowienie i drętwienie, a także ból zlokalizowany w obrębie kciuka, palca wskazującego oraz połowy palca serdecznego, dokuczające zwłaszcza w nocy. Typowe jest osłabienie mięśni lub ich zanik (zanik mięśniowy).

Wykonanie testu Tinela jest jednym z pierwszych objawów badanych przez lekarza w podejrzeniu choroby. Innym testem mogącym świadczyć o istnieniu zespołu cieśni nadgarstka jest objaw Phalena (konieczne jest zgięcie nadgarstka na 60 sekund. Jeśli pojawi się mrowienie lub pieczenie promieniujące w stronę ramienia, test uznaje się za dodatni).

Potwierdzenie rozpoznanie cieśni nadgarstka wymaga badania elektroneurograficznego (ENG), które rejestruje przewodnictwo w chorym nerwie oraz ocenić stopień jego uszkodzenia. Decyzję o terapii, obejmującej zarówno leczenie zabiegowe, jak i postępowanie zachowawcze, podejmuje lekarz w oparciu o wynik badania przedmiotowego i badań dodatkowych, a także odczuwanych przez pacjenta dolegliwości.

Test Tinela wykorzystuje się nie tylko w diagnostyce zespołu cieśni nadgarstka, ale i ocenie innych uszkodzeń nerwu pośrodkowego oraz jego regeneracji.

Objaw Tinela jest pomocny w przypadku:

• przewlekłego zapalenia nerwowego,
• po urazie nerwu pośrodkowego. Nerw pozbawiony osłonki mielinowej przy opukiwaniu daje reakcję drętwienia. Przesuwanie się tej reakcji na obwód obserwowane przy kolejnych badaniach świadczy o postępie mielinizacji nerwu, a więc o jego regeneracji,
• w powikłanych złamaniach kończyny górnej,
• zespole cieśni stępu,
• zespołu kanału łokciowego (zwanym zespołem rowka nerwu łokciowego), który od zespołu cieśni nadgarstka odróżnia lokalizacja nerwu, który ulega uciskowi (w zespole cieśni nadgarstka – nerw pośrodkowy, w zespole kanału łokciowego – nerw łokciowy). To wywołuje dolegliwości bólowe w innych miejscach na obrębie dłoni i nadgarstka.

Próba Tinela polega na opukiwaniu przez lekarza pnia nerwu zlokalizowanego w obrębie nadgarstka. Aby go wykonać, pacjent powinien przyjąć swobodną, siedzącą pozycję. Górna kończyna powinna być ułożona na stole i skierowana powierzchnią dłoniową ku górze. Specjalista, wykorzystując opuszkę zgiętego palca lub młoteczek neurologiczny, opukuje pień nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka.

Wskutek działania w obszarach zaopatrywanych przez uszkodzone zakończenia nerwowe mogą pojawić się parestezje. W przypadku użycia większej siły w czasie opukiwania może wystąpić przejściowy brak czucia i osłabienie całej ręki. Badanie przeprowadza się na obydwu kończynach (porównawczo). Test Tinela ma wiele zalet. Jest prosty, można go przeprowadzić w niemal każdych okolicznościach, także bez użycia specjalistycznego sprzętu.

O dodatnim wyniku testu Tinela mówi się, gdy w wyniku drażnienia nerwu pojawia się mrowienie, drętwienie lub ból dłoni oraz palców (I-III). To wskazuje na uszkodzenie nerwu pośrodkowego i upośledzenie jego funkcji. To zwykle konsekwencja ucisku nerwu przez troczki mięśni zarówno w przebiegu cieśni nadgarstka, jak i zmian zwyrodnieniowych w obrębie kanału nadgarstka czy nieprawidłowo wygojonych urazów w obrębie nadgarstka lub stawu łokciowego.