Tętnica krezkowa górna i dolna – ukrwienie i zaburzenia ukrwienia jelit

Tętnica krezkowa - górna i dolna – to główne gałęzie odchodzące od aorty w odcinku brzusznym. Naczynia te odpowiadają za zaopatrywanie jelit w krew. Tętnica krezkowa górna doprowadza ją do przewodu pokarmowego od dwunastnicy do połowy jelita grubego, zaś tętnica krezkowa dolna do większości pozostałej części jelita grubego. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

1. Tętnica krezkowa górna

Tętnica krezkowa górna (łac. arteria mesenterica superior) jest tętnicą typu mięśniowego. To jedna z głównych gałęzi odcinka brzusznego aorty, która odchodzi poniżej pnia trzewnego i powyżej punktu odejścia tętnicy krezkowej dolnej.

Tętnica krezkowa górna doprowadza krew do przewodu pokarmowego na odcinku od dwunastnicy przez całe jelito cienkie, aż do połowy jelita grubego.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Zakres unaczynienia tętnicy krezkowej górnej obejmuje:

• dolną część dwunastnicy,
• jelito czcze,
• jelito kręte,
• kątnicę,
• wyrostek robaczkowy.
• część jelita grubego: okrężnica wstępująca i pierwsze dwie trzecie okrężnicy poprzecznej.

Tętnica krezkowa górna posiada liczna odgałęzienia. To:

• tętnica okrężnicza prawa,
• tętnica okrężnicza środkowa,
• tętnica trzustkowo-dwunastnicza dolna,
• tętnice unaczyniające jelito czcze i kręte (tzw. arkady),
• tętnica krętniczo-okrężnicza oddaje tętnicę wyrostka robaczkowego.

Z narządów zaopatrywanych przez tętnicę krezkową górną krew odpływa żyłą krezkową górną do żyły wrotnej.

2. Tętnica krezkowa dolna

Tętnica krezkowa dolna (łac. arteria mesenterica inferior) jest tętnicą typu mięśniowego. To jedna z głównych gałęzi odchodzących od aorty brzusznej. Punkt jej odejścia znajduje się kilka centymetrów poniżej odgałęzienia tętnicy krezkowej górnej.

Zakres unaczynienia tętnicy krezkowej dolnej obejmuje dalsze (dystalne) rejony okrężnicy poprzecznej, okrężnicę zstępującą, okrężnicę esowatą oraz górna część odbytnicy.

Naczynie dostarcza również krew do większości części jelita grubego. Dolny odcinek tętnicy biegnie aż do tętnicy odbytu. Tętnica krezkowa dolna posiada nieliczne odgałęzienia. To:

• tętnica okrężnicza lewa,
• tętnice esiczne,
• tętnica odbytnicza górna.

3. Zaburzenia ukrwienia jelit

Aorta brzuszna i jej odgałęzienia zaopatrują w krew ściany brzucha i narządy jamy brzusznej. Utleniona krew tętnicza transportowana jest do jelit tętnicami krezkowymi. Krew z jelit i pozostałych narządów przewodu pokarmowego odprowadzana jest żyłami prowadzącymi do żyły wrotnej uchodzącej do wątroby.

W obrębie tętnicy krezkowej obserwuje się wiele patologii. To między innymi zator tętnicy krezkowej czy ostre niedokrwienie jelit. Najczęstszą przyczyną nieprawidłowości są zakrzepy i zatory powstające w tętnicach unaczyniających jelita.

Zator tętnicy krezkowej, czyli pojawienie się skrzepu, który zamyka naczynie, najczęściej ma związek z chorobą niedokrwienną serca lub migotaniem przedsionków. Charakteryzuje się nagłym i bardzo silnym bólem w nadbrzuszu.

Zator tętnicy krezkowej górnej jest najczęstszą postacią ostrego niedokrwienia jelit (AMI, acute mesentericischemia), które jest konsekwencją zamknięcia światła naczynia skrzepem i zablokowania przepływu krwi do jelit.

Gdy trwa to dłużej, może dojść do upośledzenia ukrwienia i martwicy ściany jelita. Ostre niedokrwienie jelit traktuje się jako stan bezpośredniego zagrożenia życia. W wielu przypadkach, zwłaszcza przy ostrym, gwałtownym przebiegu choroby, konieczna jest operacja.

Do zaburzeń krążenia może dochodzić zarówno w żyłach, jak i w tętnicach. Niedokrwienie najczęściej dotyczy jelita cienkiego, ale zdarza się także niedokrwienie jelita grubego.

Zmiany mogą mieć charakter ostry i gwałtowny, ale i przyjąć formę przewlekłych dolegliwości. Przewlekłe niedokrwienie jelit wynika ze zwężenia tętnic doprowadzających krew do jelit, zaś ostre jest skutkiem nagłego i całkowitego zablokowania napływu krwi do jelit.

Najczęstszą przyczyną przewlekłego niedokrwienia jelit jest miażdżyca. Objawy zaburzeń ukrwienia jelit w przypadku ostrego zawału naczyń krezki to najczęściej:

• gwałtowne, silne bóle brzucha,
• zapaść,
• niepokój,
• kurcze jelit z oddawaniem krwawego stolca,
• wymioty.

Dolegliwości przewlekłe manifestują się zwykle jako:

• bóle brzucha po jedzeniu,
• bóle brzucha w okolicy pępka po obfitych posiłkach,
• biegunka,
• utrata wagi, będąca naturalną konsekwencją powyższych symptomów.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.