To najrzadsza grupa krwi na świecie. Tylko 43 osoby mają "złotą krew"
Choć określenie "rzadka grupa krwi" najczęściej kojarzy się z ujemnym czynnikiem Rh, istnieje odmiana krwi tak wyjątkowa, że przez długi czas była uważana niemal za medyczny fenomen. Mowa o tzw. "złotej krwi" – nazwie potocznej dla grupy Rh zero.
Czym się charakteryzuje tzw. "złota krew"?
W tym artykule:
Złota krew – najrzadsza grupa krwi na świecie
To jedna z najrzadszych grup krwi na świecie, zidentyfikowana po raz pierwszy w 1961 roku u Aborygena z Australii. Do dziś odnotowano jedynie 43 osoby posiadających tę grupę, co czyni ją prawdziwym ewenementem w skali globalnej.
"Złota krew" charakteryzuje się całkowitym brakiem antygenów układu Rh na powierzchni czerwonych krwinek. W praktyce oznacza to brak wszystkich 61 antygenów z tego układu – nie tylko znanych powszechnie D, C, c, E i e, ale także rzadkich, których obecność lub brak ma kluczowe znaczenie w transfuzjologii. Taka krew jest nieoceniona jako uniwersalny dawca dla osób z niezwykle rzadkimi fenotypami Rh. Jednak dla posiadacza złotej krwi znalezienie odpowiedniego dawcy stanowi ogromne wyzwanie – może nim być wyłącznie inna osoba z Rh null. Z tego powodu banki krwi przechowują próbki od dawców z tą grupą w specjalnych warunkach, a ich przetaczanie organizuje się z wyprzedzeniem i ostrożnością.
Co ciekawe, choć brak antygenów Rh może wydawać się bezpieczny, Rh zero może wiązać się z pewnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Zmiany w strukturze błony erytrocytów powodują ich większą podatność na uszkodzenia, co może prowadzić do niedokrwistości hemolitycznej. Dlatego osoby z tą grupą krwi są pod stałą opieką hematologów i transfuzjologów.
Grupa krwi zwiększa ryzyko chorób
Jakie grupy krwi wyróżniamy?
Ludzka krew różni się nie tylko pod względem koloru, ale przede wszystkim obecnością specyficznych antygenów na powierzchni krwinek czerwonych. Na ich podstawie wyróżniamy kilka głównych układów grup krwi.
Najbardziej znanym i klinicznie istotnym jest układ ABO, w którym rozróżnia się cztery podstawowe grupy krwi: A, B, AB i 0:
osoba z grupą A ma na krwinkach antygen A i przeciwciała anty-B w osoczu,
grupa B to odwrotność – posiada antygen B i przeciwciała anty-A,
grupa AB zawiera oba antygeny, ale nie ma przeciwciał – dlatego jest określana jako uniwersalny biorca,
grupa 0 nie ma antygenów A ani B, lecz ma oba typy przeciwciał – to czyni ją uniwersalnym dawcą w układzie ABO.
Drugim kluczowym układem jest czynnik Rh, czyli obecność (Rh+) lub brak (Rh−) antygenu D. Większość populacji świata (ok. 85 proc.) ma dodatni czynnik Rh. Dla osób Rh- kontakt z krwią Rh+ może wywołać reakcję immunologiczną, szczególnie istotną w kontekście transfuzji czy ciąży.
Poza układami ABO i Rh istnieje jeszcze kilkadziesiąt innych, mniej znanych, lecz niezwykle ważnych z punktu widzenia medycyny transfuzjologicznej – jak Kell, Duffy, Kidd czy wspomniany Rh w swojej pełnej postaci. To właśnie szczegóły tych układów sprawiają, że każda krew jest unikalna, a procedura dopasowania krwi do biorcy może być bardzo skomplikowana.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
