Nie musi być objawem zimna. "Palce bledną, a potem sinieją"

Zaczerwienienie, zblednięcie czy zasinienie, które pod wpływem zimna mogą się pojawić na skórze, łatwo skojarzyć z niegroźną reakcją organizmu, zwłaszcza o tej porze roku.

Tymczasem winna nie musi być tylko niska temperatura. Jeśli objawy pojawiają się nagle, a na dodatek zaczynają się nasilać, warto sprawdzić, czy nie ma poważniejszej przyczyny.

- Symptomem, który bywa często lekceważony nie tylko przez pacjentów, ale też przez lekarzy, jest objaw Raynauda. Możemy go zauważyć na palcach u rąk i u stóp, które pod wpływem niskiej temperatury stają się białe, potem pojawiają się zasinienia a na koniec - zaczerwienienie. Choć nie ma reguły, że stoi za tym jakaś choroba, taki objaw może na nią wskazywać - zwraca uwagę w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Katarzyna Muras-Szwedziak, internista, nefrolog, reumatolog.

- Lekceważenie tego objawu wynika z tego, że w większości przypadków jest on łagodny. Tymczasem to może być bardzo złudne, bo nawet w łagodnej postaci może być oznaką poważnej choroby, na przykład reumatologicznej. Dlatego, jeśli pacjent zgłasza się z takim objawem do lekarza rodzinnego, powinien być skierowany na szczegółową diagnostykę - podkreśla lekarka.

Objaw Raynauda to zaburzenie układu naczyniowego, które pojawia się w wyniku nadmiernego skurczu naczyń krwionośnych pod wpływem niskiej temperatury. Dlatego palce bledną, a potem sinieją i towarzyszy temu uczucie drętwienia czy mrowienia.

Może to wskazywać na tak poważne choroby reumatologiczne takie, jak toczeń rumieniowaty układowy, który może przebiegać bardzo gwałtownie i prowadzić do niewydolności wielu narządów, a nawet śmierci chorego, również w młodym wieku. Wczesna diagnoza jest tu więc na wagę złota i może uratować życie.

- Wiek to w chorobach reumatologicznych dodatkowy czynnik, który powinien zapalić czerwoną lampkę, bo coraz częściej to problem młodych ludzi jeszcze przed 40-stką czy 30-stką, a nawet u dzieci. Co więcej, przebieg choroby może być dramatyczny i nieprzewidywalny. Toczeń może prowadzić do ciężkich powikłań, które niszczą m.in. nerki czy płuca. Miałam młodych pacjentów, którzy tego nie przeżyli - przyznaje dr Muras-Szwedziak.

Co więcej, sama choroba w postaci tocznia odmrozinowego może wywoływać zaczerwienienie lub zasinienie opuszków palców, uszu czy nosa.

- To właśnie w zimie choroby reumatoidalne o podłożu autoimmunologicznym, takie jak toczeń mogą dać o sobie znać lub się nasilać u osób, które mają już diagnozę. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie, które daje czas na zahamowanie choroby. Jeśli przegapimy ten moment, konsekwencje mogą być dramatyczne - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie Violetta Zajk, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej "3majmy się razem".

- Ostatnio rozmawiałam z jednym z naszych pacjentów, który jest właśnie w takiej sytuacji. Młody chłopak, 28 lat, a ma kompletnie zniszczone nerki i prawdopodobnie będzie musiał mieć przeszczep. Wszystko dlatego, że toczeń został u niego za późno wykryty. A pamiętajmy, że problemy reumatologiczne to teraz plaga wśród młodych ludzi - dodaje ekspertka.

Ekspertka dodaje, że w ten sposób może także dawać o sobie znać inna choroba o podłożu autoimmunologicznym - twardzina układowa.

- W przypadku tej choroby objaw Raynauda może przechodzić w owrzodzenia prowadzące nawet do samoamputacji opuszek palców, co wcale nie jest takie rzadkie - zaznacza dr Muras-Szwedziak.

Obok problemów reumatologicznych istnieje także zagrożenie ze strony chorób onkologicznych. Nowotwory wydzielają różne przeciwciała, co prowadzi do skurczu naczyń krwionośnych, a to objawia się zmianą koloru skóry, najczęściej palców dłoni, ale u kobiet karmiących może pojawić się także na piersiach i wywoływać silny ból oraz charakterystyczne blednięcie sutków.

Co ważne, objaw Raynauda często można zauważyć na wiele lat przed innymi symptomami choroby.

- W chorobach reumatycznych mogą wyprzedzać chorobę nawet o 15 lat. To najlepszy moment, by zareagować, bo wówczas mamy największą szansę, by zatrzymać lub spowolnić proces - podkreśla lekarka.

- Ponadto pozornie niegroźne reakcje widoczne na skórze mogą być pierwszym objawawem nowotworu. Warto mieć tego świadomość, nawet jeśli objaw jest łagodny - przestrzega lekarka.

Wskazuje, że w tym przypadku czujność powinni również zachować młodzi ludzie.

- Taki objaw może wystąpić nagle nawet u osób, które nie miały wcześniej podobnych reakcji, ani innych problemów ze zdrowiem. To dodatkowo powinno wzbudzić niepokój i skłonić do szybkiej wizyty u specjalisty - dodaje ekspertka.

Niska temperatura sprzyja także powstawaniu innych objawów widocznych na skórze, które mogą świadczyć o układowych zapaleniach naczyń.

- Jeśli po spacerze przy niskiej temperaturze zauważymy na nogach dziwną czerwoną wysypkę czy plamy, to jest to wskazanie do badań. Większość chorych z układowymi zapaleniami naczyń ma właśnie objawy skórne - wyjaśnia ekspertka.

Zaniepokoić powinno także uporczywe uczucie zimna. To także nie musi być wina jedynie niskiej temperatury. Jeśli ciągle mamy z tym problem i trudno jest nam się rozgrzać, dla własnego bezpieczeństwa warto to skonsultować z lekarzem.

Taki objaw może wskazywać na niedoczynność tarczycy. Tarczyca jest regulatorem wielu procesów zachodzących w organizmie. Jeśli więc dochodzi do niedoczynności, mogą się pojawić dokuczliwe objawy. Jednym z nich jest ciągłe uczucie zimna, ale też pogorszenie samopoczucia, senność czy zmęczenie.

Zimno może wskazywać także na anemię (zbyt niska liczba czerwonych krwinek doprowadza do niedotlenienia), więc warto wykonać morfologię. Dobrym pomysłem jest także kontrola innych parametrów, bo uczucie zimna może także świadczyć o niskim ciśnieniu (związanym m.in. z niewydolnością krążenia czy zaburzeniach rytmu serca), a także o cukrzycy, której powikłania takie jak neuropatia cukrzycowa mogą prowadzić do nadwrażliwości na zimno.

Nie ignorujmy także przesuszonej skóry, która faktycznie zimą jest bardziej narażona na podrażnienia, ale może też sygnalizować, że dzieje się coś poważniejszego. To może być np. objaw łuszczycy lub atopowego zapalenia skóry. Ponadto problemy z przesuszoną skórą mogą także wskazywać na problemy z tarczycą.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualna Polska

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

1. WP abcZdrowie