Toksokaroza

Toksokaroza jest chorobą, którą wywołuje bytująca w jelicie cienkim glista psia – Toxocara canis, lub glista kocia – Toxocara cati. W organizmie człowieka pasożyt nie osiąga dojrzałości płciowej i nie namnaża się. Zarażenie następuje przez układ pokarmowy (jamę ustną). W początkowym odcinku jelita cienkiego następuje wylęg larw, które następnie przenikają do naczyń krwionośnych, a dalej przemieszczają się do tkanek. W tkankach, w miejscu bytowania larw, powstają ziarniniaki. Najczęściej pasożyty docierają do wątroby, gdzie zazwyczaj pozostają do końca. U ludzi, larwy przeżywają nawet do 10 lat. Pewna ich liczba może przedostać się do innych tkanek i i organów, takich jak: płuca, rzadziej mięśni, mózgu czy gałek ocznych.

Przyczyny i objawy toksokarozy

Rezerwuarem pasożytów są: skażona gleba, skażony pokarm, zarażone zwierzęta oraz ich odchody. Zanieczyszczenie środowiska jajami glist występuje powszechnie na całym świecie. Najczęściej na chorobę zapadają dzieci.

Glista psia, wędrując po zwierzęcym organizmie, może doprowadzić do niedrożności jelit.

Do zarażenia przyczynia się brak nawyku mycia rąk. Przypuszcza się, że wiele przypadków tej choroby zostaje niewykrytych, ostatnio obserwuje się tendencję wzrostową liczby zachorowań.


Objawy zależne są od nasilenia inwazji, lokalizacji larw w organizmie oraz swoistej odporności. Toksokaroza może występować w formie trzewnej, ocznej lub mózgowej. Początkowe objawy związane są z pojawieniem się podwyższonej temperatury, powiększeniem wątroby, bólami brzucha, czasem zapaleniem płuc, zmianami ogniskowymi w mózgu oraz w gałce ocznej. Gdy choroba jest przewlekła, pojawiają się nawracające bóle głowy, zaburzenia równowagi, zapalenie węzłów chłonnych, zmiany we krwi, w tym podwyższone stężenie transaminaz.

Zapobieganie i leczenie toksokarozy

Diagnostyka toksokarozy związana jest głównie z wykonaniem morfologii krwi z rozmazem, RTG, USG oraz testów serologicznych. Po wizycie u lekarza pierwszego kontaktu przepisuje się leki przeciwpasożytnicze lub kieruje na długotrwałe leczenie do specjalistycznych ośrodków. Leczenie choroby wymaga czasu, gdyż proces resorpcji zabitych larw, jak również ustąpienie stanów zapalnych wokół pasożytów wraz z procesami naprawczymi uszkodzonych tkanek trwa kilka tygodni, niekiedy miesięcy. Brak leczenia lub zbyt późna reakcja na chorobę mogą nieść ze sobą groźne dla zdrowia następstwa. Najczęściej jest to nieodwracalne uszkodzenie tkanek, w których doszło do inwazji larw. Aby nie doszło do zachorowania, należy dbać o profilaktykę, która w przyapdku toksokarozy polega na:

• odrobaczaniu psów i kotów preparatami zalecanymi przez lekarzy weterynarii – co najmniej 4 razy w roku,
• niedopuszczaniu do kontaktów dzieci z obcymi zwierzętami,
• stosownym zabezpieczeniu piaskownic oraz placów zabaw dla dzieci przed dostępem do nich zwierząt,
• sprzątaniu odchodów zwierząt z terenów publicznych i prywatnych przez właścicieli,
• okresowej wymianie piasku w piaskownicach,
• myciu rąk przed jedzeniem, po zabawie na placu zabaw lub w piaskownicy, po pracach ogrodniczych i kontakcie ze zwierzętami,
• używaniu gumowych rękawic przy wykonywaniu prac w ziemi,
• regularnym obcinaniu paznokci dzieciom,
• myciu jarzyn i owoców pod bieżącą wodą,
• unikaniu karmienia dzieci na placach zabaw i w piaskownicach.

Należy pamiętać, że nic nie chroni lepiej przed infekcjami, zwłaszcza pasożytniczymi, jak przemyślane działania profilaktyczne. Pozwalają one w sposób maksymalny zminimalizować ryzyko zachorowania oraz uniknąć przykrych konsekwencji.