Trąbka słuchowa (Eustiachiusza) - funkcje, badanie, choroby, leczenie
Trąbka słuchowa, inaczej trąbka lub przewód Eustachiusza, to część łącząca ucho środkowe z gardłem. Ma około 3-4 centymetry długości i pełni bardzo ważne role w funkcjonowaniu narządu słuchu. Co warto wiedzieć o trąbce słuchowej? Co robi trąbka słuchowa? Jak odetkać trąbkę Eustachiusza?
1. Co to jest trąbka słuchowa (Eustiachiusza)?
Trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza, przewód Eustachiusza) jest to kanał, który łączy jamę bębęnkową ucha środkowego z gardłem. Trąbka w uchu jest złożona z części chrzęstnej i kostnej.
Pierwsza z nich w naturalnych warunkach jest spłaszczona i nie przepuszcza powietrza. W momencie, gdy pracuje mięsień napinacz - poszerza się i wyrównuje ciśnienie. Dzieje się tak w trakcie przełykania, ziewania, a także przy zmianach wysokości, jest to tzw. otwarcie trąbki słuchowej.
2. Budowa trąbki słuchowej
Trąbka słuchowa składa się z dwóch części, 1/3 długości stanowi tkanka kostna, natomiast 2/3 spłaszczona tkanka chrzęstna, która w naturalnym położeniu nie przepuszcza powietrza.
Natomiast na skutek skurczu mięśnia napinacza podniebienia miękkiego tkanka zmienia swój kształt i pozwala na wyrównanie ciśnienia. Ujście gardłowe trąbki słuchowej mieści się w pobliżu połączenia nosa z gardłem.
3. Funkcje trąbki słuchowej
Jaka jest rola trąbki słuchowej? Pełni ona następujące funkcje:
- wyrównanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej,
- odprowadzanie wydzieliny z ucha środkowego do gardła,
- ochrona ucha przed dostaniem się bakterii z nosogardła,
- ochrona słuchu przed zbyt głośnymi dźwiękami.
Stwierdzenie, że trąbka słuchowa przenosi dźwięk z przewodu słuchowego na kosteczki słuchowe jest błędne, ponieważ główną rolą tej struktury jest wentylacja i drenaż ucha środkowego.
Każda dysfunkcja trąbki słuchowej wywołuje duży dyskomfort i nietypowe objawy, jak ucisk czy wrażenie przelewania się. Zatkana trąbka Eustachiusza powoduje niedosłuch i sprawia, że słyszymy szmery i trzaski. Z podobnymi dolegliwościami trudno poradzić sobie w domu, co sprawia, że pacjenci w dość szybkim czasie zjawiają się na wizycie lekarskiej.
4. Badanie trąbki słuchowej
Trąbka słuchowa jest niewidoczna z zewnątrz, można ją zobaczyć dopiero w trakcie wykonywania obrazowych badań głowy. Często pacjenci są kierowani na otoskopię, ponieważ pozwala ona na sprawdzenie wyglądu błony bębenkowej. Na tej podstawie lekarz jest w stanie domyślić się jakie ciśnienie panuje po jej drugiej stronie.
W trakcie standardowego badania gardła możliwe jest zauważenie obrzęku w okolicy ujścia trąbki słuchowej.
Z kolei drożność przewodu Eustachiusza można ocenić za sprawą próby Valsalvy lub cewnikowania trąbki słuchowej. Druga metoda w przypadku ujawnienia niedrożności jest w stanie od razu usunąć zalegającą treść.
Cewnik wkłada się przez nos lub gardło, na jego końcu znajduje się balon Politzera. Lekarz wtłacza powietrze do ucha i z uwagą przysłuchuje się powstającym dźwiękom. Szum oznajmia drożność trąbki, natomiast bulgotanie - obecność płynu w uchu środkowej. Cisza jest objawem pełnej niedrożności lub niewłaściwego założenia cewnika.
5. Choroby trąbki słuchowej
Najpopularniejsze choroby przewodu Eustachiusza to niedrożność trąbki słuchowej (tzw. zatkana trąbka słuchowa) lub zapalenie trąbki słuchowej. Przyczyny chorób trąbki słuchowej to:
- stan zapalny nosa,
- stan zapalny gardła
- gwałtowane zmiany ciśnienia (nurkowanie, podróż samolotem),
- przerost migdałka gardłowego,
- nowotwór nosa,
- nowotwór gardła.
Zapalenie trąbki Eustachiusza o etiologii wirusowej lub bakteryjnej to najczęstsza przyczyna zapalenia ucha środkowego. Objawy zapalenia trąbki słuchowej to wrażenie ucisku i dyskomfortu, przelewania się w uchu, znaczny ubytek słuchu, szmery i trzaski.
Dodatkowo nieżyt trąbki słuchowej zawsze występuje z obrzękiem trąbki słuchowej. Wraz z upływem czasu stan zapalny może doprowadzić do pojawienia się wysięku, szumów w uchu i nieprzyjemnych dźwięków w trakcie przełykania.
Dość często rozpoznawana jest również tzw. ziejąca trąbka słuchowa, spowodowana upośledzeniem mechanizmu zamykania jej tkanki chrzęstnej. Wówczas pacjent jest nadwrażliwy na dźwięki, których normalnie nie słyszymy, na przykład własny oddech.
6. Leczenie chorób trąbki słuchowej
Leczenie jest zależne od przyczyny choroby. Pacjentowi zaleca się przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych, zwykle są one dostępne w postaci kropel donosowych (leki udrażniające trąbkę słuchową).
Antybiotyki są przepisywane sporadycznie, ponieważ nie są zbyt skuteczne w leczeniu zapalenia trąbki słuchowej. Istnieją również mechaniczne sposoby udrożnienia, należy do nich cewnikowanie trąbki Eustachiusza oraz balonikowanie trąbki słuchowej.
Pomocne bywają także ćwiczenia na trąbkę słuchową, takie jak wydmuchiwanie nosa po zatkaniu skrzydełek nosa palcami lub mówienie słowa "kuku" lub przełykanie śliny, gdy lekarz zatyka jeden otwór nosowy, a do drugiego wdmuchuje powietrze gruszką.
Zdarza się również, że konieczne jest wykonanie kateteryzacji trąbki słuchowej, czyli zabiegu, który polega na przedmuchiwaniu trąbek słuchowych od strony gardła za pomocą metalowej rurki, połączonej z gumowym balonem. Ma to na celu pozbycie się wydzieliny i usunięcie niedrożności trąbki Eustachiusza.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
