Tromboliza - co to jest, wskazania, powikłania, przeciwwskazania

Tromboliza to procedura medyczna, która odgrywa kluczową rolę w leczeniu zakrzepicy żył głębokich czy zawału wywołanego niedrożnością tętnicy wieńcowej. Jaki jest mechanizm działania leków trombolitycznych? Czy tromboliza obciążona jest ryzykiem powikłań?

1. Co to jest tromboliza?

Tromboliza to procedura medyczna wykorzystująca leki rozpuszczające skrzepliny i przywracające przepływ krwi w ciele. Mechanizm działania tych leków polega na aktywacji układu fibrynolizy, który jest naturalnym procesem organizmu odpowiedzialnym za rozkład fibryny, białka, które tworzy skrzepy krwi.

2. Jak działają leki trombolityczne?

Leki trombolityczne, takie jak alteplaza mają za zadanie przyspieszyć proces trombolizy poprzez rozkład skrzepliny (zakrzepu) i przywrócenie przepływu krwi w niedrożnym naczyniu. Mechanizm ich działania polega na przekształceniu plazminogenu (nieaktywnego czynnika) w aktywny enzym proteolityczny, plazminę, która jest odpowiedzialna za trawienie fibryny, odpowiedzialnej za powstawanie zakrzepu.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Leki rozpuszczające zakrzepy wewnątrznaczyniowe podzielić można na trzy grupy:

• leki I generacji - do grupy tej zaliczamy między innymi urokinazę, anistreplazę streptokinazę,
• leki II generacji - lekiem II generacji jest rekombinowany aktywator plazminogenu (rt-Pa), alteplaza (t-PA), prourokinaza (scu-PA),
• leki III generacji - do tej grupy należą takie środki jak tenekteplaza, lanoteplaza, reteplaza.

3. Wskazania do trombolizy

Wśród najczęstszych wskazań do przeprowadzenia trombolizy specjaliści wymieniają:

• stan niedokrwienia mięśnia sercowego (zawał) spowodowany niedrożnością tętnicy wieńcowej,
• zakrzepicę żył głębokich,
• zatorowość płucną (jest to schorzenie, w którego przebiegu dochodzi do zwężenia lub całkowitego zamknięcia światła tętnicy płucnej),
• ostre niedokrwienie kończyn,
• udar niedokrwienny mózgu spowodowany skrzepliną w naczyniach mózgowych.

4. Powikłania trombolizy

Tromboliza, choć skuteczna w leczeniu zakrzepicy, wiąże się z ryzykiem powikłań. Najczęstszymi powikłaniami tej procedury są krwawienia, występujące u około 5% pacjentów poddawanych trombolizie. Zazwyczaj są zasinienia, obrzęki czy krwawienia z miejsc po wkłuciach. Dodatkowo, na skutek terapii może dojść do obniżenia stężenie hemoglobiny lub hematokrytu.

Istnieje również ryzyko rzadszych, ale bardziej poważnych powikłań. Wśród nich wymienia się: krwawienia do mózgu, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego oraz dróg moczowych. W przypadku masywnych krwawień do tych obszarów, istnieje ryzyko spadku ciśnienia krwi, wystąpienia wstrząsu, a nawet zatrzymania krążenia, co stanowi poważne zagrożenie dla życia pacjenta.

Należy również wspomnieć o reakcjach alergicznych, które mogą wystąpić u niewielkiego odsetka pacjentów po podaniu białka z grupy glikoprotein o nazwie alteplaza.

5. Przeciwwskazania do trombolizy

Przeciwwskazaniami do trombolizy są następujące sytuacje i stany:

• krwawienie śródczaszkowe potwierdzone w tomografii komputerowej,
• objawy sugerujące obecność krwotoku podpajęczynówkowego (tj. wynaczynienie krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej),
• nakłucie tętnicy w miejscu, którego nie można ucisnąć w ciągu ostatniego tygodnia,
• przebycie krwawienia wewnątrzczaszkowego.
• skurczowe ciśnienie tętnicze krwi wynosi 185 mmHg lub więcej, lub rozkurczowe ciśnienie tętnicze wynosi 110 mmHg lub więcej i nie reaguje na leczenie hipotensyjne,
• obecność objawów sugerujących aktywne krwawienie,
• obniżona liczba płytek krwi ≤ 100 tys./uL (zaburzenia krzepnięcia krwi),
• hipoglikemia ≤ 2,7 mmol/L,
• tomografia komputerowa wykazuje rozległe ognisko udaru,
• czas trwania objawów przekraczający 6 godzin,
• obecność skazy krwotocznej,
• glikemia poniżej 50 mg/dl (2,8 mmol/l) lub lub wyższa niż 400 mg/dl (22,2 mmol/l)
• cynne lub świeżo przebyte krwawienie zagrażające życiu chorego,
• obecność bakteryjnego zapalenia wsierdzia lub ostrego zapalenia trzustki u pacjenta.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.