Ultradźwięki - charakterystyka, zastosowanie w medycynie, kosmetyce i przemyśle

Ultradźwięki to fale dźwiękowe o częstotliwościach wyższych niż zakres słyszalny dla ludzkiego ucha, czyli powyżej 20 000 herców (Hz). Często wykorzystuje się je w różnych dziedzinach, takich jak nauka, medycyna i przemysł.

Ultradźwięki są wykorzystywane między innymi podczas badania USG.Ultradźwięki są wykorzystywane między innymi podczas badania USG.
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Paula Komendarczuk

Co to są ultradźwięki?

Ultradźwięki to fale dźwiękowe o częstotliwościach wyższych niż zakres słyszalny dla ludzkiego ucha, który zazwyczaj wynosi od 20 do 20 000 Hz. Dźwięki o częstotliwościach wyższych niż 20 000 Hz są nazywane ultradźwiękami.

Te fale dźwiękowe charakteryzują się wysoką częstotliwością i krótką długością fali, występują w zakresie od kilku kilohertzów do kilku gigahertzów. Ultradźwięki stanowią ważne narzędzie w wielu dziedzinach, ich wszechstronne zastosowanie sprawia, że są istotnym elementem postępu w medycynie, przemyśle i badaniach naukowych.

Kto słyszy ultradźwięki?

Ultradźwięki są poza zakresem słyszalności ludzkiego ucha, choć niektóre osoby posiadają zdolność słyszenia dźwięków o nieco wyższych częstotliwościach niż 20 000 Hz, ale jest to raczej rzadkie zjawisko.

Ultradźwięki są natomiast słyszalne przez wiele gatunków zwierząt, takich jak nietoperze, delfiny, psy, koty, sowy, świerszcze, muchówki, słonie, sumy, szczupaki czy modliszki.

Zastosowanie ultradźwięków

Ultradźwięki w medycynie

Ultrasonografia to najbardziej znane zastosowanie ultradźwięków w medycynie. Badanie USG wykorzystuje fale ultradźwiękowe do tworzenia obrazów struktur wewnętrznych ciała, takich jak narządy, tkanki czy naczynia krwionośne. Jest to bezinwazyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia lekarzom ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz wykrycie ewentualnych zmian patologicznych.

Ultrasonografia jest też stosowana do monitorowania ciąży i rozwoju płodu. Pozwala na zlokalizowanie łożyska, wykrycie ewentualnych wad rozwojowych czy ocenę płynu owodniowego.

W fizykoterapii ultradźwięki są wykorzystywane natomiast do leczenia różnych stanów, takich jak urazy mięśni, stawów czy tkanek. Terapia ultradźwiękowa może pomóc w redukcji bólu, stymulować procesy gojenia czy zmniejszać stan zapalny.

W niektórych przypadkach ultradźwięki są używane w trakcie zabiegów chirurgicznych do niszczenia złogów lub tkanki nowotworowej. Są również wykorzystywane w badaniach naukowych w różnych dziedzinach medycyny, w tym w ginekologii, kardiologii, chirurgii, radiologii czy położnictwie.

Ultradźwięki w kosmetyce

Ultradźwięki znalazły zastosowanie w wielu procedurach kosmetycznych, oferując szereg korzyści dla skóry. Są stosowane w celu stymulacji komórek skóry, poprawy krążenia krwi, a także zwiększenia przepuszczalności skóry dla substancji aktywnych zawartych w kosmetykach.

Oczyszczanie skóry za pomocą ultradźwięków pomaga w usuwaniu zanieczyszczeń, martwego naskórka i sebum z porów skóry. To łagodna metoda, która nie uszkadza bariery hydrolipidowej.

Ultradźwięki są też stosowane w zabiegach przeciwstarzeniowych, poprawiają elastyczność skóry, redukują widoczność zmarszczek i linii mimicznych poprzez stymulację produkcji kolagenu i elastyny w skórze.

Wykorzystuje się je także w terapii antycellulitowej oraz przeciwtrądzikowej, ponieważ zmniejszają stan zapalny, zwężają pory i kontrolują wydzielanie sebum. Procedury wykorzystujące ultradźwięki mogą też pomóc w redukcji przebarwień i wyrównaniu kolorytu skóry.

Ultradźwięki w przemyśle

Ultradźwięki są wykorzystywane do precyzyjnego usuwania zanieczyszczeń w branży motoryzacyjnej czy elektronicznej. W przemyśle znalazły zastosowanie w spawaniu plastików czy metali, jak również w obróbce materiałów.

W laboratoriach wykorzystuje się je do oceny struktury i jakości materiałów, natomiast w przemyśle i inżynierii - do pomiaru grubości. Ultradźwięki pozwalają również na zlokalizowanie i śledzenie obiektów pod wodą, a także na wykrywanie pęknięć czy wad konstrukcyjnych.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Ponad 6000 zł miesięcznie dla seniora. Warunek świadczenia jest tylko jeden
Ponad 6000 zł miesięcznie dla seniora. Warunek świadczenia jest tylko jeden
MZ stawia na "medycynę pola walki". Pierwsze posiedzenie nowego zespołu
MZ stawia na "medycynę pola walki". Pierwsze posiedzenie nowego zespołu
Lekarz, który zarabia 2,8 tys. zł za godzinę, dostanie podwyżkę? Patologia w szpitalu
Lekarz, który zarabia 2,8 tys. zł za godzinę, dostanie podwyżkę? Patologia w szpitalu
Włącz do diety po pięćdziesiątce. Endokrynolog chwali zwłaszcza jeden produkt
Włącz do diety po pięćdziesiątce. Endokrynolog chwali zwłaszcza jeden produkt
Wypadek w Gdyni wywołał lawinę komentarzy. Lekarz zabiera głos
Wypadek w Gdyni wywołał lawinę komentarzy. Lekarz zabiera głos
"Killerzy" na świątecznym stole. Nawet 80 proc. potraw może nam zaszkodzić
"Killerzy" na świątecznym stole. Nawet 80 proc. potraw może nam zaszkodzić
25 lat obserwacji. Zaskakujący wpływ sera na rozwój demencji
25 lat obserwacji. Zaskakujący wpływ sera na rozwój demencji
Z witaminą młodości lepiej nie przesadzać. Nadmiar obciąża serce i zwiększa ryzyko krwawień
Z witaminą młodości lepiej nie przesadzać. Nadmiar obciąża serce i zwiększa ryzyko krwawień
Kosmetyki trychologiczne w praktyce. Pielęgnacja włosów zaczyna się od skóry głowy
Kosmetyki trychologiczne w praktyce. Pielęgnacja włosów zaczyna się od skóry głowy
Te produkty kardiolog trzyma w lodówce. Zdradza, co naprawdę służy sercu
Te produkty kardiolog trzyma w lodówce. Zdradza, co naprawdę służy sercu
WHO ostrzega przed groźnym wirusem. Polacy stracili odporność populacyjną
WHO ostrzega przed groźnym wirusem. Polacy stracili odporność populacyjną
Zmiany od 24 grudnia 2025 r. Co grozi pracodawcom za błędy?
Zmiany od 24 grudnia 2025 r. Co grozi pracodawcom za błędy?