Ulubiony lek Polaków. "Może powodować uszkodzenie szpiku kostnego i wątroby"
W rzeczywistości nazwa "aspiryna" jest zarezerwowana dla konkretnego produktu niemieckiego producenta, jednak kwas acetylosalicylowy w Polsce dostępny jest w kilkudziesięciu preparatach. To jeden z najstarszych i najczęściej stosowanych leków z kategorii NLPZ przez Polaków, nie każdy jednak wie, że niewłaściwie użyty może być niebezpieczny.
1. Przeczytaj ulotkę, zanim zażyjesz
Kwas acetylosalicylowy, który znamy pod nazwą aspiryny czy polopiryny, zaliczany do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). To trzeci najbardziej powszechny w Polsce lek na rozmaite dolegliwości, a w małych dawkach jako profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Jest skuteczny, jego bezpieczeństwo potwierdzone jest badaniami, ale to nie znaczy, że można go zażywać bez ograniczeń i w każdej sytuacji.
Podobnie jak paracetamol czy ibuprofen, kwas acetylosalicylowy może znajdować się w wielu produktach dostępnych w aptece. Mgr farm. Angelika Talar-Śpionek przyznaje, że to co najmniej kilkadziesiąt preparatów.
- W tabletkach, tabletkach musujących, saszetkach do rozpuszczenia w wodzie, z witaminami, w połączeniu z kofeiną na bóle głowy i bóle migrenowe, przeziębienie, objawy grypy, uczucie rozbicia, a nawet bóle mięśniowe czy zakwasy po treningu. To wszystko to bardzo popularne preparaty, chyba każdy Polak ma jakiś lek z kwasem acetylosalicylowym w domowej apteczce – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie farmaceutka.
Przyznaje, że od lat jest szczególnie popularny wśród starszych pokoleń, które na potęgę kupują tzw. lek w szeleszczącym papierku czy tabletki z krzyżykiem.
- Lek na bazie kwasu acetylosalicylowego z kofeiną zwłaszcza panie stosowały na wszystko. W aptece prosiły o realizację recepty plus dziesięć szeleszczących papierków, z czego w każdym jest sześć sztuk tabletek, każda ma prawie 500 mg kwasu acetylosalicylowego. Jeden "szeleszczący papierek" dziś kosztuje 2,80 zł, więc trudno się dziwić, że było tak ogromne zainteresowanie. Tańszego leku przeciwbólowego nie ma, a skoro tak tani, to wydaje się, że można brać niemal bez ograniczeń - dodaje.
2. Aspiryna. Możliwe interakcje
Może jednak wchodzić w interakcje z innymi lekami. Do takich należą leki przeciwzakrzepowe, ponieważ kwas acetylosalicylowy może nasilać ich działanie i prowadzić do niebezpiecznych krwawień. Jednak, jak przyznaje farmaceutka, ta grupa pacjentów zazwyczaj jest dobrze wyedukowana i ma świadomość działań niepożądanych, w przeciwieństwie do innych osób.
- Nie należy jej łączyć z żadnymi lekami z kategorii NLPZ. Salicylany i niesteroidowe leki przeciwzapalne zwiększają ryzyko krwawień i choroby wrzodowej żołądka – tłumaczy ekspertka.
Aspiryny nie należy łączyć zatem z ibuprofenem czy paracetamolem, a także innymi lekami o działaniu przeciwbólowym, tj. ketoprofen, naproksen, diklofenak, piroksykam czy indometacyna.
Kwasu salicylowego powinni unikać pacjenci z cukrzycą typu 1, którzy stosują insulinę, ponieważ lek przeciwbólowy może działać hipoglikemizująco. Jak podkreśla mgr farm. Talar-Śpionek, także leki moczopędne w połączeniu z aspiryną mogą być groźne i prowadzić do uszkodzenia nerek.
- Nie powinni stosować jej pacjenci z RZS, którzy zażywają metotreksat, ponieważ aspiryna może powodować uszkodzenie szpiku kostnego i zaburzenia czynności wątroby – mówi i dodaje: - Z kolei w połączeniu z antydepresantami z grupy SSRI może prowadzić do krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, podobnie ryzyko zachodzi w przypadku sterydów – wylicza.
- Także pacjenci kardiologiczni stosujący ACE-inhibitory powinni uważać, bo aspiryna może obniżać skuteczność leku w działaniu obniżającym ciśnienie – podsumowuje.
3. Masz zgagę? Zanim sięgniesz po aspirynę, zbadaj się
Największym zagrożeniem ze strony niewłaściwie stosowanego kwasu acetylosalicylowego jest uszkodzenie błony śluzowej dróg pokarmowych.
- Kwas acetylosalicylowy, zwłaszcza w dużych, przeciwbólowych dawkach, np. 300-500 mg, jest niewskazany dla osób, które mają zapalenie błony śluzowej żołądka, przebyły krwawienia z przewodu pokarmowego, mają czynną chorobę wrzodową żołądka czy dwunastnicy – ostrzega ekspertka.
Podkreśla, że największym ryzykiem zagrożeni są jednak ci, którzy mają niezdiagnozowane problemy żołądkowe, a którzy powracające dolegliwości jak zgaga zagłuszają dostępnymi bez recepty lekami zobojętniającymi kwasy żołądkowe. Ich brak świadomości na temat potencjalnej choroby żołądka czy dwunastnicy w połączeniu z kwasem salicylowym może skończyć się fatalnie.
- Często nie zdajemy sobie sprawy, że niewinna zgaga to nie problem spowodowany ciężkostrawnym jedzeniem czy pospiesznie spożytym posiłkiem, ale objaw rozwijającej się choroby. W takim wypadku zażycie aspiryny może doprowadzić nawet do wrzodów i krwawień z przewodu pokarmowego – mówi mgr farm. Talar-Śpionek.
Dodaje, że aby zminimalizować wpływ kwasu acetylosalicylowego na żołądek, należy zawsze pamiętać, by lek przyjmować po posiłku. Pokarm działa osłaniająco na śluzówkę przewodu pokarmowego. Ale i tu się kryje pewne niebezpieczeństwo.
- Niektóre warzywa i owoce mogą nasilać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, m.in. pomidory, morele, truskawki. Najgorsza jest jednak kawa, alkohol i ostre przyprawy, a nawet herbatka miętowa czy niektóre miody. Jeśli często przyjmujemy aspirynę i popijamy ją miętą, wówczas zachodzi duże ryzyko choroby wrzodowej żołądka – wyjaśnia.
Przestrzega również, by nie leczyć objawów kaca kwasem acetylosalicylowym, bo to kolejna pułapka. Niestety taka praktyka jeszcze do niedawna, zanim pojawiły się inne specyfiki łagodzące skutki nadużycia alkoholu, była bardzo powszechna.
- Interakcje są znaczące i mogą prowadzić do krwawienia z przewodu pokarmowego zwłaszcza u osób, które mają problemy żołądkowe – przyznaje.
Ekspertka dodaje, że lampkami ostrzegawczymi przy stosowaniu aspiryny powinny być takie objawy jak smoliste stolce, wymioty, bóle brzucha, łatwe tworzenie się siniaków i krwawienia z nosa.
4. Dla tych osób zakazana? Zachowaj ostrożność
Jest grupa osób, które powinny zachować szczególną ostrożność, a nawet trzymać się z dala od kwasu acetylosalicylowego.
- Często rodzice nie zdają sobie sprawy z tego, że aspiryny nie wolno podawać dzieciom poniżej 12. roku życia, a kiedyś – poniżej 16. roku życia. Może wystąpić zespół Reye’a, czyli ostra encefalopatia prowadząca do obrzęku mózgu i wątroby. Może uszkadzać układ nerwowy, a w skrajnych sytuacjach prowadzić nawet do śmierci dziecka i takie przypadki są znane.
- To bardzo niebezpieczne i wcale nie tak rzadkie, jak mogłoby się wydawać – przestrzega farmaceutka.
Dodaje, że lek jest przeciwwskazany także u ciężarnych, bo może prowadzić do wad płodu.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
