Uraz ciśnieniowy ucha – leczenie, objawy i przyczyny
Uraz ciśnieniowy ucha, to jest barotrauma, może być skutkiem działania zarówno fali uderzeniowej, jak i zmiany ciśnienia w otaczającym środowisku. Na pojawienie się patologii mają wpływ zarówno stany chorobowe, jak i inne patologie w obrębie narządu słuchu czy zatok. Jakie są przyczyny uszkodzenia? Jak je leczyć?
1. Co to jest uraz ciśnieniowy ucha?
Uraz ciśnieniowy ucha to uszkodzenie fizyczne tkanek, będące skutkiem różnicy ciśnień pomiędzy wnętrzem ciała a otoczeniem. Odpowiada za to znaczna i gwałtowna zmiana ciśnienia w otaczającym środowisku. Może go również spowodować fala uderzeniowa w postaci silnego podmuchu powietrza wywołanego eksplozją. Uraz ciśnieniowy ucha to inaczej barotrauma. Pojęcie wywodzi sie z greki, gdzie dosłownie oznacza uraz (trauma) na skutek ciśnienia (baro).
Jak można się domyślać, uraz ciśnieniowy ucha jest typowy dla osób uprawiających sporty lotnicze i wodne, takie jak nurkowanie czy surfing, skoki ze spadochronem czy lotniarstwo. Na tego typu urazy narażone są również osoby podróżujące samolotem, zwłaszcza na dużych wysokościach. U nurków do urazu dochodzi najczęściej podczas zanurzania, ale może on wystąpić również podczas wynurzania.
2. Przyczyny barotraumy ucha
Do urazu ciśnieniowego ucha dochodzi w sytuacji, gdy niemożliwe jest wyrównanie ciśnień panujących we wnętrzu ciała i w środowisku go otaczającym.
Prawdopodobieństwo wystąpienia barotraumy zwiększają stany prowadzące do upośledzenie drożności uszu, nosa i zatok przynosowych. W przypadku urazu w obrębie ucha podłożem problemu może być niedrożność trąbki słuchowej, będącej przewodem łączącym ucho środkowe z gardłem i mającej za zadanie wyrównywanie ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej lub niedrożność przewodu słuchowego zewnętrznego, przy czym za:
- niedrożność trąbki słuchowej odpowiadają za to zmiany zapalne, alergiczne, nieżytowe, obrzęki, bardzo poważne skrzywienie przegrody nosa,
- niedrożność przewodu słuchowego zewnętrznego odpowiada za to obecność ciała obcego, korek woszczynowy, zatyczki w uszach.
W przypadku barotraumy zatok przynosowych za powstanie urazu ciśnieniowego w tej lokalizacji może odpowiadać skrzywienie przegrody nosowej, katar, zapalenie zatok przynosowych czy polipy zatok i nosa.
3. Objawy urazu ciśnieniowego ucha
Uraz ciśnieniowy ucha może dotyczyć zarówno ucha środkowego, ucha wewnętrznego, jak i zatok przynosowych. Najczęstszym urazem jest barotrauma ucha środkowego. Urazem znacznie poważniejszym jest barotrauma ucha wewnętrznego. Najrzadsze są zewnętrzne barotraumy ucha.
Objawy barotraumy ucha to:
- uczucie narastającego ucisku w obrębie ucha, subiektywne uczucie zatkania uszu. Wrażenia pełności wody w uszach nie można złagodzić, ponieważ jest ono wywołane gromadzeniem się krwi i płynów ustrojowych w uchu środkowym,
- ból ucha,
- bóle głowy,
- łagodne do umiarkowanych zawroty głowy, zaburzenia równowagi,
- nudności,
- upośledzenie słuchu. Objawem barotraumy ucha środkowego może być stłumiony słuch, delikatny szum w uszach. Barotrauma ucha wewnętrznego cechuje się dzwonieniem i brzęczenie lub szumem w uchu, grozi ubytkiem słuchu lub głuchotą,
- krwawienie z nosa, krwiście podbarwiona wydzielina z nosa.
4. Leczenie urazu ciśnieniowego ucha
Barotrauma to stan, którego nie można ignorować, ponieważ mogą pojawić się powikłania, takie jak pęknięcie błony bębenkowej. Wówczas do objawów urazu ciśnieniowego ucha dołączają zawroty głowy, zaburzenia orientacji w przestrzeni, nudności oraz wymioty.
To dlatego, gdy tylko pojawią się niepokojące objawy, należy skontaktować z lekarzem, najlepiej otorynolaryngologiem. Specjalista ustala rozpoznanie na podstawie charakterystycznych danych z wywiadu oraz badania otolaryngologicznego.
Terapia barotraumy ma charakter przyczynowy. Oznacza to, że należy usunąć przyczynę dolegliwości. I tak, jeśli za uraz ciśnieniowy ucha odpowiada stan zapalny, podaje się antybiotyk. Gdy obserwuje się znaczne skrzywienia przegrody nosa, wskazana jest jej korekta (septoplastyka. Leczenie objawowe różni się w zależności od nasilenia urazu. W bardzo łagodnych wskazane są leki zmniejszające przekrwienie, pomagające oczyścić trąbkę Eustachiusza i usunąć płyn zgromadzony w uchu środkowym.
Wewnętrzne barotraumy ucha wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej, zarówno w przypadku leczenia, jak i diagnozy. Postępowanie polega na zamknięciu przetoki perylimfatycznej. Gdy nie zadzieje się o samoistnie, konieczny może być zabieg chirurgiczny.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.