Mocznica (uremia) - przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie
Mocznica, inaczej zwana uremią, jest zespółem objawów spowodowanych krańcowym upośledzeniem funkcji nerek. Mocznica prowadzi zaburzeń w funkcjonowaniu całego organizmu i wszystkich jego narządów. Najważniejsze z nich to zaburzenia wodno-elektrolitowe i toksyczne działanie licznych produktów przemiany materii, które ulegają akumulacji w organizmie.
1. Przyczyny mocznicy
Mocznica jest najczęściej spowodowana przez różne choroby doprowadzające do niszczenia miąższu nerkowego, rzadziej do utrudnienia odpływu moczu lub zmian naczyniowych pogarszających ukrwienie nerek. Inne przyczyny mocznicy to:
- pierwotne lub wtórne glomerulopatie,
- nefropatia cukrzycowa,
- cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek,
- nefropatia nadciśnieniowa,
- choroby naczyń,
- zwężenie tętnicy nerkowej,
- naczyniowe stwardnienie nerek,
- choroby małych naczyń,
- wielotorbielowatość nerek,
- pierwotna lub wtórna amyloidoza,
- nowotwory układu moczowego,
- szpiczak mnogi,
- dna moczanowa.
Mocznica może być także spowodowana przyczynami pozanerkowymi, np. utratą płynu pozakomórkowego lub krwi. Uremia może być wywołana również blokadą w odpływie moczu w przebiegu kamicy moczanowej lub nowotworu.
2. Objawy mocznicy
Mocznica najczęściej ma następujące objawy:
- narastająca drażliwość,
- pobudliwość lub senność,
- uczucie drętwienia i kurcze kończyn,
- niesmak w ustach,
- nudności, wymioty, niekiedy biegunka,
- niedokrwistość,
- uporczywe bóle głowy,
- zaburzenia rytmu serca,
- suchość i łuszczenie się skóry,
- mocznicowy zapach z ust,
- zwiększenie i zmniejszenie objętości płynów ustrojowych,
- hipernatremia,
- hiperkaliemia,
- kwasica metaboliczna,
- hipokalcemia,
- hiperfosfatemia,
- nadciśnienie tętnicze,
- niewydolność serca lub obrzęk płuc,
- zapalenie osierdzia,
- kardiomiopatia,
- przyspieszenie rozwoju procesu miażdżycowego,
- niedociśnienie,
- płuco mocznicowe,
- osteodystrofia nerkowa,
- osteomalacja,
- bladość skóry,
- przebarwienia,
- świąd,
- wybroczyny,
- mocznicowy szron,
- nietolerancja węglowodanów,
- niedożywienie białkowo-energetyczne,
- hipotermia,
- zaburzenia wzrostu,
- bezpłodność,
- brak łaknienia,
- zapalenie żołądka i jelit,
- wrzód trawienny,
- krwawienia żołądkowo-jelitowe,
- wodobrzusze,
- zapalenie otrzewnej,
- znużenie,
- drżenia rąk,
- pobudliwość mięśniowa,
- neuropatie obwodowe,
- porażenia, kurcze mięśni, napady padaczkowe,
- zaburzenia świadomości,
- śpiączka),
- leukopenia.
3. Leczenie i zapobieganie uremii
Leczenie mocznicy polega na stosowaniu diety, którą zalecił lekarz oraz na bieżącym zwalczaniu objawów i dolegliwości. Najlepsze wyniki w leczeniu daje przeszczep nerki, jednak ze względu na koszt operacji oraz inne utrudnienia, związane m.in. z pozyskaniem dawcy czy problemem odrzutu, nie jest to praktyka powszechna. Leczenie dializą polega na pozanerkowym oczyszczaniu krwi z substancji toksycznych dla organizmu. Chorzy z niewydolnością nerek, którzy nie zostali zakwalifikowani do leczenia dializami i pozostają w domu, wymagają:
- ograniczenia wysiłku fizycznego do granic jego tolerancji,
- systematycznego podawania leków zaleconych przez lekarza do zażywania w domu,
- rygorystycznego przestrzegania zaleconych ograniczeń dietetycznych, przede wszystkim w odniesieniu do podaży produktów białkowych i ilości wypitych płynów,
- systematycznych, okresowych kontroli laboratoryjnych i specjalistycznych lekarskich.
Chorzy zakwalifikowani do przeszczepu nerki, oczekujący na termin jego wykonania, powinni:
- prowadzić oszczędzający psychicznie i fizycznie tryb życia,
- kontynuować zalecone przez lekarza objawowe leczenie farmakologiczne i dietetyczne, pod jego systematycznym nadzorem,
- unikać kontaktu z osobami gorączkującymi, chorującymi na schorzenia zakaźne itp.,
- zgłaszać lekarzowi prowadzącemu wszelkie niedomagania i stany gorączkowe,
- przestrzegać regularności dializ.
Zapobieganie mocznicy to zapobieganie zapaleniom nerek i zakażeniom dróg moczowych oraz skuteczne ich likwidowanie w razie wystąpienia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.