Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Aneta Zwierzchowska

Usunięcie raka piersi

Usunięcie raka piersi
Usunięcie raka piersi

Leczenie zabiegowe (chirurgiczne) stanowi obecnie podstawową, najważniejszą metodę w terapii raka piersi. Jest to też zazwyczaj pierwsza forma „ataku” na ten nowotwór, której podejmują się lekarze. Chirurdzy zajmujący się tego typu operacjami wyznają zasadę doszczętności onkologicznej, głoszącą, że najistotniejsze jest całkowite usunięcie guza, z odpowiednio dużym marginesem („zapasem”) zdrowych tkanek oraz z węzłami chłonnymi, w których potencjalnie mogą znajdować się przerzuty. Tylko takie postępowanie daje szansę na uniknięcie nawrotu raka w tym samym miejscu.

spis treści

1. Chirurgiczne leczenie raka piersi

Często najpierw wykonuje się mały zabieg - wycięcie części guza nowotworowego, usunięcie całego guza z marginesem zdrowych tkanek lub bez, wycięcie zmian przerzutowych czy też wycięcie samego pojedynczego węzła chłonnego (tzw. biopsja węzła wartowniczego - pierwszego węzła na drodze wypływu limfy z gruczołu piersiowego). Rozpoczynanie leczenia operacyjnego od takiej niewielkiej operacji ma na celu pobranie materiału do badania, aby możliwe było ustalenie najlepszego sposobu leczenia.

Przed zabiegiem chirurg rozmawia z pacjentką, by omówić wszystkie dostępne dla niej opcje lecznicze. Należy pamiętać, że operacja usunięcia raka piersi w dzisiejszych czasach ani trochę nie przypomina zabiegów wykonywanych jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Nie jest ona tak inwazyjna i okaleczająca jak niegdyś, najczęściej jest również możliwe odtworzenie piersi, dzięki dobrodziejstwu chirurgii rekonstrukcyjnej.

2. Rodzaje zabiegów operacyjnych w raku piersi

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

W chirurgii raka piersi wyróżniamy:

  • operacje oszczędzające - są to różne metody wycięcia guza bez usuwania całej piersi. Usuwany jest więc guz (zawsze z marginesem zdrowych tkanek) oraz węzły chłonne pachowe. Operację oszczędzającą chirurg wybiera wtedy, gdy guz piersi jest nieduży (o największym wymiarze mniejszym niż 3 cm), a węzły chłonne pachowe nie są znacznie powiększone, czyli można wnioskować, że nie ma w nich „ewidentnych” przerzutów. Leczenie oszczędzające zawsze składa się z dwóch etapów. Pierwszy to operacja piersi, a drugi radioterapia (tzw. napromienianie uzupełniające). Radioterapię stosuje się po to, by pozbyć się wszelkich ewentualnie pozostałych komórek nowotworowych;
  • operacje radykalne, czyli mastektomie, polegają na usunięciu całego gruczołu piersiowego. Są one wykonywane wtedy, gdy rak rozrósł się do rozmiarów większych niż 3 cm. Wyróżniamy tu różne metody amputacji piersi (amputacja prosta i różne typy amputacji radykalnej zmodyfikowanej);
  • operacje odtwórcze - to bardzo ważny aspekt chirurgii piersi. Utrata piersi stanowi dla kobiety zazwyczaj wielki problem natury psychologicznej. Na szczęście dzisiejsza medycyna dysponuje różnymi sposobami rekonstrukcji tego narządu (wszczepienie protezy, użycie płata własnego mięśnia i inne). Czasem, niestety, operacja odtwórcza jest przeciwwskazana ze względów medycznych, np. w przypadku rozsianego procesu nowotworowego, czyli kiedy obecne są przerzuty, lub gdy współistnieją inne choroby, tj. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby serca.

3. Powikłania po zabiegu usunięcia raka piersi

Tak jak w przypadku każdej innej operacji, z mastektomią wiążą się różne możliwe powikłania, takie jak:

  • zakażenie rany pooperacyjnej. Chirurg dokładnie ogląda miejsce szycia. Jeśli jej wygląd nasuwa podejrzenia zakażenia, wdraża się terapię antybiotykiem;
  • zaburzenia gojenia rany pod postacią krwiaka. Krwiak, czyli zbiornik krwi pod skórą, zwykle wchłania się samoistnie, nie pozostawiając śladu. Jeśli tak się nie stanie, lekarz umieszcza w nim dren (specjalną rurkę, mającą za zadanie odprowadzenie krwi na zewnątrz);
  • krwotok podczas lub po operacji. Większe ryzyko tego powikłania istnieje przy operacjach radykalnych, zwłaszcza połączonych z rekonstrukcją. Jeśli planowana jest mastektomia obu gruczołów piersiowych z odtworzeniem, warto rozważyć oddanie przed zabiegiem krwi na własny użytek (w razie potrzeby, będzie ona przetoczona podczas lub po operacji; oczywiście, szpital dysponuje też zapasami z banku krwi);
  • powstanie chłonnej torbieli rzekomej, czyli zbiornika chłonki (limfy) w polu operacyjnym. Powikłanie to spowodowane jest przecięciem naczyń limfatycznych, które odbierają chłonkę z kończyny górnej oraz piersi. Zazwyczaj stan ten ulega zagojeniu w ciągu 3 tygodni po operacji. Konieczne jest jednak systematyczne nakłuwanie torbieli w celu drenowania chłonki. Podczas tego zabiegu dojść może do zakażenia, co wymaga zastosowania antybiotyków;
  • obrzęk chłonny kończyny górnej. Powstaje on później niż torbiel chłonna i jest trudny w leczeniu, które, niestety, często bywa nieskuteczne. Obrzęk limfatyczny jest konsekwencją usunięcia węzłów pachowych oraz napromieniania tej okolicy. Obrzmienie może dotyczyć całej kończyny górnej (ramienia i przedramienia) lub tylko jej części. Może mu towarzyszyć zastój żylny, czyli upośledzenie spływu krwi z kończyny, jeśli chłonka wywiera ucisk na żyły;
  • ból w operowanej okolicy. Powikłanie to dotyczy około połowy pacjentek, które przeszły operację raka piersi. Częściej dotyczy tych młodszych oraz tych, którym usunięto podczas operacji także pachowe węzły chłonne. Częściej występuje też u kobiet, które przeszły, oprócz operacji, radioterapię. Czasem ból jest dla kobiety poważnym problemem. Przyczyną jego wystąpienia jest np. uszkodzenie nerwów podczas zabiegu. Zdarza się, że przyjmuje on formę bólu fantomowego. Pacjentka czuje ból piersi, której nie ma. Mogą to być także dolegliwości zlokalizowane między żebrami, tzw. neuralgia międzyżebrowa. Również obrzęk chłonny sam w sobie może spowodować wystąpienie dolegliwości bólowych, poprzez ucisk na ramienny splot nerwowy. Zawsze w przypadku wystąpienia tego powikłania należy wykluczyć pojawienie się kolejnego raka gruczołu piersiowego w okolicy poprzedniego. Taki nowy guz również może powodować dolegliwości bólowe. Na szczęście sytuacja taka ma miejsce rzadko.

Zabiegi operacyjne są najważniejszą metodą leczenia raka piersi. Usunięcie guza na odpowiednio wczesnym etapie jego rozwoju pozwala uniknąć konieczności przeprowadzenia mastektomii.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Chemioterapia w leczeniu raka piersi
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze