W Polsce są legalne, choć mogą być rakotwórcze. "Obserwuję prawdziwą plagę"

Na łamach "Cell Metabolism" opublikowano wyniki badania dotyczącego aspartamu. Okazuje się, że ten popularny słodzik, nawet 200 razy słodszy od sacharozy, może szkodzić zdrowiu.

"Wykazano, iż aspartam zwiększa stężenie insuliny oraz sprzyja rozwojowi miażdżycy" - wskazuje w serwisie X Bartosz Fiałek, lekarz i popularyzator wiedzy medycznej. To ważna wiadomość, szczególnie w kontekście problemów zdrowotnych Polaków.

Choroby sercowo-naczyniowe są wciąż główną przyczyną zgonów w Polsce i - jak alarmowali niedawno eksperci podczas kongresu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego - zagrożenie tymi schorzeniami jest wciąż większe niż w Europie Zachodniej.

Jednym z kluczowych czynników ryzyka jest właśnie miażdżyca, prowadząca do zawałów i udarów. To ona odpowiada za niemal 200 tys. zgonów rocznie u osób z chorobami serca i naczyń krwionośnych.

Z badania wynika, że aspartam powoduje skoki insuliny – hormonu kontrolującego poziom glukozy we krwi. To prowadzi do gromadzenia się blaszek tłuszczowych i rozwoju miażdżycy w tętnicach.

"To badanie zwiększa obawy dotyczące metabolicznego działania sztucznych słodzików. Choć często reklamuje się je jako zdrowszą alternatywę dla cukru, ich wpływ na dynamikę wydzielania insuliny i stan zapalny sugeruje coś innego" - zwraca uwagę dr. Christopher Yi, chirurg naczyniowy z MemorialCare Orange Coast Medical Center w kalifornijskim Fountain Valley, cytowany przez serwis medicalnewstoday.com.

Dodaje, że "odkrycia są znaczące", bo uzupełniają wcześniejsze badania epidemiologiczne, w których zaobserwowano wyższą częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych wśród osób spożywających sztuczne słodziki.

- Badania wskazują na nową zależność, której wcześniej w ogóle nie brano pod uwagę. Okazuje się, że po spożyciu aspartamu może wzrosnąć poziom insuliny. To niepokojące ze względu na ryzyko sercowo-naczyniowe, bo wysoki poziom insuliny może prowadzić do zmian w naczyniach krwionośnych, przez co sprzyja miażdżycy - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyk kliniczny Kamil Paprotny.

Ocenia jednak, że badania miały poważne ograniczenia, więc nie ma jednoznacznego potwierdzenia, że aspartam zwiększa ryzyko miażdżycy.

- Po pierwsze, były to badania na myszach, w dodatku genetycznie modyfikowanych, które miały zaburzenia metaboliczne, co mogło zakłócać wyniki badań. Po drugie, ilości podawanego gryzoniom aspartamu były większe niż dopuszczalna dawka na masę ciała. Jeśli przełożylibyśmy to na ludzi, jasne jest, że nikt takich ilości nie spożywa. Powstaje więc pytanie, czy nawet jeśli mielibyśmy wzrost ryzyka miażdżycy, to czy byłby on w ogóle istotny klinicznie - zauważa ekspert.

Ostrożność warto jednak zachować, zwłaszcza że to już kolejne niepokojące doniesienia dotyczące aspartamu. Przypomnijmy, że Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała słodzik jako "potencjalnie rakotwórczy".

Zobacz także: Aspartam rakotwórczy? WHO opublikowało stanowisko w sprawie słodzika

Nie tylko na aspartam trzeba uważać. Cyklaminian sodu (E952) to kolejny kontrowersyjny słodzik, aż 30-50 razy słodszy od sacharozy, powszechnie stosowany w Polsce w produktach typu light, takich jak napoje "zero", ciasta, gumy do żucia czy odżywki białkowe. Często łączony jest z aspartamem, a jego maksymalna dozwolona dawka to 11 mg na kilogram masy ciała. Nadmierne spożycie może powodować problemy zdrowotne, m.in. bezsenność, zaburzenia metaboliczne, a nawet raka. Ponadto E952 wchodzi w interakcje z niektórymi lekami.

Choć w Polsce jest legalny, cyklaminian sodu został zakazany w USA już w latach 70. po badaniach sugerujących jego możliwość przekształcania się w związki rakotwórcze. Obecnie jest również zakazany we Francji, Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Norwegii.

"Im bardziej przetworzony produkt, tym większe prawdopodobieństwo, że w składzie pojawią się tzw. dodatki do żywności, czyli substancje 'E' pełniące w produkcie spożywczym konkretne funkcje technologiczne – np. konserwującą, barwiącą, emulgującą, przeciwutleniającą, czy słodzącą" - czytamy na stronie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Eksperci SGGW przypominają, że zgodnie z obowiązującym prawem w Unii Europejskiej wolno stosować ok. 330 dodatków do żywności.

Kamil Paprotny radzi jednak zachować ostrożność, bo w nadmiarze mogą poważnie zaszkodzić nawet te substancje, które powszechnie uważane są za bezpieczne.

- Aktualnie obserwuję prawdziwą plagę zaburzeń jelitowych związanych z nadmiarem przetworzonej żywności, która bardzo negatywnie wpływa na mikrobiotę jelitową. Prowadzi do SIBO czy zespołu jelita wrażliwego i niewykluczone, że może się też przyczyniać do nowotworów. Takie działanie mają m.in. wszelkie emulgatory i zagęstniki, które są stosowane m.in. w wyrobach mlecznych np. lodach czy przetworach owocowych - zwraca uwagę dietetyk.

- Powinniśmy uważać również na rakotwórcze azotany czy niszczące kości fosforany powszechnie stosowane w przetworzonym mięsie, m.in. wędlinie czy parówkach. Niebezpieczny dla zdrowia może być też nadmiar sztucznych barwników używanych do produkcji słodyczy np. lizaków, cukierków, żelek, a także kolorowych napojów - dodaje dietetyk.

Podczas obróbki termicznej może też dojść do wytworzenia szkodliwych nitrozoamin. Chodzi np. o smażenie mięsa zawierającego azotyn sodu (E250). Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem sklasyfikowała nitrozoaminy jako związki o prawdopodobnym działaniu rakotwórczym dla ludzi (mogą się przyczynić m.in. rozwoju raka jelita grubego, trzustki, żołądka, nerek, pęcherza moczowego, przełyku, języka czy wątroby).

Co ciekawe, żółcień pomarańczowa (E100), tartrazyna (E102) i czerwień allura (E129) (należące do najbardziej szkodliwych barwników tzw. szóstki z Southampton) są w Skandynawii zakazane. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Southampton w 2007 roku dowiodły, że barwniki syntetyczne mogą negatywnie wpływać m.in. na układ nerwowy u dzieci.

Dyskusyjna jest też erytrozyna (E127) - barwnik stosowany do nadawania wiśniowo-czerwonego koloru. Znajdziemy ją m.in. w lizakach, lodach, kandyzowanych wiśniach, żelach do dekoracji wypieków, a nawet w niektórych kiełbasach. Jej regularne stosowanie może być bardzo szkodliwe, m.in. dla serca, wątroby i tarczycy. W Polsce póki co jest legalna, ale np. w Stanach Zjednoczonych rozważa się jej wycofanie.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

1. medicalnewstoday.com
2. WP abcZdrowie
3. SGGW