WHO: "prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi". Czy popularny słodzik zostanie zakazany?

Agencja Reuters powołuje się na informacje z dwóch źródeł i twierdzi, że jeden z najpopularniejszych na świecie słodzików ma zostać uznany przez jedną z agencji Światowej Organizacji Zdrowia za potencjalny czynnik rakotwórczy.

Aspartam, który jest składnikiem wielu produktów, takich jak: napoje gazowane, produkty light, niektóre jogurty, słodycze, płatki zbożowe, a nawet niektóre leki, został sklasyfikowany jako "prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi" przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) - donosi Reuters.

Warto jednak zaznaczyć, że rola IARC polega na ocenie potencjalnego zagrożenia danego produktu, nie określa ona natomiast bezpiecznych dawek tego produktu. Do określenia tych limitów zwykle zobowiązani są inni eksperci WHO, w ramach Wspólnego Komitetu Ekspertów WHO i FAO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), jak również krajowe agencje regulacyjne.

Zebranie JECFA rozpoczęło się pod koniec czerwca, decyzje mają zapaść tego samego dnia, kiedy swoje stanowisko oficjalnie ogłosi IARC – 14 lipca.

Wcześniejsze ustalenia JECFA mówiły, że "aspartam można bezpiecznie spożywać w ramach przyjętych dziennych limitów" (40 mg na kg masy ciała spożywane każdego dnia). W przypadku osoby dorosłej ważącej 60 kg przekroczenie bezpiecznej dawki nastąpiłoby po wypiciu od 12 do 36 (w zależności od zawartości tego słodzika) puszek dziennie.

Aspartam jest dipeptydem, co oznacza, że składa się z dwóch aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym. Te dwa aminokwasy to asparaginian (sól kwasu asparaginowego) i fenyloalanina. Aspartam zawiera także grupę metylową na jednym końcu, co daje mu pełną nazwę L-alfa-aspartyl-L-fenyloalanina metyl ester.

Dla osób z fenyloketonurią może być niebezpieczny, ponieważ nie metabolizują one fenyloalaniny. Ale słodzik ma też wiele innych minusów.

- Sztuczne słodziki typu aspartam nie są zdrowe – aspartam to ekscytotoksyna. Może działać pobudzająco na mózg czy w ogóle na układ nerwowy. Przykładowo, podając dzieciom produkty z aspartamem czy osobom o obniżonej barierze mózgowo-jelitowej, może to skutkować u nich różnego rodzaju zaburzeniami – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Magdalena Cubała, specjalistka medycyny rodzinnej, członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego.

- Wchłonięcie aspartamu u dzieci z ADHD czy osób z zaburzeniami psychicznymi może wywoływać splątanie, zaburzenia pamięci i wiele innych negatywnych skutków – precyzuje dr Cubała.

- Przeprowadzono także badania, które wskazują, że aspartam może powodować chorobę Alzheimera. Słodzik wykazuje działanie ekscytotoksyczne, czyli pobudzające ośrodkowy układ nerwowy – przypomina ekspertka.

Lekarka podkreśla jednak, aby wstrzymać się z przypisywaniem aspartamowi właściwości rakotwórczych. Jak wyjaśnia, badania w tym temacie trwają od kilkunastu lat i nawet największe metaanalizy z udziałem ludzi nie potwierdziły, że słodzik zwiększa ryzyko jakiegokolwiek raka.

- Zachowajmy w takich stwierdzeniach ostrożność, dlatego że było bardzo dużo badań na temat aspartamu, ale żadne z nich nie mogłyby stać się podstawą do przypisania mu właściwości pronowotworowych. Ostatnia metaanaliza pochodzi z 2022 roku i nie można powiedzieć, aby mogła sugerować rakotwórczość aspartamu. Dlatego z ogłaszaniem takich informacji powinniśmy się wstrzymać – nie ma wątpliwości ekspertka.

- To z czym się na pewno wiąże się duże spożycie aspartamu, to zmiany mikrobiomu jelitowego, skutkujące rozszczelnieniem, stanami zapalnymi czy różnego rodzaju alergiami. I choć osobiście nie jestem zwolenniczką aspartamu i nikogo nie zachęciłabym do spożywania tego słodzika, to nie widzę dowodów, na podstawie których WHO miałaby uznać go za rakotwórczy. Jeśli stanie się tak, że słodzik zostanie zakazany, to raczej z powodu neurotoksyczności, a nie rakotwórczości – podsumowuje dr Cubała.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl