Wierzchniactwo
Wierzchniactwo to wada rozwojowa cewki moczowej występująca głównie u dzieci płci męskiej od urodzenia – dochodzi w niej do rozszczepienia cewki moczowej po grzbietowej stronie prącia. Może dotyczyć jedynie żołędzi lub całego prącia, wtedy dziecko nie trzyma moczu. Wierzchniactwo powoduje, że cewka jest niezrośnięta, prącie jest krótkie, płaskie, zgięte ku górze. Ta nieprawidłowość w umiejscowieniu ujścia cewki moczowej dotyka także, bardzo rzadko, dziewczynek.
1. Objawy wierzchniactwa
Przyczyny wierzchniactwa są jak do tej pory nieznane. Do rozwoju choroby przyczynia się nieprawidłowość w rozwoju kości łonowej i narządów płciowych z guzka płciowego w 5. tygodniu życia płodowego. Nie wiadomo jednak, czym ta wada wrodzona jest spowodowana.
Wierzchniactwo może być całkowite i niecałkowite. Wierzchniactwo całkowite polega na tym, że cewka moczowa jest niezrośnięta ze zwieraczami, co powoduje całkowite nietrzymanie moczu. Temu rodzajowi wierzchniactwa często towarzyszą inne wady. Wraz z wierzchniactwem mogą pojawić się: wynicowanie pęcherza moczowego, rozszczep spojenia łonowego, niezstąpienie jąder, przepuklina. Wierzchniactwo niecałkowite dotyka tylko żołędzi lub prącia – jest to wierzchniactwo żołędziowe lub prąciowe. W tym przypadku leczenie ogranicza się do plastyki nieprawidłowo zbudowanego fragmentu.
Objawami wierzchniactwa u chłopców są:
- refluks nerkowy,
- nieprawidłowe umiejscowienie ujścia cewki moczowej,
- nieprawidłowy wygląd penisa (krótki, spłaszczony, nieprawidłowo wygięty ku górze),
- częste infekcje układu moczowo-płciowego,
- większe ryzyko infekcji nerek,
- szeroka kość łonowa,
- nietrzymanie moczu.
U dziewczynek objawy wierzchniactwa obejmują:
- nieprawidłowości w budowie łechtaczki i warg sromowych,
- nieprawidłowe umiejscowienie ujścia cewki moczowej,
- refluks nerkowy,
- częste infekcje układu moczowo-płciowego,
- większe ryzyko infekcji nerek,
- nietrzymanie moczu.
U chłopców wada ta często powoduje trudności w utrzymaniu moczu, natomiast u dziewczynek dzieje się tak dużo rzadziej. W dorosłym życiu, jeśli wierzchniactwo nie zostało wyleczone, zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą cierpieć na niepłodność, choć zależy to od zaawansowania wady. U kobiet pojawia się dodatkowa trudność w osiągnięciu orgazmu łechtaczkowego.
2. Diagnostyka i leczenie wierzchniactwa
W diagnostyce wierzchniactwa wykorzystuje się:
- badanie krwi pod względem poziomu elektrolitów,
- badanie rentgenowskie nerek, pęcherza moczowego i moczowodu,
- tomografię komputerową,
- obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego,
- USG.
Jedyną skuteczną metodą leczniczą w przypadku wierzchniactwa jest operacja. Leczenie operacyjne ma odtworzyć cewkę moczową i prącie, a także spowodować, że mocz będzie utrzymywany: wykonuje się operacje wyprostowania prącia, plastykę szyi pęcherza, cewki moczowej i napletka. W niektórych przypadkach operację trzeba powtórzyć. Istnieje także pewne ryzyko uszkodzenia jakiegoś fragmentu układu moczowo-płciowego.
Operację przeprowadza się w wieku 4-5 lat lub wcześniej i w przypadku zaawansowanych wad – te mniejsze mogą nie dawać szczególnie uciążliwych objawów i nie przeszkadzać w normalnym funkcjonowaniu. Dziecko powinno także ćwiczyć świadome oddawanie moczu, co także przyczyni się do zmniejszenia problemów z nietrzymaniem moczu.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.