Trwa ładowanie...

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) - objawy, leczenie, drogi zarażenia, przebieg

WZW C (wirusowe zapalenie wątroby typu C) - drogi zarażenia, przebieg i objawy, leczenie
WZW C (wirusowe zapalenie wątroby typu C) - drogi zarażenia, przebieg i objawy, leczenie (Adobe stock)

Wirusowym zapaleniem wątroby typu C (WZW C), czyli żółtaczką, a właściwie wywowłującym ją wirusem HCV, możemy zarazić się wyłącznie przez kontakt z krwią. Nie ma możliwości zarażenia się WZW C poprzez np. pocałunek czy dotyk. Jak rozpoznać objawy WZW C?

spis treści

1. Czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu C?

Wirusowe zapalenie wątroby typu C, znane również jako WZW C jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa HCV (Hepatitis C Virus). Wirus ten namnaża się w obrębie wątroby, doprowadzając do stanu zapalnego.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest o tyle niebezpieczne, że mimo iż zakażenie wirusem HCV i ostre zapalenie wątroby częstokroć nie dają objawów, to bardzo często dochodzi do przejścia zapalenia ostrego w zapalenie przewlekłe - a stąd już krótka droga do rozwoju marskości wątroby, a następnie raka wątroby.

Zobacz film: "Czym jest WZW C?"

Szacuje się, że wirus zapalenia wątroby typu C odpowiada za ok. 20% ostrych WZW C i jest przyczyną 70% przypadków przewlekłego zapalenia wątroby. Na świecie wirusem HCV zakażonych jest około 170 milionów ludzi. W Polsce liczba ta wynosi około 700 tysięcy, a co roku rozpoznaje się około 2 tysięcy nowych zachorowań.

Ten problem zdrowotny potocznie nazywany jest przez pacjentów żółtaczką typu C.

2. Jakie są przyczyny wirusowego zapalenia wątroby typu C?

Przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu C jest zakażenie wirusem HCV (Hepatitis C Virus). Wirus HCV, odpowiedzialny za rozwój WZW C, należy do rodziny Flaviviridae. Zaliczany jest do RNA-wirusów, co znaczy, że jego materiał genetyczny stanowi jednoniciowa cząsteczka RNA (kwasu rybonukleinowego).

HCV, w porównaniu do wirusa powodującego wirusowe zapalenie wątroby typu B), charakteryzuje się większą wrażliwością na działanie temperatury oraz promieniowania ultrafioletowe.

3. Kto jest szczególnie narażony na WZW C?

Jak można się zarazić zapaleniem wątroby typu C? Do przeniesienia wirusa HCV dochodzi zwykle poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej i podczas stosunku seksualnego (gdy dojdzie do uszkodzenia błony śluzowej).

Na zarażenie wirusem HCV, a zatem na WZW C, narażeni są przede wszystkim:

  • narkomani uzależnieni od narkotyków dożylnych, którzy używają wspólnych igieł,
  • osoby, które były poddawane zabiegowi przetoczenia krwi,
  • osoby często zmieniające partnerów seksualnych, odbywające „przygodne stosunki seksualne” (zarówno homo- jak i heteroseksualne),
  • osoby chorujące na hemofilię, które wymagają wielokrotnego podawania czynników krzepnięcia (uzyskiwanych z krwi),
  • osoby, które mają bliski kontakt z osobą zarażoną (wspólne mieszkanie, partner seksualny),
  • pracownicy służby zdrowia,
  • możliwe jest też przeniesienie zakażenia z matki na płód.

Dla wirusowego zapalenia wątroby typu C charakterystyczne jest jednak, że mimo iż znamy drogi szerzenia się WZW C, w około 40–50% przypadków nie udaje się określić przyczyny zakażenia.

4. Jakie są objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C?

Wirus HCV jest bardzo podstępny i niebezpieczny. Pierwsze WZW C, czyli okres ostrego zakażenia, przebiega zazwyczaj łagodnie, natomiast w aż 70% przypadków zupełnie bezobjawowo. Objawy prodromalne, czyli zwiastujące rozwój WZW C, praktycznie nie występują lub są słabo wyrażone. W okresie ostrego zakażenia może dochodzić do miernego powiększenia wątroby, czasem rozwija się też typowa żółtaczka.

Pomimo tego na pozór łagodnego przebiegu WZW C, zakażenie wirusem HCV należy do bardzo niebezpiecznych chorób. Dzieje się tak dlatego, że aż w połowie przypadków po okresie ostrego zakażenia dochodzi do rozwoju przewlekłego WZW C. Stan ten może się manifestować:

Oprócz tego może dochodzić do wystąpienia przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek czy zapalenia tętnic. Te pozawątrobowe objawy WZW C spowodowane są immunologicznymi powikłaniami zakażenia HCV. Szacuje się, że u 5-10% pacjentów chorujących na WZW C, po około 20 latach trwania choroby rozwija się marskość wątroby - ta z kolei stanowi punkt wyjścia dla rozwoju raka wątroby.

5. Jak można zdiagnozować wirusowe zapalenie wątroby typu C?

W diagnostyce wirusowego zapalenia wątroby typu C najważniejszą rolę odgrywają badania przeciwciał anty-HCV (przeciwciała te są możliwe do wykrycia 4-10 tygodni po zakażeniu). Warto jednak zdawać sobie sprawę, że u pacjentów dializowanych, osób z poważnymi defektami układu immunologicznego wyniki takiego testu diagnostycznego mogą być fałszywie ujemne.

Kolejnym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce WZW C jest badanie molekularne.

Taki test umożliwia wykrycie RNA HCV (pojawia się we krwi obwodowej jako pierwszy, między pierwszym a trzecim tygodniem od ekspozycji).

Ze względu na wysokie koszty rutynowo stosuje się wykrywanie przeciwciał, a w uzasadnionych sytuacjach stosuje się RT-PCR (np. u osób dotkniętych obniżoną odpornością, pacjentów niewytwarzających określonej ilości przeciwciał).

6. Leczenie żółtaczki typu C

W leczeniu WZW C stosuje się głównie interferon alfa w połączeniu z lamiwudyną. Celem leczenia WZW typu C jest zahamowanie namnażania się wirusa HCV w organizmie, a tym samym zmniejszenie ryzyka rozwoju marskości wątroby i raka wątroby. Z zaleceń ogólnych przy WZW C obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu, który nasila uszkodzenie wątroby i przyspiesza rozwój marskości.

7. Czy istnieje szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C?

Niestety, mimo trwających badań, skuteczna szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C wciąż nie jest dostępna na rynku farmaceutycznym. Jedyną metodą zapobiegania wirusowi Hepatitis C Virus, wywołującemu WZW C jest unikanie czynników ryzyka.

8. Czy zapalenie wątroby typu C jest groźne?

Tak, wirusowe zapalenie wątroby typu C może stanowić duże zagrożenie dla pacjentów. Wirus HCV jest jednym z głównych czynników przewlekłego zapalenia wątroby, które może prowadzić do stopniowego uszkodzenia tkanki wątrobowej, marskości wątroby, poważnych zaburzeń funkcjonowania wątroby.

Przewlekłe zakażenie HCV jest również bardzo niebezpieczne z tego względu, że zwiększa ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego, jednego z najbardziej agresywnych i trudnych do wyleczenia nowotworów.

Przewlekłe zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C może prowadzić do różnych powikłań wątrobowych, takich jak:

  • przewlekłe zapalenie wątroby,
  • zwłóknienie wątroby,
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego,
  • krwawienie z żylaków przełyku,
  • niewydolność wątroby,
  • inne, które mogą znacznie wpływać na zdrowie i jakość życia.

HCV może być przenoszone z wątroby do innych narządów i układów w organizmie, powodując różnorodne powikłania pozawątrobowe. Może to obejmować problemy nerek, choroby autoimmunologiczne, neurologiczne, dermatologiczne i inne.

9. Czynniki ryzyka zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C?

Do głównych czynników ryzyka zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C zalicza się:

  • ryzykowane stosunki seksualne bez zabezpieczenia, zwłaszcza z częstą zmianą partnerów (wirus zapalenia wątroby typu C może przenosić się za pośrednictwem uszkodzonego naskórka, błony śluzowej narządów rodnych),
  • stosowanie narkotyków we wstrzyknięciach, używanie wspólnych igieł przez osoby dotknięte problemem uzależnienia od narkotyków,
  • dzielenie z innymi osobami maszynek, brzytw, igieł etc.
  • niewłaściwą sterylizację sprzętu medycznego czy kosmetologicznego, sprzętu do wykonywania tatuażu czy piercingu,

10. Skutki wirusowego zapalenia wątroby typu C

Choć u wielu pacjentów wirusowe zapalenie wątroby przebiega w sposób bezobjawowy, niektóre osoby mogą zaobserwować u siebie:

U osób, które przeszły zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C, mogą wystąpić długotrwałe problemy wątrobowe, które zwiększają ryzyko marskości wątroby czy raka wątrobowokomórkowego.

W niektórych przypadkach pacjenci zmagają się nie tylko z dysfunkcjami wątroby, ale również chorobami neurologicznymi, dermatologicznymi (wynika to z faktu, że wirus HCV może przenosić się do innych narządów).

11. Jakie są zalecane środki ostrożności w celu zapobiegania zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu C?

Jak już wspomniano, nie istnieje szczepionka chroniąca przed WZW C. Pacjenci mogą skorzystać jedynie:

By zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na WZW C - należy unikać „ryzykownych zachowań”. Choć ryzyko zakażenia HCV drogą płciową jest stosunkowo niskie, warto stosować bezpieczne praktyki seksualne, takie jak używanie prezerwatyw.

Dodatkowo, niewskazane jest dzielenie się z innymi osobami igłami, strzykawkami, przyborami do tatuażu. W placówkach medycznych, gabinetach stomatologicznych, studiach tatuażu, gabinetach kosmetycznych warto pytać, czy wszelkie narzędzia medyczne są bezpiecznie dezynfekowane lub jednorazowe.

12. Jak długoterminowo wpływa wirusowe zapalenie wątroby typu C na zdrowie?

HCV może powodować przewlekłe zapalenie wątroby, które trwa przez wiele lat. Przewlekła postać choroby u niektórych pacjentów może skutkować uszkodzeniem tkanki wątrobowej czy stopniowym pogorszeniem funkcji wątroby. Pacjenci powinni zdawać sobie sprawę, że przewlekłe zapalenie wątroby jest o tyle niebezpieczne, że może doprowadzić również do rozwoju marskości wątroby czy raka wątroby.

Marskość zwykle rozwija się w ciągu 20-25 lat u 5-10 procent zakażonych. Problem ten częściej towarzyszy pacjentom z:

  • nadwagą,
  • otyłością,
  • stłuszczeniem wątroby,
  • cukrzycą,
  • chorującym na zakażenia HBV czy HIV,
  • palącym papierosy.

Z obserwacji lekarzy wynika również, że na marskość bardziej narażone są te osoby, u których zakażenie stanowi wynik transfuzji krwi (duża ilość zakażającego wirusa).

13. Czy można całkowicie wyleczyć wirusowe zapalenie wątroby typu C?

Wysoce skuteczne bezinterferonowe terapie (przeznaczone do stosowania doustnego) umożliwiają całkowite wyleczenie pacjentów z wirusowego zapalenia wątroby typu C. Warto jednak wziąć pod uwagę, że u pacjentów, którzy byli chorzy, istnieje ryzyko reinfekcji, czyli ponownego zakażenia wirusem HCV. Ze względu na to, że WZW C często przebiega bez charakterystycznych objawów, pacjentom zaleca się stosować właściwą profilaktykę.

14. Wirusowe zapalenie wątroby typu C – dieta

Pacjenci zmagający się z wirusowym zapaleniem wątroby typu C powinni zwrócić uwagę na pewne zalecenia dietetyczne. Wskazane jest zatem ograniczenie napojów alkoholowych oraz innych substancji wykazujących działanie hepatotoksyczne (szkodliwe dla wątroby).

Osoby z objawami zapalenia wątroby typu C, a także ci z bezobjawowym wirusowym zapaleniem wątroby typu C nie powinny sięgać po potrawy tłuste, ciężkostrawne, smażone czy mocno przyprawione.

Pacjenci zarażeni wirusem HCV powinni unikać zepsutych, przeterminowanych czy zjełczałych produktów żywnościowych. W ich codziennym jadłospisie powinna znaleźć się odpowiednia ilość świeżych warzyw i owoców, bogatych w antyoksydanty, odpowiednia ilość białka oraz składników mineralnych.

15. Ile się żyje z HCV, czyli wirusowym zapaleniem wątroby typu C?

Wielu pacjentów ze zdiagnozowanym wirusowym zapaleniem wątroby typu C układa w głowie czarne scenariusze. Oczywiście, nie należy bagatelizować zakażenia, niemniej osoby z rozpoznanym zakażeniem czy objawami żółtaczki typu C mogą prowadzić normalny tryb życia.

Medycyna oferuje pacjentom skuteczne leczenie HCV, co za tym idzie, zakażenie HCV jest w obecnych czasach wyleczalne. Badania statystyczne pokazują, że długość życia z HCV jest porównywalna z długością życia ludzi zdrowych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Wirusowe zapalenie wątroby
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze