Witaminy i produkty, które odwracają stłuszczenie wątroby. Ekspert poleca

Stłuszczenie to schorzenie polegające na nadmiernym gromadzeniu się tłuszczu w komórkach wątroby, zaburzające jej prawidłowe funkcjonowanie.

W przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby najczęstszymi czynnikami ryzyka są otyłość (szczególnie brzuszna), cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe oraz mała aktywność fizyczna.

W początkowej fazie choroba często przebiega bezobjawowo i bywa wykrywana przypadkowo podczas badania USG. U części osób pojawia się przewlekłe zmęczenie, osłabienie czy uczucie dyskomfortu w prawej górnej części brzucha.

Nieleczone stłuszczenie może prowadzić do groźnych powikłań: włóknienia wątroby, marskości, a nawet nowotworu. Profilaktyka opiera się przede wszystkim na zdrowym stylu życia. Kluczowe jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, unikanie alkoholu, regularna aktywność fizyczna oraz dieta obfitująca w produkty przyjazne wątrobie.

Na szczęście stłuszczenie wątroby (zarówno niealkoholowe – NAFLD/MASLD, jak i alkoholowe) można odwrócić, szczególnie we wczesnych stadiach, zanim dojdzie do trwałego uszkodzenia, takiego jak zwłóknienie czy marskość narządu.

Zobacz także: Tego produktu dietetyk unika. Ryzyko chorób serca i cukrzycy

• Witamina E

To silny antyoksydant, który redukuje stłuszczenie, stan zapalny i aktywność enzymów wątrobowych (ALT/AST), choć nie wpływa na zwłóknienie wątroby. W chińskim badaniu z udziałem pacjentów z MASH (zaawansowaną postacią) suplementacja 300 mg witaminy E przez 96 tygodni poprawiła funkcję wątroby u 30 proc. badanych.

• Witaminy z grupy B

Hamują przebieg stłuszczenia i mogą je odwracać poprzez modulację poziomu homocysteiny oraz wpływ na zapalenie i włóknienie w NASH. Zespół z Duke‑NUS Medical School wykazał, że suplementacja witaminy B12 i kwasu foliowego może odwrócić zaawansowaną postać NAFLD.

• Witamina C

Antyoksydant, który może poprawiać funkcje wątroby i metabolizm glukozy, redukując poziom ferrytyny – biomarkera nagromadzenia żelaza. Chińskie RCT (randomizowane badanie kliniczne) wykazało korzystny wpływ dziennej suplementacji witaminy C na parametry wątrobowe u pacjentów z NAFLD.

To roślina prawdopodobnie najbardziej kojarzona z wątrobą. Przede wszystkim ze względu na zawartość sylimaryny, czyli mieszaniny naturalnych związków roślinnych.

Od wieków stosowana jest ona w ziołolecznictwie jako środek wspierający pracę wątroby. Działa przeciwutleniająco i przeciwzapalnie, a także chroni komórki wątrobowe przed uszkodzeniem przez toksyny i wolne rodniki. Może wspomagać regenerację wątroby, poprawiać jej funkcje i zmniejszać procesy włóknienia. Z tego powodu znajduje zastosowanie m.in. w terapii stłuszczenia wątroby.

Korzystny wpływ substancji potwierdzają badania naukowców, w tym publikacja "Wpływ sylimaryny na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby u dzieci", która ukazała się w czasopiśmie "Journal of Herbed Pharmacol".

Naukowcy z Iranu postanowili sprawdzić, czy sylimaryna może pomóc również młodszym pacjentom. W badaniu wzięło udział 40 dzieci w wieku od 5 do 16 lat z rozpoznanym stłuszczeniem wątroby. Połowa z nich przez 12 tygodni przyjmowała tabletki sylimaryny, a wszyscy uczestnicy otrzymali zalecenia dotyczące zdrowego trybu życia i ćwiczeń.

Po trzech miesiącach w grupie przyjmującej sylimarynę badanie USG wykazało zmniejszenie stopnia stłuszczenia wątroby, a badania krwi potwierdziły poprawę parametrów wątrobowych i obniżenie poziomu trójglicerydów. W grupie, która nie otrzymywała sylimaryny, takich zmian nie zaobserwowano.

Zobacz także: Dolegliwość pojawia się po posiłku. To znak, że trzustka niedomaga

To kolejny naturalny produkt, który może się przyczynić do poprawy funkcjonowania wątroby. Wspomina o tym popularny dietetyk Bartek Kulczyński w swoim nagraniu na YouTube pt. "13 produktów, o które błaga twoja wątroba". - W 2019 roku ukazała się praca, której wyniki potwierdziły, że karczoch może w pewnym stopniu zapobiegać niekorzystnym zmianom w wątrobie spowodowanym stosowaniem diety wysokotłuszczowej - informuje dietetyk.

- Badania wykonane na zwierzętach pokazały, że podawanie karczocha obniża poziom enzymów wątrobowych - ALAT i ASPAT. Dodatkowo, u osobników otrzymujących karczocha nastąpiło korzystne obniżenie stężenia dehydrogenezy mleczanowej w wątrobie, której z kolei wysoki poziom może świadczyć o uszkodzeniu tego narządu. Co więcej, autorzy tego doświadczenia zauważyli, że karczoch może zmniejszać odkładanie się tłuszczu w wątrobie, które po pewnym czasie prowadzi do rozwoju stłuszczeniowej choroby wątroby - wyjaśnia ekspert.

Wśród produktów mających dobry wpływ na wątrobę, Kulczyński wymienia również czosnek. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że warzywo wykazuje działanie detoksykujące i antyoksydacyjne.

- Z kolei najnowsze wyniki badań, które zostały opublikowane w 2020 roku na łamach renomowanego czasopisma "British Journal of Nutrition", pokazały, ze spożywanie sproszkowanego czosnku zmniejszyło stłuszczenie wątroby, jak również poprawiło pracę tego narządu u osób zmagających się z chorobami wątroby - wyjaśnił ekspert.

Resort Zdrowia zaznacza, że w stłuszczeniu wątroby szczególnie istotna jest dieta. Wśród produktów zalecanych przez ministerstwo znajdują się:

• owoce (wszystkie świeże i mrożone, ale suszone w ograniczonych ilościach),

• warzywa,

• produkty zbożowe pełnoziarniste,

• nasiona roślin strączkowych,

• oliwa z oliwek,

• ryby,

• orzechy i nasiona.

W jadłospisie nie powinny się znajdować cukry proste, tłuszcze pochodzenia zwierzęcego oraz czerwone i przetworzone mięso.

Ponadto ważny jest również styl życia. Eksperci z MZ zalecają, by wprowadzić jako nawyk co najmniej 150 minut umiarkowanej lub 75 minut intensywnej aktywności tygodniowo.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. WP abcZdrowie
2. YouTube Dr Bartek Kulczyński
3. Ministerstwo Zdrowia
4. Journal of Herbed Pharmacol