Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Ma zdolności do samozapłonu. Tak kończy się kontakt z popularnym krzewem Mojżesza

 Karolina Rozmus
18.06.2022 20:45
Oparzenia dyptamem mogą pozostawiać trwałe ślady
Oparzenia dyptamem mogą pozostawiać trwałe ślady (Getty Images)

Cytrynowy lub cynamonowy zapach i piękne kwiaty rozkwitające w okresie od maja do lipca są najbardziej charakterystycznymi cechami gorejącego krzewu Mojżesza. To potoczne określenie pewnej byliny bardzo lubianej przez ogrodników – dyptamu. Bliski kontakt z nim może powodować dotkliwe oparzenia zwłaszcza podczas upału. Zdjęcia udostępnione na jednej z grup w mediach społecznościowych budzą przerażenie. Uwaga, dla niektórych może być drastyczne.

spis treści

1. Mówią o nim "płonący krzak". "Mam Mojżesza, podziwiam go z daleka"

Na jednej z facebookowych grup pojawił się post okraszony zdjęciem. Jego autorka, pani Hanna, ostrzega: "Tak wygląda ręka po ścięciu kwiatostanu Mojżesza".

Na skórze widać duże, wypełnione surowiczym płynem bąble. Pod postem pojawiło się wiele komentarzy, a wśród nich zarówno takie, które zwracają uwagę, że roślina jest niebezpieczna i nie warto uprawiać jej w ogrodzie, jak i rady dotyczące obchodzenia się z dyptamem.

To nie pierwszy raz, kiedy w grupach fanów ogrodowych roślin pojawiają się opisy przypadków poparzeń przez dyptam. Przez jego właściwości mówią o nim gorejący lub płonący krzak.

Zobacz film: "Dyptam jesionolistny – dlaczego jest niebezpieczny?"

"Mam Mojżesza, podziwiam go z daleka. Obcinam, dopiero jak kwiatostany są suche. Dzieci mają przykazane, żeby do tego kwiatka się nie zbliżać, bo gryzie" – pisze jednak z internautek w odpowiedzi na szokujące zdjęcie.

"W dzień słoneczny trzymać się z daleka i krzywdy nie zrobi. Też miałam taką przygodę z nim" – komentuje jedna z użytkowniczek pod innym postem pokazującym, w jaki sposób roślina może poparzyć.

Roślina ma właściwości fotouczulające
Roślina ma właściwości fotouczulające (Facebook/Getty Images)

2. Dyptam – dlaczego trzeba na niego uważać?

Wiosną i latem cieszy wzrok różowymi kwiatami z płatkami pokrytymi ciemniejszym rysunkiem. Okazały kwiatostan na szczycie łodygi robi wrażenie, zwłaszcza gdy po kilku latach z małej sadzonki zamienia się w okazały krzew.

Intrygująca nazwa dyptamu – czyli krzew gorejący Mojżesza – ma związek z pewną właściwością rośliny. Otóż mówi się, że ma zdolności do samozapłonu. Delikatny, błękitny płomień okalający kwiaty to zjawisko, które sprawiło, że dyptam porównywany jest z biblijnym "gorejącym krzewem". Jak to możliwe? Istnieje proste, naukowe wyjaśnienie.

Cała roślina pokryta jest komórkami gruczołowymi, które wydzielają olejki eteryczne, cenione w przemyśle perfumeryjnym – to limonen, cymol, kumaryny. Są w dyptamie silnie skoncentrowane, a zarazem – łatwopalne.

W kontakcie ze skórą mogą powodować reakcję alergiczną, a nawet poparzenia. Z uwagi na właściwości fotouczulające na dyptam należy uważać zwłaszcza w letnie, słoneczne dni. Oparzenia mogą być wyjątkowo bolesne i z trudem się goić. Blizny natomiast mogą pozostać trwałą pamiątką – nawet na całe życie.

3. Rośliny, które mogą poparzyć. Lista jest długa

Poza dyptamem najbardziej oczywistą rośliną, na którą należy uważać jest pokrzywa. Jednak są dużo groźniejsze gatunki, które mogą znajdować się w naszym ogrodzie lub w miejskim parku.

- Konsekwencje mogą być przeróżne. Wszystko zależy o tego, z jaką rośliną mamy do czynienia oraz od drogi narażenia. Jeżeli chodzi o spożycie - może dojść do podrażnienia przewodu pokarmowego, jeżeli chodzi o kontakt ze skórą - może wystąpić rumień, świąd, pokrzywka - tłumaczy lek. Eryk Matuszkiewicz, specjalista toksykologii klinicznej oraz chorób wewnętrznych. - Wiele zależy też od indywidualnej podatności. Jeżeli ktoś ma wywiad alergiczny, to nawet rośliny, które są mało drażniące, mogą wywołać takie objawy - dodaje lekarz.

Niektóre mogą dotkliwie poparzyć z uwagi na drobne włoski obecne w liściach czy pędach lub toksyczny sok, w innych znajdują się silnie działające substancje, które uaktywniają się pod wpływem słońca. Wówczas, by doszło do oparzeń, wystarczy znaleźć się w pobliżu rośliny - jak w przypadku barszczu Sosnowskiego.

W delikatnych włoskach tej byliny znajduje się silna substancja - furanokumaryna, której działanie nasilają promienie słoneczne. W skrajnych przypadkach kontakt z barszczem Sosnowskiego może prowadzić nawet do martwicy skóry i śmierci.

Tak się może skończyć bliski kontakt z krzewem Mojżesza
Tak się może skończyć bliski kontakt z krzewem Mojżesza (Facebook)

- Barszcz Sosnowskiego przyszedł do nas ze Wschodu. Sam dotyk tej rośliny nie jest toksyczny, ale właśnie w połączeniu ze słońcem powoduje bardzo silne poparzenia skóry. Tworzą się pęcherze, trudno gojące się rany, blizny. Podobnie jest z naszym rodzimym dyptamem jesionolistnym. To jest piękna roślina, którą coraz częściej spotyka się w ogrodach. Pięknie pachnie cytrusami, natomiast po kontakcie rośliny ze skórą również mogą powstać takie poparzenia, jak po barszczu Sosnowskiego - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. farm. Barbara Bacler-Żbikowska z Katedry i Zakładu Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa SUM. - Te związki fotouczulające to substancje, które w upalne dni ulatniają się wokół rośliny, więc nawet nie trzeba dotknąć tej rośliny, żeby ulec poparzeniu - dodaje.

- To są rośliny parzące, to znaczy, że efekt jest jak po oparzeniu wrzątkiem. Poza przebarwieniami powstają wodne pęcherze i otwarte rany. Osobiście przeżyłam oparzenie dyptamem i bliznę mam do dzisiaj. Ciężko gojące się rany i przebarwienia na skórze pozostają co najmniej przez dwa lata - dodaje ekspertka.

Na tym lista groźnych latem roślin się nie kończy. Na które jeszcze trzeba uważać?

Oto lista:

  • ruta zwyczajna,
  • glistnik jaskółcze ziele,
  • wilczomlecz obrotny,
  • arcydzięgiel litwor,
  • szczwół plamisty,
  • tzw. barszcze kaukaskie (w tym barszcz Mantegazziego, barszcz olbrzymi),
  • rośliny baldaszkowate - m.in. trybula leśna, a nawet rośliny uprawne, jak marchew, pasternak czy seler.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze