Ma zdolności do samozapłonu. Tak kończy się kontakt z popularnym krzewem Mojżesza

Na jednej z facebookowych grup pojawił się post okraszony zdjęciem. Jego autorka, pani Hanna, ostrzega: "Tak wygląda ręka po ścięciu kwiatostanu Mojżesza".

Na skórze widać duże, wypełnione surowiczym płynem bąble. Pod postem pojawiło się wiele komentarzy, a wśród nich zarówno takie, które zwracają uwagę, że roślina jest niebezpieczna i nie warto uprawiać jej w ogrodzie, jak i rady dotyczące obchodzenia się z dyptamem.

To nie pierwszy raz, kiedy w grupach fanów ogrodowych roślin pojawiają się opisy przypadków poparzeń przez dyptam. Przez jego właściwości mówią o nim gorejący lub płonący krzak.

"Mam Mojżesza, podziwiam go z daleka. Obcinam, dopiero jak kwiatostany są suche. Dzieci mają przykazane, żeby do tego kwiatka się nie zbliżać, bo gryzie" – pisze jednak z internautek w odpowiedzi na szokujące zdjęcie.

"W dzień słoneczny trzymać się z daleka i krzywdy nie zrobi. Też miałam taką przygodę z nim" – komentuje jedna z użytkowniczek pod innym postem pokazującym, w jaki sposób roślina może poparzyć.

Wiosną i latem cieszy wzrok różowymi kwiatami z płatkami pokrytymi ciemniejszym rysunkiem. Okazały kwiatostan na szczycie łodygi robi wrażenie, zwłaszcza gdy po kilku latach z małej sadzonki zamienia się w okazały krzew.

Intrygująca nazwa dyptamu – czyli krzew gorejący Mojżesza – ma związek z pewną właściwością rośliny. Otóż mówi się, że ma zdolności do samozapłonu. Delikatny, błękitny płomień okalający kwiaty to zjawisko, które sprawiło, że dyptam porównywany jest z biblijnym "gorejącym krzewem". Jak to możliwe? Istnieje proste, naukowe wyjaśnienie.

Cała roślina pokryta jest komórkami gruczołowymi, które wydzielają olejki eteryczne, cenione w przemyśle perfumeryjnym – to limonen, cymol, kumaryny. Są w dyptamie silnie skoncentrowane, a zarazem – łatwopalne.

W kontakcie ze skórą mogą powodować reakcję alergiczną, a nawet poparzenia. Z uwagi na właściwości fotouczulające na dyptam należy uważać zwłaszcza w letnie, słoneczne dni. Oparzenia mogą być wyjątkowo bolesne i z trudem się goić. Blizny natomiast mogą pozostać trwałą pamiątką – nawet na całe życie.

Poza dyptamem najbardziej oczywistą rośliną, na którą należy uważać jest pokrzywa. Jednak są dużo groźniejsze gatunki, które mogą znajdować się w naszym ogrodzie lub w miejskim parku.

- Konsekwencje mogą być przeróżne. Wszystko zależy o tego, z jaką rośliną mamy do czynienia oraz od drogi narażenia. Jeżeli chodzi o spożycie - może dojść do podrażnienia przewodu pokarmowego, jeżeli chodzi o kontakt ze skórą - może wystąpić rumień, świąd, pokrzywka - tłumaczy lek. Eryk Matuszkiewicz, specjalista toksykologii klinicznej oraz chorób wewnętrznych. - Wiele zależy też od indywidualnej podatności. Jeżeli ktoś ma wywiad alergiczny, to nawet rośliny, które są mało drażniące, mogą wywołać takie objawy - dodaje lekarz.

Niektóre mogą dotkliwie poparzyć z uwagi na drobne włoski obecne w liściach czy pędach lub toksyczny sok, w innych znajdują się silnie działające substancje, które uaktywniają się pod wpływem słońca. Wówczas, by doszło do oparzeń, wystarczy znaleźć się w pobliżu rośliny - jak w przypadku barszczu Sosnowskiego.

W delikatnych włoskach tej byliny znajduje się silna substancja - furanokumaryna, której działanie nasilają promienie słoneczne. W skrajnych przypadkach kontakt z barszczem Sosnowskiego może prowadzić nawet do martwicy skóry i śmierci.

- Barszcz Sosnowskiego przyszedł do nas ze Wschodu. Sam dotyk tej rośliny nie jest toksyczny, ale właśnie w połączeniu ze słońcem powoduje bardzo silne poparzenia skóry. Tworzą się pęcherze, trudno gojące się rany, blizny. Podobnie jest z naszym rodzimym dyptamem jesionolistnym. To jest piękna roślina, którą coraz częściej spotyka się w ogrodach. Pięknie pachnie cytrusami, natomiast po kontakcie rośliny ze skórą również mogą powstać takie poparzenia, jak po barszczu Sosnowskiego - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. farm. Barbara Bacler-Żbikowska z Katedry i Zakładu Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa SUM. - Te związki fotouczulające to substancje, które w upalne dni ulatniają się wokół rośliny, więc nawet nie trzeba dotknąć tej rośliny, żeby ulec poparzeniu - dodaje.

- To są rośliny parzące, to znaczy, że efekt jest jak po oparzeniu wrzątkiem. Poza przebarwieniami powstają wodne pęcherze i otwarte rany. Osobiście przeżyłam oparzenie dyptamem i bliznę mam do dzisiaj. Ciężko gojące się rany i przebarwienia na skórze pozostają co najmniej przez dwa lata - dodaje ekspertka.

Na tym lista groźnych latem roślin się nie kończy. Na które jeszcze trzeba uważać?

Oto lista:

• ruta zwyczajna,
• glistnik jaskółcze ziele,
• wilczomlecz obrotny,
• arcydzięgiel litwor,
• szczwół plamisty,
• tzw. barszcze kaukaskie (w tym barszcz Mantegazziego, barszcz olbrzymi),
• rośliny baldaszkowate - m.in. trybula leśna, a nawet rośliny uprawne, jak marchew, pasternak czy seler.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl