Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Magdalena Pikul

Wole proste - rodzaje, objawy, leczenie

Avatar placeholder
08.07.2021 17:01
Wole proste
Wole proste

Wole proste, inaczej wole miąższowe nietoksyczne lub wole rozlane, jest to równomierne powiększenie objętości tarczycy bez zaburzenia jej czynności hormonalnej, czyli przebiegające z eutyreozą. Badaniem palpacyjnym szyi stwierdza się powiększenie gruczołu tarczowego (prawidłowo jest on niewyczuwalny podczas badania), a rozpoznanie jest potwierdzane badaniem USG tarczycy, które wykazuje powiększenie objętości gruczołu powyżej 20 ml u kobiet i 25 ml u mężczyzn, przy prawidłowych stężeniach hormonów tarczycy w badaniach laboratoryjnych.

spis treści

1. Rodzaje i przyczyny powstawania wola prostego

Wole guzkowe u młodej kobiety
Wole guzkowe u młodej kobiety

Na zdjęciu III° – tarczyca bardzo duża, widoczna z daleka, deformuje boczne zarysy szyi, mogą wystąpić

zobacz galerię

Biorąc pod uwagę przyczyny powstawania, wyróżniamy wole proste endemiczne i wole proste sporadyczne. Wole endemiczne jest spowodowane niedoborem w środowisku na danym obszarze jodu, czyli pierwiastka niezbędnego do produkcji hormonów tarczycy. Problem ten dotyczy populacji osób, które mieszkają na obszarach, gdzie występują gleby ubogie w jod - najczęściej są to regiony położone z dala od morza. Niedobór jodu w diecie prowadzi do zmniejszenia produkcji i niedoboru hormonów tarczycy, które organizm stara się skompensować poprzez powiększenie objętości gruczołu. Przez pewien czas mechanizm ten jest skuteczny, dlatego nie dochodzi do zaburzeń hormonalnych. Wskutek powszechnego stosowania w wielu krajach profilaktyki, takiej jak jodowanie soli kuchennej oraz suplementacja jodu u kobiet ciężarnych i karmiących, problem wola endemicznego jest obecnie coraz rzadszy i ma raczej znaczenie historyczne.

Zobacz film: "Podstawowe badania, jakie powinna wykonać każda kobieta"

Natomiast coraz częściej mamy do czynienia z wolem sporadycznym. Przyczyny jego powstawania nie są do końca poznane. Wpływ na jego rozwój mogą mieć niektóre leki, takie jak lit lub aminoglutetymid, związki wolotwórcze w diecie (goitryny), np. w kapuście, soi, orzeszkach ziemnych, a także fizjologiczne stany zwiększonego zapotrzebowania na jod, takie jak okres dojrzewania i ciąża. Brane są również pod uwagę czynniki autoimmunologiczne, a także czynniki dziedziczne. Wole proste częściej występuje u osób powyżej 40 roku życia i z większą częstością u kobiet.

2. Objawy wola prostego

Wzrost wola przez długi czas może pozostać niezauważony przez chorego i bardzo często jest wykrywany przypadkowo podczas ogólnego badania lekarskiego. Jeżeli pojawiają się jakieś objawy, to jest to najczęściej uczucie ucisku w szyi lub utrudnienie oddychania, spowodowane przez rozrastający się gruczoł. Często chory zauważa jedynie dyskomfort z powodu wysoko zapiętego kołnierzyka lub konieczność kupowania koszul z większym kołnierzykiem. Rzadziej pojawiają się trudności w połykaniu, chrypka czy kaszel.

3. Leczenie wola prostego

W zasadzie wole proste nie wymaga leczenia, jeśli nie uciska i nie przeszkadza choremu w życiu codziennym oraz nie powoduje wyraźnych defektów estetycznych. Można podjąć próbę zmniejszenia wola lub zatrzymania jego dalszego wzrostu preparatami tyroksyny w niskich dawkach, stosowanymi co najmniej przez okres 12-24 miesięcy.

Ponieważ niedobór jodu jest obecnie rzadką przyczyną wola prostego, nie zaleca się raczej jego leczenia jodkiem potasu, chyba że istnieją uzasadnione podejrzenia, że wole ma charakter niedoborowy lub kiedy dotyczy ono kobiety ciężarnej.

Jeśli wole jest bardzo duże i powoduje poważne dolegliwości uciskowe, jak duszność, utrudnienia połykania, czy kaszel, może to być wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Ponadto należy okresowo kontrolować wole proste, ponieważ istnieje możliwość powstania na jego podłożu niedoczynności tarczycy lub przejścia w wole guzowate. W przypadku wola guzowatego należy przeprowadzić badanie scyntygraficzne, hormonalne, USG i biopsję tarczycy w celu sprawdzenia, czy nie doszło do przemiany nowotworowej.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze