Wodniak jądra - rodzaje, objawy, rozpoznanie, leczenie
Wodniak jądra spowodowany jest nagromadzeniem przezroczystego płynu między błoną trzewną i ścienną jądra. Płyn w ilości od kilkudziesięciu do kilkuset mililitrów jest barwy bursztynowej. Czasami zawiera domieszkę krwi, najczęściej w wyniku nakłucia jądra lub w przypadku nowotworu jądra. Wodniaki mogą być wrodzone lub nabyte w zależności od wieku pacjenta.
1. Rodzaje wodniaków jądra
Istnieją dwie odmiany wodniaków:
- wodniak wrodzony,
- wodniak nabyty.
W przypadku wodniaków wrodzonych u dzieci, jego przyczyna leży w niezarośnięciu uchyłka pochwowego otrzewnej. Gromadzący się, przezroczysty, rzadziej lekko brunatny płyn może przepływać do jamy otrzewnej i z powrotem, co skutkuje wahaniami w rozmiarze.
Wrodzony wodniak jądra występuje u 6 procent noworodków, jednak u większości z nich zanika po roku lub dwóch, w momencie kiedy zrasta się wyrostek pochwowy. W 10 procentach przypadków wrodzone wodniaki występują obustronnie.
Wodniak jądra nabyty jest także spowodowany nagromadzeniem płynu między błoną trzewną, a osłonką jądra. Najczęściej pojawia się jako powikłanie:
- zapalenia jądra,
- zapalenia najądrza,
- urazu jądra,
- operacji przepukliny pachwinowej,
- operacji żylaków powrózka nasiennego.
Powiększone jądra mogą zwiększać swój rozmiar, co prowadzi do problemów z chodzeniem i bólu. Wodniak z czasem może utrudnić produkcję plemników, a nawet doprowadzić do zaniku jądra i w konsekwencji do niepłodności.
2. Objawy wodniaka jądra
Objawy wodniaka mogą być podobne do przepukliny pachwinowej, zapalenia jądra i nowotworu. Dlatego w przypadku jakichkolwiek zmian w jądrach zawsze należy zgłosić się do specjalisty, który zaleci odpowiednie badania.
- powiększenie jądra o gładkiej i napiętej powierzchni, bez zaczerwienienia,
- rozpraszanie światła przez worek mosznowy,
- zmiany rozmiaru wodniaka, staje się większy wieczorem,
- normalne i niebolesne oddawanie moczu,
- rzadko ból i trudności w chodzeniu.
3. Wskazania do leczenia wodniaka jądra
- trudności w odróżnieniu wodniaka od przepukliny pachwinowej,
- brak możliwości dokładnego przebadania jądra,
- ból,
- niepłodność,
- względy estetyczne,
- możliwość powikłań.
Istnieją dwa rodzaje operacji stosowane w leczeniu wodniaka jądra:
- zabieg metodą von Bergmanna,
- zabieg metodą Winkelmanna.
4. Rozpoznanie wrodzonego wodniaka jądra
Wrodzony wodniak jądra pojawia się w wieku noworodkowym i dziecięcym. Zawartość płynna z jamy otrzewnej może się przemieszczać, dlatego też wielkość wodniaków może zmieniać się z dnia na dzień na skutek zmiany pozycji ciała. Jest to tak zwana postać komunikująca wodniaka jądra.
Jeżeli jego kanał do pierwszego roku życia się nie zarośnie wówczas mamy do czynienia z wodniakiem niekomunikującym. Moszna staje się powiększona, a skóra zaczerwieniona, gładka, napięta i niebolesna.
Występuje objaw przeświecania inaczej zwany objawem transiluminacji. Objaw ten polega na tym, że jeżeli przyłoży się światło latarki z jednej strony moszny to widać je bardzo dokładnie po drugiej stronie.
4.1. Leczenie wrodzonego wodniaka jądra
Leczenie można rozpocząć dopiero po ukończeniu 2. roku życia, ponieważ może nastąpić samoistne zarośnięcie wyrostka pochwowego. Operacja podobna jest do operacji przepukliny pachwinowej z dodatkiem wycięcia wyrostka pochwowego.
Istotna jest regularna kontrola wodniaka, ponieważ otwór przez który komunikuje się płyn z jamy otrzewnej może być także wrotami dla przepukliny - wówczas należy podjąć interwencję chirurgiczną, tak aby zahamować rozwój przepukliny pachwinowo-mosznowej.
5. Rozpoznanie i leczenie nabytego wodniaka jądra
Wodniak nabyty występuje u ludzi dorosłych. Może być następstwem urazu oraz ostrego, przewlekłego i nieswoistego zapalenia jądra lub najądrza. Wodniak jądra przy badaniu palpacyjnym jest niebolesny, sprężysty, gładki i daje efekt przeświecenia.
Oddawanie moczu w przypadku wodniaka jest prawidłowe, a metodą rozpoznania jest USG jąder. Operacja jest wykonywana w jednym dniu, a więc umożliwia pacjentowi powrót do domu w dniu zabiegu.
Pacjent powinien prowadzić oszczędzający tryb życia po wycięciu wodniaka przez kilka następnych dni, ponieważ istnieje ryzyko powstania opuchlizny.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
