Trwa ładowanie...

Przebieg i interpretacja nakłucia lędźwiowego

Avatar placeholder
06.04.2023 15:05
Przebieg i interpretacja nakłucia lędźwiowego
Przebieg i interpretacja nakłucia lędźwiowego

Nakłucie lędźwiowe to stosunkowo łatwa i niegroźna dla pacjenta procedura. Polega na wprowadzeniu igły między kręgi kręgosłupa lędźwiowego do tzw. przestrzeni podpajęczynówkowej oraz pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego. Metoda stosowana jest głównie w celu potwierdzenia neuroinfekcji. Mimo że jest to rutynowa procedura, którą umie wykonać każdy lekarz i zazwyczaj nie wiąże się ona z żadnymi powikłaniami, pacjenci zazwyczaj boją się tego badania - wbijanie igły w kręgosłup jest przerażające i nigdy nie jest przyjemne.

spis treści

1. Przygotowanie do nakłucia lędźwiowego

Wykonanie nakłucia lędźwiowego nie wymaga sali operacyjnej, można je wykonać w gabinecie zabiegowym. Najważniejsze w tym zabiegu jest właściwe ułożenie pacjenta, co umożliwi sprawne pobranie próbki płynu mózgowo-rdzeniowego do badania a także zmniejsza ryzyko powikłań. Istotne jest także aby w czasie przeprowadzania nakłucia pacjent nie ruszał się.

Ponieważ badanie może być co najmniej nieprzyjemne, chory może mimowolnie się poruszać i uciekać plecami od igły, jednak nie tylko wydłuży to cały proces to ponadto może spowodować, że lekarz nie wkłuje się tam gdzie powinien. Dlatego każdy lekarz przed wykonaniem tego zabiegu powinien dokładnie wytłumaczyć pacjentowi jego cel i przebieg, wtedy łatwiej choremu będzie zastosować się do wskazówek lekarza.

2. Przebieg nakłucia lędźwiowego

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Podczas nakłucia lędźwiowego pacjent powinien być ułożony na boku, tyłem do osoby wykonującej zabieg, jak najbliżej krawędzi stołu zabiegowego. Nogi powinny być zgięte w stawach biodrowych i kolanowych – podkulone do tułowia. Głowa powinna być maksymalnie przygięta do kolan. Pacjent powinien zrobić po prostu „koci grzbiet” w pozycji leżącej. Taka pozycja zapewnia maksymalny odstęp między kręgami a tym samym łatwy dostęp do przestrzeni międzykręgowej skąd pobiera się płyn mózgowo-rdzeniowy, jednak nadmierne wygięcie kręgosłupa może utrudniać wykonanie zabiegu. Pod głowę pacjenta można włożyć wałek co umożliwi utrzymanie całego kręgosłupa w jednej płaszczyźnie, a miedzy jego kolana poduszkę co zwiększy komfort badanego. Przed wkłuciem igły do pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego skórę pleców w okolicy nakłucia znieczula się miejscowo. Miejsce nakłucia odkaża się, aby uniknąć wniknięcia bakterii ze skóry do kanału kręgowego.

Punkcja lędźwiowa wykonywana jest specjalną jałową, jednorazową igłą. Igła powinna być wprowadzona między kręgi odcinka lędźwiowego L4 a L5 albo między L2 a L3, nigdy powyżej L2 gdyż grozi to powikłaniami. Lekarz może sobie przybliżyć miejsce nakłucia naczając linię między grzebieniami kości biodrowych, przechodzącą przez kręg L4, jednak osoby doświadczone potrafią wyznaczyć miejsce nakłucia bez pomocy linii. Aby igła dostała się do przestrzeni kanału kręgowego musi najpierw pokonać opór w postaci jednego z więzadeł kręgosłupa a także jednej z opon mózgowo-rdzeniowych – opony twardej. Kiedy igła przechodzi przez te warstwy lekarz słyszy „trzask”. Jeśli z igły zaczyna kapać płyn to znaczy, że lekarz jest we właściwym miejscu. Pacjent może wtedy rozluźnić nogi. Czasami podczas badania wykonuje się nie tylko pobranie płynu ale także pomiar ciśnienia płynu specjalnym aparatem, ale zwykle ocenia się je orientacyjnie na podstawie szybkości kapania kropelek płynu.

3. Analiza płynu mózgowo-rdzeniowego

Płyn mózgowo-rdzeniowy pobieramy do specjalnych pojemniczków. Pierwszej oceny można dokonać już na podstawie wyglądu płynu. Prawidłowo jest on czysty i przejrzysty. Jeśli „gołym okiem” widoczne jest zmętnienie, świadczy to zazwyczaj o bakteryjnym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Płyn może być także podbarwiony krwią, może to świadczyć zarówno o krwawieniu do przestrzeniu podpajęczynówkowej jak i o „zahaczeniu” w trakcie wprowadzania igły do kanału naczyń, które znajdują się w okolicy kręgów. Dalsze badania płynu przeprowadza się w laboratorium. Oznacza się poziom glukozy, białka, chloru a także poziom kwasu mlekowego, sodu, potasu oraz poziom pH w badanej próbce. Ocenia się także ilość i rodzaj komórek, które znajdują się w płynie mózgowo-rdzeniowym. Wykonuje się także badanie bakteriologiczne. Można także ocenić obecność i poziom przeciwciał przeciwko konkretnym patogenom. Wszystkie te badania mają za zadanie ustalić czy istnieje zapalenie opon mózgowych, a jeśli tak to czy ma ono charakter bakteryjny czy też wirusowy lub grzybiczy. Jeśli zapalenie jest bakteryjne to badanie bakteriologiczne pozwoli wykryć co to za patogen, ale także na jakie antybiotyki jest on wrażliwy. W płynie mózgowo rdzeniowym można wykryć także komórki nowotworowe.

Nakłucie lędźwiowe jest badaniem bezpiecznym, choć nieprzyjemnym a także bardzo przydatnym. Ryzyko poważnych powikłań jest bardzo niewielkie. Najczęstszym powikłaniem nakłucia lędźwiowego są popunkcyjne bóle głowy związane najczęściej z tym, że pacjent za szybko wstanie z łóżka po punkcji. Po nakłuciu lędźwiowym obowiązuje reżim łóżkowy, bez wstawania do łazienki, przez co najmniej godzinę. Aby zabieg był bezpieczny, przed badaniem lekarz musi koniecznie wykluczyć istnienie u pacjenta guza czy obrzęku mózgu, do czego czasami konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej głowy lub badania dna oka. Nakłucie pacjenta z powyższymi chorobami może się skończyć dla niego bardzo źle. Właściwie zebrany wywiad przed zabiegiem a także jego sprawne wykonanie, zapewnia jednak pacjentowi bezpieczeństwo.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze