Wywołują zapalenie płuc. Odra może być dodatkowym zagrożeniem
W szpitalach pojawia się więcej pacjentów z zapaleniem płuc, część z nich może mieć ciężkie przebiegi. Lekarze ostrzegają, że jeśli nie zahamujemy lawinowego wzrostu zachorowań na odrę, sytuacja może się pogorszyć.
1. Co wywołuje zapalenie płuc?
Główną przyczyną zapalenia płuc są pneumokoki, czyli bakterie Streptococcus pneumoniae.
- Faktycznie najczęstszym źródłem zachorowań, jeśli chodzi o zakażenia pozaszpitalne, są streptokoki, ale należy uważać także na gronkowcowe i paciorkowcowe zakażenia - precyzuje dr Karauda.
Z zakażeniem pneumokokami wiąże się jednak dodatkowe ryzyko, którego skutki stają się coraz bardziej niepokojące.
- Niestety to właśnie w przypadku tych bakterii obserwujemy coraz częściej problem antybiotykooporności. O ile do niedawna skuteczne było podanie jednego preparatu, o tyle teraz coraz częściej musimy podawać drugi, trzeci czy nawet kombinację kilku antybiotyków, bo wiele z nich po prostu nie działa. Efekt jest taki, że coraz bardziej niszczymy mikrobiotę chorego i uderzamy w jego odporność. I tu koło się zamyka, bo osłabienie odporności to większe ryzyko kolejnych infekcji, których pacjent może już nie przeżyć - zauważał w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Piotr Kuna, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Łodzi.
Podkreśla się, że liczba szczepów pneumokoków opornych na antybiotyki rośnie. Groźne są szczególnie te z Azji, do której podróżuje coraz więcej osób z Polski.
- Taki patogen może zabić każdego, w każdym miejscu. W przypadku lekoopornych szczepów, wiek nie ma już takiego znaczenia, to także śmiertelne zagrożenie dla młodych osób - podkreślał pulmonolog.
2. Mykoplazma może być groźna?
Ostatnio o zauważalnym wzroście infekcji na tle zakażenia bakterią Mycoplasma pneumoniae, atakującej górne i dolne drogi oddechowe, informował dr Jacek Górka, internista na SOR w 5. Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Krakowie. "Zwiększona częstość ciężkich infekcji Mycoplasma pneumoniae, w tym takich z ARDS wymagającym VV-ECMO to tylko domena Krakowa, czy obserwujecie to Państwo również w innych miejscach?" - pytał na swoim koncie w portalu X (d. Twitter).
Zwiększona częstość ciężkich infekcji Mycoplasma pneumoniae, w tym takich z ARDS wymagającym VV-ECMO to tylko domena Krakowa, czy obserwujecie to Państwo również w innych miejscach? Kilkanaście bardzo ciężkich przypadków odnotowaliśmy w Krakowie w ostatnich tygodniach.
— Jacek Gorka (@JacekGorka) May 12, 2024
Zapytaliśmy ekspertów z Krakowa i Łodzi czy podzielają te spostrzeżenia oraz czym charakteryzują się zakażenia na tle mykoplazmatycznym, zarówno na oddziałach pediatrycznych, jak i tych dla dorosłych.
- W naszym szpitalu nie było przypadków z powikłaniami w postaci ARDS czy takich wymagających intensywnej terapii, ale, jak na warunki oddziału pediatrycznego, bo o tych mogę się wypowiedzieć, faktycznie ciężkie przypadki zapaleń o etiologii mykoplazmatycznej się zdarzają. Nie widzę jednak, żeby częstotliwość tych infekcji zwiększała się w drastycznym stopniu - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr Lidia Stopyra, szefowa Oddziału Chorób Infekcyjnych Pediatrii w krakowskim szpitalu im. Stefana Żeromskiego.
- Mykoplazma jest jedną z bakterii, które mogą powodować zapalenie płuc, natomiast przebieg infekcji wywołanej tym patogenem przeważnie nie jest ciężki, bo należy ona do atypowych infekcji o dość łagodnym przebiegu - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Tomasz Karauda, specjalista chorób wewnętrznych i specjalizant chorób płuc.
3. Co stoi za przypadkami o ciężkim przebiegu?
Skoro nie mykoplazma, co może stać za ciężkimi przebiegami zapalenia płuc? Wyróżnia się kilka powodów.
- Czasami może dochodzić do koinfekcji, kiedy mamy do czynienia z infekcją bakteryjną i infekcją wirusową jednocześnie i takich przypadków może być nawet 20 proc. Najczęściej jednak za ciężkimi przebiegami tej infekcji stoją niedobory odporności, czyli poważne choroby współistniejące, takie jak np. wieloletnia cukrzyca - wyjaśnia dr Karauda.
- Patogeny (z których wirusy częściej, a bakterie rzadziej) poddawane są mutacjom i bywa tak, że ten przebieg kliniczny nieco się zmienia i teraz np. powoduje cięższe objawy, natomiast ja nie odbieram tego jako wielkiego problemu, bo medycyna sobie z tym radzi, mamy leki i antybiotyki, które nadal mają wysoką skuteczność, zwłaszcza wśród dzieci. Problem zaczyna się, gdy pacjenci nie zgłaszają się do lekarza - przestrzega dr Stopyra.
4. Kto umiera na zapalenie płuc?
Przed ciężkimi przebiegami zapalenia płuc i ich powikłaniami już kilka miesięcy temu ostrzegali liczni specjaliści chorób wewnętrznych i chorób zakaźnych.
- Zapalenie płuc to niezwykle groźna choroba, co potwierdza nasza praktyka kliniczna, ale też zestawienie Światowej Organizacji Zdrowia. To czwarta przyczyna zgonów po chorobie wieńcowej, udarze mózgu i POChP - zaznaczał prof. Piotr Kuna.
Zdaniem eksperta, śmiertelność w przypadku zapalenia płuc może sięgać nawet kilkunastu procent i dotyczy przede wszystkim osób starszych z chorobami współistniejącymi, a także pacjentów, u których stan ten wykształcił się po zabiegach chirurgicznych przeprowadzonych przy znieczuleniu ogólnym. W przypadku tych drugich śmiertelność może wynosić nawet 30 proc.
Obecnie problem ten nie dotyczy dzieci, ale sytuacja może ulec zmianie, jeśli nie opanujemy na czas lawinowego wzrostu zachorowań na odrę, których skala wzrosła aż 30-krotnie w całej Europie i 12-krotnie w Polsce.
- Na szczęście zgonów wśród dzieci nie mieliśmy ostatnimi czasy, ale to byłaby tragedia, gdyby coś takiego miało miejsce w rozwiniętym kraju w Europie. Obawiamy się ich jednak w sytuacjach, gdy nie mamy leków np. w przebiegu odry. Jeżeli wybuchnie epidemia odry, gdzie jednym z powikłań jest zapalenie płuc, nie mamy możliwości zadziałania leczeniem farmakologicznym i wtedy zgony faktycznie mogą nastąpić - ocenia krakowska pediatra dr Stopyra.
5. Objawy i powikłania
Zapalenie płuc może rozwijać się bardzo szybko, dlatego nie należy lekceważyć żadnych niepokojących objawów. W przypadku tej choroby najbardziej charakterystycznymi symptomami są gorączka, kaszel (początkowo często suchy, a następnie mokry z żółtą wydzieliną), osłabienie i intensywne poty. Mogą pojawić się także duszności i problemy z oddychaniem oraz ból w klatce piersiowej, zwłaszcza przy wdechach czy kaszlu.
Zapalenia płuc nie należy jednak ignorować przede wszystkim z powodu poważnych powikłań, które mogą pojawić się m.in. w przypadku nieprawidłowego leczenia, ale także u osób z osłabionym organizmem czy tych obciążonych chorobami ogólnoustrojowymi. Do powikłań należą np. wystąpienie płynu w opłucnej, ropień płuca czy wysiękowe zapalenie opłucnej, które są poważnymi stanami chorobowymi i najczęściej wymagają hospitalizacji. Może także pojawić się ogólnoustrojowa reakcja na zakażenie, czyli sepsa.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.