Zagnieżdżenie zarodka – kiedy następuje i jak się objawia?

Zagnieżdżenie zarodka (implantacja) to proces jego wnikania w głąb błony śluzowej macicy. Prawidłowy przebieg procesu jest warunkowany odpowiednim stężeniem progesteronu wydzielanego przez ciałko żółte jajnika. Zarodek zagnieżdża się na górnej, przedniej lub tylnej ścianie macicy. Jest w stadium blastocysty.

Oznacza to, że jego komórki są ułożone w określony sposób, tworząc zawiązki ektodermy i endodermy. Z nich, w miarę rozwoju ciąży, powstaną listki zarodkowe i tkanki płodu. Z komórek otaczających zagnieżdżony zarodek wytworzy się trofoblast, który odpowiedzialny jest za odżywianie zarodka. To z niego pod koniec pierwszego trymestru ciąży rozwija się łożysko. Jeśli dojdzie do nieprawidłowej implantacji, ciąża określana jest jako ciąża ektopowa lub ciąża pozamaciczna. Zazwyczaj zlokalizowana jest w jajowodzie, choć może pojawić się także w otrzewnej czy szyjce macicy.

Zagnieżdżenia zarodka rozpoczyna między 6. a 7. dniem od zapłodnienia, mniej więcej tydzień po owulacji. Ile trwa implantacja zarodka? Proces trwa najczęściej kilka dni. Aby doszło do implantacji, potrzebne jest około 5 dni. Między 11. a 12. dniem blastocysta jest zagnieżdżona. Do zagnieżdżenia się zarodka dochodzi więc najczęściej między 6. a 12. dniem rozwoju zarodka.

Gdy zarodek zagnieżdża się w macicy, endometrium (błona śluzową, która naturalnie wyściela jamę macicy), za sprawą hormonów (progesteronu i estrogenów), ulega pogrubieniu i znacznemu przekrwieniu. Zaczyna też wytwarzać powiązanie ukrwionych naczyń, dzięki czemu płód jest prawidłowo zabezpieczony. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia i implantacji, błona śluzowa macicy złuszcza się w postaci miesiączki.

Niektóre kobiety nie zauważają żadnych objawów związanych z implantacją zarodka, inne wręcz przeciwnie. Najczęstszym objawem implantacji zarodka jest niewielkie plamienie (tzw. krwawienie implantacyjne, plamienie implantacyjne) przypominające miesiączkę, pojawiające się w jej spodziewanym terminie. To skutek przekrwienia błony śluzowej macicy. Dochodzi do tego ze względu na działanie hormonów: progesteronu oraz estrogenów. Co istotne, nie powinien towarzyszyć mu ból w podbrzuszu, nie powinny też pojawiać się skrzepy. Odczuwane po plamieniu skurcze macicy przy implantacji zarodka są delikatnie. Zdecydowanie nie powinny utrudniać funkcjonowania.

Mogą pojawić się również bardzo wczesne objawy ciąży, takie jak mdłości, zwiększona wrażliwość na zapachy, obrzęk piersi, częste parcie na pęcherz, wahania nastrojów. Symptomy te są skutkiem działania hormonów. Objawy implantacji zarodka w macicy mogą być nie tylko różne, ale i przebiegają z różnym nasileniem, cechują się także odmienną długością trwania. To kwestia indywidualna.

Zagnieżdżenie zarodka wiele kobiet myli z okresem. Plamienie i skurcze powinny trwać jednak dużo krócej niż dolegliwości związane z krwawieniem miesiączkowym. Są też mniej intensywne. Jak odróżnić zagnieżdżanie zarodka od okresu? W przypadku implantacji zarodka plamienie powinno być zdecydowanie mniej obfite niż w przypadku miesiączki. Inna jest także sama wydzielina: powinna być bladoróżowa lub czerwona (to zwykle śluz o delikatnym zabarwieniu). Krwawienie implantacyjne pojawia się na skutek uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych, a nie złuszczania się endometrium. Z kolei skurcze, jak już wspomniano, nie dorównują tym miesiączkowym. Są subtelne i trwają krócej.

Jeśli dojdzie do nieprawidłowego zagnieżdżenia zarodka i ciąży pozamacicznej, pojawiają się nie tylko silniejsze bóle brzucha i krwawienie przypominające miesiączkę, ale i niespecyficzny przyrost stężenia beta- HCG. Gdy objawy związane z procesem implantacji zarodka manifestują się intensywnie bądź długo, należy skontaktować się z ginekologiem.

Po zagnieżdżeniu zarodka stężenie beta - HCG gwałtownie wzrasta, co wykorzystują i wykrywają testy ciążowe. Kiedy zrobić test ciążowy najwcześniej? Ponieważ do zagnieżdżenia trofoblastu dochodzi najwcześniej w 7 dniu od zapłodnienia, dopiero wtedy poziom hCG zaczyna rosnąć. Oznacza to, że test ciążowy najbezpieczniej jest zrobić dopiero w pierwszym dniu spodziewanej miesiączki. Wykonywanie go wcześniej niż około 10 dni po możliwym zapłodnieniu może dać nieprawdziwy wynik. Po otrzymaniu wyniku świadczącego o w ciąży, zawsze należy potwierdzić jej prawidłowe umiejscowienie podczas badania USG.