Zapalenie siatkówki – objawy, przyczyny i leczenie

Zapalenie siatkówki jest chorobą, która dotyczy jednej ze struktur narządu wzroku. Siatkówka, o której mowa, jest przezroczystą, cienką błoną wyścielającą wnętrze gałki ocznej. Zlokalizowane są w niej neurony drogi wzrokowej, z których sygnał wzrokowy - poprzez nerw wzrokowy - jest przekazywany do mózgu.

Zapalenie siatkówki oka, czyli rozwinięcie się stanu zapalnego na wewnętrznej warstwie ściany gałki ocznej, może pojawić się w przebiegu wielu chorób o charakterze bakteryjnym, wirusowym, grzybiczym lub pasożytniczym.

Zapalenie siatkówki oka może towarzyszyć takim chorobom jak:

• kandydoza, inaczej drożdżyca lub kandydiaza. Infekcja jest wywołana przez chorobotwórcze mikroorganizmy, grzyby z rodzaju Candida. Może rozwijać się w obrębie różnych narządów i układów,
• ospa wietrzna czy półpasiec. To choroby zakaźne wywołane przez Varicella zoster virus. Gdy patogen wnika do organizmu po raz pierwszy, wywołuję ospę wietrzną. Pozostaje w organizmie i przechodzi w stan uśpienia. Jego reaktywacja (w sytuacjach obniżonej odporności) wywołuje półpasiec. Powikłaniem może być półpasiec uszny oraz półpasiec oczny,
• opryszczka wargowa (Herpes simplex), za którą odpowiada wirus typu 1 - HSV1. Potocznie nazywa się ją „zimnem”. Można się nią zarazić drogą kropelkową,
• gruźlica (łac. tuberculosis, TB – tubercule bacillus) jest chorobą zakaźną, za którą odpowiadają prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Najczęściej dotyczy płuc (gruźlica płucna), ale może również atakować inne organy i układy,
• kiła (łac. lues, syphilis), to choroba przenoszona głównie drogą płciową, choć do zakażenia może również dojść drogą przezłożyskową. Jest wywoływana przez krętka bladego (łac. Treponema pallidum ssp. pallidum),
• pneumocystoza (pneumocystozowe zapalenie płuc (PCP) jest wywoływane przez grzyb Pneumocystis jiroveci,
• cytomegalia, którą wywołuje wirus cytomegalii (Cytomegalovirus – CMV). Cytomegalowirusowe zapalenie siatkówki może występować jako wrodzone zakażenie w następstwie zakażenia wewnątrzmacicznego lub po porodzie,
• toksoplazmoza. Zapalenie siatkówki i naczyniówki wywołane toksoplazmozą wywołuje pierwotniak Toksoplazma gondii. Toksoplazmoza jest najczęstszą przyczyną zapaleń siatkówki i naczyniówki u dzieci.

Zapalenie siatkówki najczęściej występuje u osób z osłabioną odpornością, na przykład pacjentów po przeszczepach narządów, leczonych lekami immunosupresyjnymi lub kortykosteroidami, z niektórymi chorobami nowotworowymi, chorych na AIDS, osób po długotrwałym stosowaniu antybiotyków.

Zapalenie siatkówki oka jest chorobą, która nie wywołuje zewnętrznych, widocznych objawów. W jej przebiegu oko nie jest widocznie zmienione, na przykład zaczerwienione. Nie boli i nie łzawi. Choroba wiąże się wyłącznie z problemami z widzeniem.

Oznacza to, że objawem zapalenia siatkówki są:

• błyski,
• zaburzenia widzenia barw,
• mroczki w polu widzenia,
• zmiany kształtu oglądanych przedmiotów,

Zapaleniu siatkówki, oprócz niedyspozycji w zakresie widzenia, towarzyszą również objawy charakterystyczne dla jednostki chorobowej, która jest przyczyną infekcji narządu wzroku.

Diagnostyką i leczeniem zapalenia siatkówki zajmuje się okulista. By rozpoznać chorobę, kluczowe są badania, takie jak:

• badanie dna oka,
• elektroretinografia,
• badanie ostrości wzroku,
• badanie ubytków w polu widzenia.

Leczenie zapalenia siatkówki polega farmakoterapii, to jest stosowaniu leków, które działają nie tylko objawowo, ale i przyczynowo. Oznacza to, że nie tylko niwelują symptomy zapalenia, ale i prowadzą do wyleczenia choroby podstawowej. W terapii, w zależności od rozpoznania, wdraża się leki przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybiczne.

Podjęcie działań terapeutycznych jest ważne i konieczne, ponieważ nieleczony stan zapalny w siatkówce może doprowadzić do trwałych uszkodzeń, które zaburzają funkcjonowanie narządu wzroku i uniemożliwiają poprawne widzenie. Może nawet doprowadzić do utraty wzroku.