Ajurweda - co to jest, czym są doshas, elementy ciała
Ajurweda jest wiedzą o życiu. Ajurweda pochodzi z Indii, a jej historia to już ponad pięciu tysięcy lat. Stanowi część wiedzy zapisanej w wedyjskich manuskryptach. Słowo „veda” w sanskrycie oznacza wiedzę, naukę. Wedy są starożytnymi hinduskimi księgami, które dostarczają informacji o wszystkich aspektach życia, od inżynierii i budowy miast, poprzez filozofię, do wiedzy duchowej. Zawarte w Wedach prawdy są aktualne do dziś. Medycyna niekonwencjonalna chętnie bazuje na nauce wedyjskiej.
1. Co to jest ajurweda?
Ajurweda to dziedzina medycyny naturalnej oparta na prawach natury. Medycyna niekonwencjonalna w tej formie ma na celu zachowanie zdrowia poprzez utrzymanie ciała, ducha i umysłu w idealnej harmonii z naturą.
Samo słowo „ajurweda” wywodzi się z sanskrytu i składa ze słów: „ayus”, oznacza „życie”, i „veda”, czyli „nauka”, zatem „ajurweda” to nic innego jak „nauka życia”. Ten rodzaj medycyny zapoczątkowano tysiące lat temu w Indiach, a pierwsze wzmianki o ajurwedzie pojawiły się w Wedach, czyli świętych księgach hinduizmu.
Ajurweda to nie tylko leczenie chorób niekonwencjonalnymi metodami, ale również utrzymywanie zdrowia, witalności i dążenie do długowieczności. Celem ajurwedy jest osiągnięcie równowagi, harmonii duchowej i cielesnej.
Medycyna ajurwedyjska zakłada, że w organizmie kumulowane są trzy rodzaje bioenergii.
- Vata – energia odnosząca się do żywiołów powietrza i eteru. Energia ta postrzegana jest jako siła kierująca impulsami nerwowymi, krążeniem, oddychaniem i wydalaniem.
- Kapha – energia odnosząca się do żywiołów wody i ziemi, odpowiada za wzrost i ochronę. Przykładami kapha w organizmie są błona śluzowa żołądka oraz płyn mózgowo-rdzeniowy, chroniący mózg i rdzeń kręgowy.
- Pitta – energia odnosząca się do żywiołów ognia i wody. Ta dosha kieruje metabolizmem, co oznacza, że odpowiada za przekształcanie pokarmu w składniki pokarmowe (również w tkankach i narządach).
1.1. Zasady ajurwedy
Homeostaza ciała i umysłu osiągana jest bez użycia syntetycznych leków i inwazyjnych zabiegów, a przy wykorzystaniu zrównoważonej diety, leków ziołowych, delikatnej terapii fizycznej i masaży. Z ajurwedy chętnie czerpie medycyna naturalna.
Ajurweda naucza, że wszystko składa się z pięciu podstawowych elementów natury:
- przestrzeni – Akash,
- powietrza – Vayu,
- ognia – Agni,
- wody – Jala,
- ziemi – Prithvi.
Zasady ajurwedy głoszą, że ciało człowieka jest zdrowe, gdy wszystkie pięć żywiołów pozostaje w równowadze. Zakłócenie nawet jednego z elementów natury prowadzi do chorób.
Wszystko, co występuje w naturze, można określić za pomocą wymienionych pięciu składników, włączając w to pory roku, pory dnia, położenie topograficzne i geograficzne oraz emocje.
2. Czym są doshas?
Według ajurwedy w ciele człowieka pięć podstawowych elementów natury przybiera postać „doshas”, czyli swoistych energii biologicznych, noszących nazwy – kapha, pitta i vata.
Pitta jest mieszanką wody oraz ognia. Powiązana jest z przemianą materii, układem pokarmowym, a także uczuciem pragnienia i głodu. Jeżeli chodzi o sferę emocji odpowiada za ambicję, dumę, męstwo i złość.
Kapha łączy w sobie ziemię oraz wodę. Warunkuje ona budowę ciała, a więc odpowiada za tkankę tłuszczową, mięśniową, ścięgna oraz szkielet. Na poziomie emocjonalnym związana jest za miłością, zazdrością, skąpstwem oraz zdolnością do poświęceń.
Z kolei Vata jest trzecią z energii biologicznych, będącą mieszanką przestrzeni oraz powietrza. Jest ona związana z wszelkimi funkcjami ruchowymi w organizmie ludzkim, np. z oddychaniem, transportem pożywienia wzdłuż układu pokarmowego, krążeniem krwi, a także przesyłaniem impulsów nerwowych. Oprócz tego, jest powiązana z kreatywnością oraz uczuciami lęku, czy obawy.
Każdy człowiek w momencie narodzin obdarowywany jest kombinacją trzech energii biologicznych. Ajurweda głosi, że każdy ma unikalny typ osobowościowy, tzn. prakryti. Istoty żyjące posiadają jeszcze jeden ważny element – prana. Prana to siła życiowa, podstawowa energia odpowiadająca za zdrowie fizyczne, duchowe i umysłowe. Prana w sanskrycie oznacza „oddech” i jest rozumiana jako energia witalna, siła podtrzymująca życie. Jest to podstawowe założenie ajurwedy i jogi.
3. Elementy ciała ajurwedy
Elementy ciała według ajurwedy można podzielić na mala, dhatus, agni oraz srota.
Mala są to produkty przemiany materii w ciele ludzkim. Jest to przede wszystkim mocz, pot oraz ekskrementy. Według ajurwedy usuwanie mala z organizmu jest kluczowe dla utrzymania zdrowia. Jeżeli jest zatrzymywane w ciele może powodować liczne schorzenia.
Dhatus tą nazwą w ajurwedzie określane są tkanki ciała, których zadaniem jest odżywienie organizmu ludzkiego. Istnieje aż 7 rodzajów dhatus, a mianowicie kości, szpik, tkanka tłuszczowa, mięśnie, płyny rozrodcze, osocze oraz chłonka. Ich ilość oraz sprawność funkcjonowania warunkują dobre zdrowie i samopoczucie człowieka.
Agni w ajurwedzie to ogień. Istnieje aż 13 typów agni, które związane są z procesami przemiany materii w organizmie ludzkim. Przypominają one enzymy trawienne oraz inne substancje warunkujące przemiany metaboliczne w ciele.
Ostatnim elementem ciała o jakim mówi ajurweda to srota. Są to przewody, przez które transportowane jest jedzenie, doshas, malas i dhatus. Wszelkie blokady tworzące się w srotas mogą skutkować dolegliwościami chorobowymi.
Ajurweda jako koncepcja zdrowia i terapii od 1979 roku jest uznawana przez Światową Organizację Zdrowia. To jedna z niewielu gałęzi medycyny niekonwencjonalnej wykorzystująca chirurgię. Z zasad ajurwedy czasami korzysta medycyna naturalna, odwołując się do teorii na temat zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego.
4. Ajuwerdyjska terapia oczyszczająca
Panchakarma to klasyczna metoda leczenia w medycynie ajurwedyjskiej. Jest to pięciostopniowy zabieg oczyszczania organizmu z toksyn. Przeprowadza się go na dwa sposoby:
- łagodzenie skumulowanych doshas poprzez zastosowanie odpowiedniej diety, ziół i minerałów,
- usunięcie skumulowanych doshas z organizmu.
Panchakarma to terapia oczyszczająca, której celem jest przyspieszenie procesów metabolicznych dzięki odpowiedniej żywności i lekom ziołowym. Stosuje się ją w przypadku mocno zakorzenionych chorób przewlekłych i przy sezonowym zaburzeniu równowagi trzech doshas. W miarę jak zanieczyszczenia zostają usuwane z organizmu, człowiek wraca do zdrowia. Profilaktyczne stosowanie zabiegów Panchakarma chroni przed poważnymi chorobami, których przyczyną jest Srothas Avarodha, czyli zablokowanie kanałów i przewodów.
Oznacza to przede wszystkim:
- proces wymiotny,
- proces wypróżniania,
- lewatywa,
- oczyszczanie kanałów nosowych,
- upuszczanie krwi.
Ajurweda to medycyna niekonwencjonalna, której głównym celem było zachowywanie równowagi między duchem, ciałem, umysłem i zmysłami. Żyjąc zgodnie z zasadami ajurwedy, człowiek żył w zgodzie z naturą.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.