Zatoka Douglasa – charakterystyka, diagnostyka, leczenie
Zatoka Douglasa, zwana inaczej zagłębieniem lub zachyłkiem odbytniczo-macicznym położona jest w tylnej części miednicy mniejszej kobiety. W warunkach normalnych jest miejscem, w którym nie powinien znajdować się płyn, a jeśli już występuje, to tylko w śladowych ilościach. Większa ilość płynu w zatoce Douglasa może świadczyć o różnych chorobach organizmu.
1. Co to jest zatoka Douglasa?
Zatoka Douglasa u kobiet znajduje się między tylną ścianą macicy, częścią nadpochwową szyjki macicy, sklepieniem tylnym pochwy a przednią ścianą odbytnicy. Najczęściej spotykanym zaburzeniem zatoki Douglasa jest anomalia, która polega na występowaniu płynu w zagłębieniu odbytniczo-macicznym. Nie zawsze niewielka obecność płynu stanowi powód do niepokoju.
Do zwiększenia ilości płynu w zatoce Douglasa może dość w określonych dniach cyklu miesiączkowego, zwłaszcza po owulacji (lub zaraz po połowie cyklu). Nie jest to stan nieprawidłowy. Natomiast, jeżeli do zwiększenia ilości płynu dochodzi w pierwszej lub pod koniec drugiej fazy cyklu, należy zgłosić się do lekarza. Takie objawy mogą sugerować schorzenia w obrębie miednicy, macicy, przydatków lub jamy brzusznej.
W sytuacji gdy zwiększonej ilości płynu z zatoce Douglasa towarzyszą takie objawy jak: spadek masy ciała, gorączka, dreszcze, ból brzucha, krwawienie z dróg rodnych (nie związane z cyklem menstruacyjnym), bolesne stosunki płciowe – należy udać się do lekarza.
2. Leczenie zaburzenia zatoki Douglasa
Zwiększona ilość płynu w zagłębieniu odbytniczo-macicznym może zostać zaobserwowana w trakcie USG dopochwowego. Jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość w ilości substancji, należy ustalić, jaki rodzaj wydzieliny znajduje się w zatoce Douglasa (krwisty płyn, płyn otrzewnowy, ropa). W celu dokładnej diagnozy wykonuje się nakłucie zachyłka odbytniczo-macicznego. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym w warunkach szpitalnych.
Podczas badania zostaje pobrany materiał do analizy, aby rozpoznać przyczynę zbierania się płynu w zatoce Douglasa. Nakłucia zatoki Douglasa dokonuje się z dojścia przez pochwę kobiety przy pomocy strzykawki o pojemności 20 ml oraz igły o długości min. 20 cm i średnicy 1,5 mm. Po założeniu wzierników, lekarz ginekolog wprowadza przez tylne sklepienie pochwy igłę do zagłębienia, a następnie pobiera płyn do strzykawki.
Uzyskany materiał można poddać analizie cytologicznej w celu potwierdzenia lub wykluczenia tła nowotworowego. Obecność komórek nowotworowych w płynie z jamy otrzewnej stanowi sygnał dla lekarza, takie zjawisko może sugerować powstanie pierwotnego nowotworu złośliwego żeńskich narządów płciowych. Obecność skrzepów lub krwistego niekrzepnącego płynu może być wynikiem krwawienia do jamy otrzewnej z pękniętej ciąży pozamacicznej. Ponadto, obecność krwistego płynu w zatoce Douglasa może świadczyć o występowaniu ognisk endometriozy.
To musisz wiedzieć
Innymi możliwymi przyczynami zwiększenia płuny w zatoce Douglasa są:
- marskość wątroby,
- pęknięcie torbieli jajnika,
- wodniak jajnika,
- zapalenie przydatków,
- rak jajnika,
- zapalenie otrzewnej,
- zapalenie jelit,
- przestymulowanie jajników,
- krwawienie do jamy brzusznej z narządów miednicy mniejszej,
- niewydolność krążenia.
Leczenie polega na zwalczaniu przyczyn pojawienia się płynu w zatoce Douglasa (np. w przypadku pęknięcia torbieli jajnika konieczne bywa wykonanie operacji usunięcia torbieli).
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.