Zatrucie litem - charakterystyka i zastosowanie litu, przyczyny, objawy, postępowanie

Lit (Li) jest pierwiastkiem śladowym, zaliczanym do grupy metali alkalicznych. Występuje w morzach, oceanach, wodach pitnych, a także skałach magmowych. W ludzkim ciele lit nie odpowiada za żadne procesy życiowe, jednak jego obecność może chronić mózg przed uszkodzeniami, a także stymulować wzrost nowych komórek nerwowych, tzw. neuronów. Dodatkowo, pierwiastek ten zapobiega rozwojowi choroby wieńcowej.

Podobnie jak inne pierwiastki grupy pierwszej, lit jest wysoce reaktywny, żrący i palny. W bezpośrednim zetknięciu ze skórą człowieka, może stanowić niebezpieczeństwo.

Zastosowanie litu w medycynie

Lit, a dokładniej węglan litu, jest środkiem powszechnie wykorzystywanym w medycynie. Preparaty zawierające sól litową kwasu węglowego stosuje się w leczeniu niektórych chorób oraz zaburzeń psychiatrycznych np. choroby afektywnej dwubiegunowej, depresji, ADHD, Alzheimera.

Sole litu podaje się również pacjentom, którzy zmagają się z alkoholizmem, narkomanią, wypaleniem zawodowym, przewlekłym stresem lub klasterowymi bólami głowy.

Stosowanie węglanu litu w nadmiernych ilościach może negatywnie wpływać na zdrowie pacjenta, a nawet powodować działanie toksyczne. Wśród stanów, które mogą spowodować toksyczne działanie litu warto wymienić przede wszystkim niedobór wody w organizmie oraz zbyt małe stężenie sodu.

Niedobory te częściej występują u pacjentów leczonych solami litu. Dlaczego tak się dzieje? Nerki osób stosujących leki z węglanem litu wykazują mniejszą zdolność do zagęszczania moczu oraz oszczędzania pierwiastka zwanego sodem. Zarówno odwodnienie, jak i niskie stężenie sodu w organizmie może spowodować mniej efektywnie wydalanie litu z organizmu. Stosowanie dotychczasowej dawki leków z litem może w takiej sytuacji doprowadzić do zatrucia.

Na odwodnienie oraz niedobór sodu w organizmie szczególnie narażone są:

• osoby z podwyższoną temperaturą ciała,
• osoby z biegunką,
• osoby zmagające się z zatruciem pokarmowym,
• pacjentki w okresie okołooperacyjnym,
• osoby stosujące dietę ubogosodową lub dietę redukcyjną,
• osoby stosujące środki moczopędne,
• kobiety ciężarne
• osoby przyjmujące niewielką ilość płynów w ciągu dnia.

Zatrucie litem powoduje konkretne objawy. Wśród tych najczęściej występujących warto wymienić:

• problemy związane z układem pokarmowym np. nudności, biegunkę, bóle brzucha, wymioty,
• osłabienie siły mięśniowej,
• zmęczenie,
• bóle głowy,
• omdlenie,
• skurcze mięśni,
• senność,
• uczucie ciężkości nóg,
• wzmożone napięcie mięśniowe,
• niewyraźną mowę, bełkotanie,
• drżenie rąk,
• drżenie żuchwy,
• problemy z poruszaniem,
• zaburzone widzenie,
• problemy z utrzymaniem stolca lub moczu,
• zaburzenia pamięci,
• obniżony apetyt,
• zaburzenia rytmu serca,
• suchość w błonach śluzowych,
• swędzenie skóry,
• zmiany alergiczne na skórze.

W przypadku, w którym lekarz podejrzewa u pacjenta zatrucie litem, zalecane jest wykonanie pomiaru stężenia pierwiastka we krwi, badania morfologicznego krwi oraz pulsoksymetrii, pomiaru glukozy oraz elektrolitów, a także elektrokardiografii.

W większości przypadków pacjentom wykonuje się płukanie żołądka, które zapobiega wchłonięciu zbyt dużej ilości litu do organizmu.